296 AUGUSTODüNE.W

Indagandus est animus, docet Pontifex: « Quia Ecclesia, addit s. Thomas, non debet praesumere de aliquo peccato quousque probetur. Peccavit autem si dixit se consentire et non consensit. Unde Ecclesia, praesumit consensisse. Qua- propter matrimonium praesumitur liberum, nisi probetur coa- ctum. Et exinde metus non praesumitur nisi probetur. - Grassi.

Metus vero a iuristis cum Ulpiano definitur, instantis vel futuri periculi causa, mentis trepidatio ; sed non quilibet metus tale effectum producit, tantum vero qui sit gravis ; nempe qui cadit in constantem virum, seu movere et com- pellere valet virum fortem, eo quod malum est de se grave, et incutiens metum potens si t , et probabiliter executurus malum quod minuatur, inspecta personae qualitate; ac in- terim metum patiens non possit facile per se, aut per alios removere impendentia sibi mala. Cogitur autem aliquis metu, scribit s. Thomas, (quando aliquid facit, quod alias non vel- let, ad evitandum illud quod ti?net. Et gravis dicitur ad distinctionem levis metus, qui non valet movere, seu deter- rere virum costantem, eo quod malum est de se, vel si grave, aut verisimiliter non impendit, aut facile removeri potest. Unde apparet quod metus levis fieri potest respective gravis, attenta qualitate personae, quae non minus concutitur levio- ribus malis quam viri fortes gravioribus, uti contingit in foe- minis, pueris, senibus....; in quibus tamen metus levis re- putatur gravis, quando metus incrementum procedit ab eo animi defectu, qui naturaliter vinci non potest.

Inter graves et leves metus locum obtinet in matrimonio etiam ille, qui dicitur reverentialis. Ipse purus et per se non est metus, sed reverentia, tradit s. Alphonsus, quae non inducit metum alicuius mali , sed tantum quamdam erube- scentiam, quae verius non ab extrinseco, sed ab intrinseco procedit. Gravis autem evadit ille metus quoties sit coniun- ctus cum minis, verberibus vel cum timore alterius mali gravis. Quapropter sacrosanctum Concilium Tridentinum edo- cet, quod Ecclesia semper detestata fuit matrimonia inita