MELEVITANA 461

nam causa eam impulerit, ut hanc determinationem incon- gruam executioni mandaret, non constat, saltem aperte : ast ex eius agendi ratione eam arguere possumus. Iosepho re- licto, ad domum Antonii Grech se recepit. Curnam non ad domesticos lares accurrit, prout decebat iuvenem bene mo- ratam, patris non immemorem sui ? Cur non ad parentes perrexit, eorum protectionem impetratum ? Cur praeferre maluit domum Antonii? Aliqua causa movens adfuit sane. Porro non aliam invenio, nisi hanc, quia scilicet impudico amoris glutine cum Antonio detinebatur. Effectus enim sine causa esse non potest. Et nisi ab Antonii amore prae ven tam admittimus, determinatio Iudithae non intelligitur. Haec cir- cumstantia me maxime movet, quam si non nossem, et ex actis non eruerem, Iudithae testificationem falsam edicerem etiam iuramento firmatam, nulloque modo attendendam esse iudicarem : sed notata circumstantia vestitam, veram iudico, et admittendam esse puto.

Revera Iuditham inhonestos fovisse amores antequam nuberet Iosepho Attardio, etiam ex prole colligitur, quam inde habuit. Ast quo auctore, Iuditha mater effecta est? nulla divinatione procedimus, cum moraliter certum sit, unum Antonium Grech esse patrem puellae.

De copula habita nedum Ioseph et Iuditha testantur, sed alii quoque idipsum affirmant, et testes sunt fide digni, et a mendacio alieni.

Infer alios pater omnem fidem meretur, quippe qui omni exceptione est maior. At ut magis ac magis probandi vis innotescat ex adducta revelatione iurata, difficultas praeter- eunda non est, quae ex cap. Super eo 22, de Test, et attestât. erui potest. Ibi enim edicitur testimonium matris esse sus- pectum, et ideo non esse aliquatenus admittendum. Cum vero in iure pater et mater aequiparentur, consequens est utriusque testimonium eodem posse laborare defectu, et si testimonium matris aliquando excluditur, non est ratio, cur- nam testificatio patris exceptionem pati non debeat. Diffi- cultatem potius ad exercitium opposui, atque ut occasionem