342 BUGELLEN.

cretalem Caelestini III in Cap. Super eo, tit. Be eo qui cognovit etc. » Unde arguere fas esset, quod si utriusque coniugis depositio ut sufficiens probatio adiectae conditionis haud putanda erat in citata Novarien., quae proinde in fa- vorem validitatis matrimonii fuit definita, a fortiori in the- mate concludendum, sola Francisci confessione et uxore con- tradicente matrimonium conditionatum minime probari.

Verum ut quaestio plenius evolvatur, perpendendae veniunt circumstantiae, quae matrimonium inter Franciscum et Mar- garitam vel praecesserunt vel comitatae vel subsequutae fue- runt. Ac in primis observandum est, quod licet forsitan praesumptio aliqua appositae conditionis exurgere possit ex. eo quod Franciscus vix rumores de sponsae praegnantia au- divit, animum resiliendi a sponsalibus manifestavit, nihilo- minus praesumptionem hanc minime sufficere ad iugale vin- culum labefactandum, eamque praeterea cedere debere veri- tati. Sane tum ex actoris cum ex testium depositionibus satis erui videretur, Franciscum post Margaritae lacrymas et ob- testationes omnem prorsus suspicionem de illius culpa depo- süisse, ac proinde cum ea pure et simpliciter iniisse matri- monium. Quod idem Franciscus fassus est, et mandatum de- dit Petro Pastorello ut iterum manum illius peteret ; ne vi- deretur eidem Margaritae iniuriam irrogare; sed huic man- datum significandi appositam conditionem non contulit. Prae- terea etiam ceteri testes, qui opinantur consensum a Fran- cisco sub conditione fuisse praestitum, illum plenam fidem dictis sponsae adhibuisse renunciant. Et quamvis actor modo asserat : numquam dubitasse de innocentia Margaritae, post illius obtestationes iufatas ; attamen nunquam constituisse eam ducere in uxorem absque conditione; ratiocinatio illius paradoxum sapit, cum exclusio dubii quoad culpam sponsae, profecto et appositionem conditionis videatur excludere. Quae clarius insuper eruuntur ex eo quod tunc Franciscus nec de possibilitate ducendi mulierem utero gravem cogitaverit, ex- ploratumque sit ex I. 16 § 3. ff. de test. Int. neminem velle aut voluisse id, de quo antea numquam cogitavit et in prae-