226 CAMERACEN.

linque me in pace, et tu facias quod tibi libuerit. Spatium unius mensis non sufficit. Si enim pro viro statutum est triennium, multo magis triennale spatium convenit mulieri assignari, ut dilatetur obstricta vagina. In capite enim Lau- dabilem de frig. et malef. Requisivisti (legitur) quantum temporis indulgendum sit naturaliter frigidis ad experien- tiam copulae coniugalis? Nos zero praesenti consultatione sentimus, ut a tempore celebrati matrimonii , si frigiditas prius probari non possit cohabitent per triennium. Sed Orfìla in suo opere Lezioni di medicina legale traduzione del dottor Prato pag. 80 ait: quod organorum genitalium et hymenis duritia et rigiditas non sunt causae impotentiae, quia supe- rari possunt per incisionem. Sine incisionibus refert d'Aquino in civitate Lacusliberi, provinciae Lucaniae, mulier, quae stri- ctissimum meatum habebat, concepit, et in partu dilatata est vagina. « Sed nec massa carnis probat ; quia esse potest re- laxatio vaginae et uteri inter crura, cui relaxationi adest remedium in arte chirurgica, quae fallit maritum, quasi sit ipsa duplicis sexus. Mulieris arcta vagina per frequentem usum coniugii redditur apta. Usus per quinque hebdomadas non sufficit; ad coniugium perfectum habendum.

Sed sponsa confessa est suae impotentiae impedimentum, quare non subiicitur inspectioni obstetricis ? Non potest re- tineri ad tegendam suam impotentiam inspectioni se negare, quia iam ipsa eam manifestavit. Consensit ut matrimonium definiatur nullum. Huiusmodi ratio agendi praebet argumen- tum suspicandi quod aliqua conventio intercesserit inter eos dissolvendi matrimonium propter causas eis notas. Inspectio enim revelaret consummationem matrimonii. Ad tegendam impotentiam suam non solum inspectioni corporali cedere non debebat, sed etiam scripto negare oportebat. Sed ipsa in sua scripta declaratione affirmavit huiusmodi impedimentum ; quare coram iudice adstare recusavit ? Suspicari nobis licet de hoc casu, cum in nostris temporibus tam contemnitur hoc magnum sacramentum et praesertim in Gallia.

Sed inspectioni forsan non indulsit propter erubescentiam.