416 BARCINONEN.

ANIMADVERSIONES DEFENSORIS MATRIMONII EX OFFICIO. An-

tequam obiecta adversus praesentis matrimonii valorem ex- pendam, haud abs re erit advertere, matrimonium quodcun- que in quaestionibus, valorem eius concernentibus, triplici sub respectu, seu triplici veluti in stadio considerari posse : vi- delicet, matrimonium in fieri, matrimonium in facto, matri- monium morte alterutrius vel utriusque coniugis finitum. Argumenta enim ad eius valorem decernendum necessaria in tribus hisce matrimonii stadiis imparia sunt : maiora nempe requiruntur quando agitur de matrimonio contrahendo, mi- nora, quando disputatur de matrimonio contracto, minima, quando res est de matrimonio, morte unius vel amborum coniugum dissoluto.

Enimvero quando dubitare contingit an matrimonium ali- quod, quod est in fieri, valide in factum traduci queat, is, qui negotium dirimere debet, in una librae lance ponit san- ctitatem sacramenti, bonum publicum, bonum prolis, quibus omnibus irritae nuptiae adversantur ; in altera vero hoc unum habet, speratum bonum duorum hominum. Hinc, obvenien- tibus huiusmodi casibus, quatenus valor extra omnem dubi- tationis aleam poni nequeat, matrimonium minime admitti- tur. Siquidem per ora omnium volitat adagium - in dubio tutior pars est eligenda.

Econtra quando disceptatur de matrimonio iam contracto, privatum coniugum, matrimonium impugnantium, bonum cedat oportet sanctitati sacramenti, bono publico et bono susceptae prolis, quae omnia ex matrimonii cassatione de- trimentum persentiunt. «Hinc infertur, ad rem Sánchez Be matrim, lib. 1, disput. 18, n. 7 opinionem singularem alicuius doctoris matrimonium sustinentis, praeferri plurium sententiae illud impugnantium, nisi textiu aperto innitan- tur. > Rationem vero tradit Innocentius III in cap. 47 De lestib. et attesi. « Tolerabilius est enim, aliquos contra sta- tuta hominum dimittere copulatos, quam coniunctos legitime, contra statuta Domini separare. »

Quando vero in controversiam adducitur matrimonium,