Acta Francisci Pp. 423

scilicet Commentarium in Iob, « Oratio de recta fide inculcanda et de inte-

gra virtute tenenda », homilia de conscientiae examine, canon precationum,

consolationis sermo pro defunctis, commentarium denique in precationem

quae est Pater Noster.

Altas ob suas theologicas sententias, novas suas cogitationes et suae poe-

sis vim sive a populo sive a doctis hominibus semper est magni aestimatus.

Magis ac magis quibusdam Ecclesiae Patribus est comparatus, scilicet Ioanni

Chrysostomo, Ephraem Syro, Gregorio Illuminatori. Ipsius opus gradatim

omnem vitae religiosae cultusque provinciam pervasit: poesim, miniaturam,

musicam, hagiographiam, liturgiam et laographiam.

Insuper Gregorius Narecensis ante omnia defensorem se praestat et theo-

logum supernaturalis efficaciae sacramentorum. Copia de hac re tractanda ei

praebita est doctrinae erroribus Thondrakianorum, qui religionis christianae

originem repetere prae se ferebant, hierarchiam, sacramenta, Ecclesiam et

liturgiam respuentes. Ipsorum quidem caritatis fraternique amoris una erant

praecepta. Gregorius saepenumero de his egit ut efficaciam sacramentorum

et ministerium sacramentale transmissionis Ecclesiaeque mediationis con-

firmaret, gratiae divinae vitaeque interioris comprobans momentum.

Quoad alias eiusdem dogmaticas sententias, Gregorius Narecensis prin-

cipem locum Sanctissimae Trinitati tribuit, cuius effigiem in hominis anima

cernit ac potissimum cum theologalibus virtutibus comparationem instituit.

Ad eiusdem mentem trinitarium mysterium intellegitur cum Verbum incar-

natum consideratur. Hoc modo trinitaria familiaritas obtinetur Eius, qui

ante omnia saecula natus est a Patre. Sat scimus relationem, qua Spiritus

Sanctus distinguitur ab aliis duabus Personis, aliter Orientalem interpretari

quam traditionem Latinam, saeculis quaestione Filioque obstrictam. Cons-

tantinopolitana formula firmiter retenta, Gregorius Narecensis trinitarium

Incarnationis nexum in lucem profert, traditioni Armenae fidelis. Intellegit

insuper Spiritum Sanctum veluti caritatis experientiam inter Patrem et

Filium, affirmans porro tres divinas Personas in creationis opere implicari.

Peculiarem locum obtinet Panaghia, « Ea quae nihil aliud est quam sanc-

titas », « Tota Sancta », cuius Gregorius extollere titulos « Matris Domini » non

desinit et « Matris Dei », cuiusque totam puritatem magnificat et maxime

angelicam innocentiam collustrat Eius quae e Creatoris manibus intemerata

orta est. Unde necessitas adest magna in Maria privilegia praesumendi, quae

cum divinae maternitatis munere coniunguntur, ut Immaculata Conceptio