SUMMARIUM.

Expenditur motivum Platonis, et ad quod genus causae principia ab eo designata reducuntur.

Videtur autem ex una materia una men -sura.

Speciem autem quam inducit unus existens mullafacit, similiter quoque sic se habet masculus ad foeminam: haec autem ab uno impletur coitu, masculus vero multas implet, quamvis hae immutationes principiorum illorum sunt. Plato quidem igitur de quaesitis ita definit.

Recitat rationem, qua movebatur Plato ad sic ponendum, quae sumitur a signo. Dicit ergo, quod videtur, scilicet Platoni ex una materia esse una mensura, id est, quod unum recipitur in aliquo secundum unam mensuram recipientis; nam diversae receptiones habent ortum ex diversa ratione, vel mensura recipientium: una ergo materia quae est receptiva formarum, habet tantum unam mensuram, scilicet rationem recipiendi, quia diversitas rerum et formarum, habet ortum ex diversitate materiae et non ex diversitate efficientis formam inducentis, quia unum efficiens multas formas ex materia alia, et alia generare potest. Unde subdit : Speciem autem quam inducit, scilicet agens, unus existens multas facit, quod declarat per simile ; similiter quoque sic se habet masculus ad fceminam, sicut supple agens ad materiam ; haec enim foemina ab uno, motu, id est, ab uno actu masculi agentis impletur, id est, impraegnatur, ille vero, scilicet masculus agens, multas, supple foeminas implet ; tales ergo mutationes, seu participationes, seu influentiae illorum principiorum sunt, quas scilicet ponebat Plato ; hoc enim nomen immutationes accipit a Pythagoricis, ut superius fuit dictum, vel aliter, quia Plato mutavit opinionem de principiis, quam opinionem habuerunt primi Philosophi Naturales. Concludit ergo, Plato de quaesitis, scilicet causis rerum, ita definit, et determinat.

Notandum, quod ista diversitas inter Platonem et alios Philosophos Naturales, orta est ex diverso modo considerandi. Philosophi enim Naturales considerabant sensibilia subjecta transmutationi, in quantum idem subjectum subjicitur contrariis successive, qui posuerunt unitatem subjecti et diversitatem formae, sed Plato ex consideratione universalium descendebat ad ponendum principia sensibilium; quia igitur causa distinctionis singularium sub specie universali, est aliqua entitas positiva, scilicet differentia, sive proprietas individualis, quae largo modo potest dici materia, eo quod constituit rem in esse maxime susceptibili, quod est conditio materiae, quia inquam sic est: ideo

Plato forsan unitatem posuit ex parte formae, et pluralitatem ex parte materiae. Deinde cum dicit:

Palam igitur ex dictis quia duabus causis solum estusus, ipsa quae est ejus quod quid est, et ipsa materia ; species enim ejus quod quid est causa sunt aliis. Speciebus vero unum. Et quae materia subjecta de qua species ; haec quidem in sensibilibus ; haec autem in speciebus. Unum vero in speciebus dicitur, quia haec dualitas est magnum et parvum. Amplius boni et mali causam dedit elementis singulis. Singulare quidem magis dicimus priores investigare quosdam Philosophorum ut Empedoclem, et Anaxagoram.

Ostendit ad quod genus causae principia a Platone posita reducantur. Dicit ergo quod palam est dictis, quia Plato, scilicet usus est solum duabus causis;ipsa scilicet quae est ejus quod quid est, id est, forma, et ipsa quae est secundum materiam, quod declarat, cum subdit : Species enim, id.es t, ideae, sunt aliis scilicet rebus: ejus quod quid est esse, id est, causa formalis: et illa, scilicet materia, est materia subjecta, de qua sunt species, scilicet magnum et parvum: patet enim ex praedictis, quod sicut ipsum unum ponebant causam formalem ipsarum idearum, ita magnum et parvum ponebant causam materialem earumdem; et haec quidem, scilicet causa materialis et formalis, non solum supple sunt in ipsis ideis, sed etiam in sensibilibus. Ulium enim in speciebus dicitur, quod supple eodem modo se habet ad sensibilia, sicut ipsum unum ad ipsas species sive ideas, quia eadem est dualitas, quae respondet sensibilibus pro materia. Addit autem quod amplius, scilicet Plato, assignavit causam ejus quod est bene et male singulis elementis, scilicet ab eo positis, et hoc sic, nam causam boni

adscribebat ideae specierum,causam vero mali ipsi materiae ; quod magis dicimus investigasse priores quosdam Philosophorum, ut Anaxagoram et Empedoclem.

Notandum autem, quod secundum opinionem Platonis, sicut ipsum unum erat causa formalis ipsarum idearum, magnum autem et parvum causa materialis, sic respectu sensibilium ipsam ideam quae habet rationem unius, ponebat ut causam formalem, et magnum et parvum causam materialem ; sic quod tam hic, quam ibi esset semper unitas ex parte formae, et dualitas ex parte materiae.

Notandum etiam, quod Plato visus est assignare causam boni et mali in rebus, nam causam boni attribuebat ideae, quae se tenet ex parte formae, et causam mali attribuebat magno et parvo, quae se tenent ex parte materiae. Quidam etiam primorum Philosophorum conati sunt dare causam boni et mali, ut fuerunt Anaxagoras et Empedocles, qui conati sunt assignare causam boni et mali, ut patet ex praedictis, et in hoc quod tangebat causas boni et mali, ad ponendum causam finalem aliqualiter accesserunt, licet per accidens, et non per se, ut in fine dicetur. Tunc sequitur illa pars :