536 ROMANA ET ALIARUM

indulgentia concedenda sit, eo quia necessitas, aut vera uti- tilitas cogunt, concedatur utique, sed talibus praepediti ob- staculis, ne unquam vergat in praeiudicium decreti....

Proinde duo ad trutinam sunt hic revocanda, nimirum an recentissimo decreto revocata sit, quam vocant declara- tionem, responsio scilicet a S. C. C. data in Tarbien et aliarum (1) die 24 Aprilis 1875 ad dubium VI: et quid respondendum sit supplicibus libellis, quibus plures enixe pe- tunt ut eis fas sit antiquo uti favore. Duobus dubiis, spe- culativo et practico respondeo.

Ad I a m . quaestionem quod attinet notum Emis Patribus apprime est, sensum S. C. semper constanterque fuisse as- sociationes, et eo magis aliud commercii exercitium, ope mis- sarum et abusus periculum aliisque de causis, decreto anni 1874 vetitum omnino fuisse.

Quin dicatur subsequenti anni 1875 responsione ad du- bium VI in Tarbien. id iterum permissum fuisse. Quando- quidem in eo casu non agebatur de generali quodam dubio speculative resolvendo ; sed de responsione ad supplicem libellum duarum ephemeridum Acta S. Sedis et Le Missioni Cattoliche. Et quod de privilegio his duabus ephemeridibus concesso, utique sub certis limitationibus, tunc dumtaxat age- retur, etiam ex eo evincitur, quod post responsiones ad varia dubia in ea causa proposita Emi Patres hanc clausulam cen- suerunt addendam : « Facto de praedictis omnibus verbo cum SSmo ».

Hoc argumentum quidam effugere tentant, et ad sophisma recurrunt, speciem praeferens veritatis, quod si serio consi- deratur, nullius est roboris, et ad persuasionem ingerendam ineptum. Articulus VI, aiunt, non continet privilegium, nec indultum, sed per se simplex declaratio est, prout verba insinuant.

Ita Admonitor Eccl. Conversam, cui plures adhaerent. Acceptant autem conditiones appositas, dummodo nil detra-

(1) Habes relatam Vol. VIII; 350 Recole etiam pag. 107 eiusdem Voluminis.