171

ἐπεί αὑτόν ὠνόμασας Θεόν, τόν ὄντως ὄντα, τοῦτο οὐσίαν λέγομεν, ὑπόστασιν καλοῦμεν˙ τό γάρ μή ὄν ἀνούσιον ὄν ἀνυπόστατον πέλει, καί διά τοῦτο τολμηρῶς ἐνούσιον καλοῦμεν, ἐνυπόστατον λέγομεν, ὅν οὐδείς ποτε εἶδε, τόν τρισυπόστατον Θεόν, ἀρχήν ἄναρχον μίαν. Ἄλλως δέ πῶς τολμήσωμεν οὐσίαν σε καλέσαι ἤ ὑποστάσεις ἐπί σοῦ τρεῖς μεριστάς δοξάσαι; Ὁποίαν δέ καί ἕνωσιν ὅλως τίς ἐννοήσει, εἰ ὁ Πατήρ γάρ ἐν σοί καί σύν ἐν τῷ Πατρί σου καί ἐξ αὐτοῦ τό Ἅγιοιν προέρχεταί σου Πνεῦμα καί σύ αὐτός, ὁ Κύριος, τό Πνεῦμά σου ὑπάρχεις, τό δέ Πνεῦμα ὁ Κύριος κέκλησαι καί Θεός μου καί ὁ Πατήρ σου Πνεῦμα δέ καί ἔστι καί καλεῖται; (258) Οὐδείς δέ εἶδε σέ ποτέ ἀγγέλων ἤ ἀνθρώπων, οὐ ταῦτα ἐθεάσατο, οὐ τόν τρόπον ἐπέγνω. Πῶς εἴπῃ, πῶς δέ φθέγξοιτο, πῶς χωρισμόν τολμήσῃ ἤ ἕνωσιν ἤ σύγχυσιν ἤ μίξιν ἤ καί κρᾶσιν, τό ἕν δέ τρία προσειπεῖν, ἕν πῶς δέ τά τρία; ∆ιά τοῦτο οὖν, ∆έσποτα, ἐξ ὧν εἶπας πιστεύει, ἐξ ὧν ἐδίδαξας ὑμνεῖ πᾶς πιστός σου τό κράτος, ἐπεί πάντα τά κατά σέ ἀκατάληπτα πάντῃ, ἄγνωστα καί ἀνέκφορα τοῖς ὑπό σοῦ κτισθεῖσι. Καί γάρ ἀκατανόητος ἐστίν ἡ ὕπαρξίς σου, ὅτι πέφυκας ἄκτιστος, ἐγέννησας δ᾿ ὡσαύτως˙ καί πῶς κτιστός νοήσει σου τῆς ὑπάρξεως τρόπον ἤ τῆς γεννήσεως τοῦ σοῦ Υἱοῦ, Θεοῦ καί Λόγου, εἴτε τῆς ἐκπορεύσεως Πνεύματός σου τοῦ Θείου, ἵνα καί ἕνωσίν σου γνῷ καί χωρισμόν κατίδοι καί ἀκριβῶς οὐσίας σου τό εἶδος καταμάθοι; Οὐδείς οὐδέπω εἶδέ σου τούτων τι, ὧνπερ εἶπον. Οὐ γάρ ἐνδέχεται Θεόν ἄλλον φύσει γενέσθαι, ἵνα φύσεως τῆς σῆς ἐρευνῆσαι ἰσχύσῃ οὐσίαν, εἶδος καί μορφήν, ὑπόστασιν ὡσαύτως, ἀλλ᾿ εἶ αὐτός ἐν σεαυτῷ, μόνος Τριάς Θεός εἶ, μόνος γινώσκων σευτόν, Υἱόν σου καί τό Πνεῦμα καί ὑπ᾿ αὐτῶν ὡς συμφυῶν γινωσκόμενος μόνων. Οἱ δ᾿ ἄλλοι ὥσπερ αἰσθητοῦ ἡλίου τάς ἀκτῖνας καί οὗτοι καλῶς βλέποντες καί τηλαυγῶς ὁρῶντες ἔνδον οἴκου καθήμενοι εἰσιούσας ὁρῶσιν, ἐκεῖνοι δέ τόν ἥλιον ὅλως οὐ καθορῶσιν - οὕτω τῆς δόξης σου τό φῶς, οὕτω τάς λαμπηδόνας,