SUMMARIUM.

De Mathematicis dari majorem certitudinem, Metaphysica tamen in se certior est, et etiam nobis, ejus principiis jam perspectis, ut notavi in prooemio,sig. . Scientiam uno.

Acribologia vero Mathematica non in omnibus est expetenda, sed in non habentibus materiam, propter quod non naturalis est modus ; omnis enim forsan natura materiam habet, ideoque primum perscrutandum quid est natura, ita namque et de quibus est Physica manifestum erit: etsi unius scientiae, aut plurium est causas, et principia considerare.

Ostendit, quod unus modus, qui est potissimus ad inquirendum veritatem, ille scilicet qui est per certitudinem, non est in omnibus scientiis observandus. Dicit ergo, quod acribologia Mathematica, id est, certitudo demonstrandi, quae est maxime in Mathematicis, non est accipienda in omnibus, scilicet scientiis, sed in non habentibus materiam, id est, in abstractis a materia ; propter quod non est naturalis modus, id est, quod ille modus, qui est per certitudinem demonstrationis, non spectat ad Philosophum Naturalem ; omnis enim forsitan natura materiam habet, ideo est alius modus inquirendi veritatem in scientia naturali, quem exponit cum subdit : ideo primum perscrutandum est, quid est natura, ita namque manifestum erit de quibus est Physica, id est, de quo est scientia naturalis, et iterum perscrutandum est,siunirasscientiae, scilicet naturalis, est considerare causas, et principia, aut hoc sit, plurium scientiarum. Hunc autem modum observat Philosophus 2. Phys. text. com. 3. et inde, quia primo definit naturam, et postea determinat de causis rerum; per hunc enim modum potest patere, quis modus demonstrandi competat PhilosophoNaturali.

Notandum, quod ea quae habent materiam, sunt subjecta motui et transmutationi, propter quod non potest de eis haberi omnimoda certitudo, quia non eveniunt necessario, nec sempcr,sed ut frequenter, sicut dicitur 2. Phys. text. com. 48. Immaterialia vero propter causa n oppositam, quia scilicet abstrahunt a motu, sunt quantum est de se certissima ; non tamen sunt nobis certissima, sicut supra dictum fuit de substantiis separatis, et hoc est propter defectum nostri intellectus; sed Mathematica sunt abstracta a materia, et tamen non sunt excedentia intellectum nostrum, et ideo sunt nobis certissima, et de eis certissimas demonstrationes fabricamus. Notandum etiam, quod omnia naturalia dicit habere materiam forsitan, ut caveat sibi a corporibus caelestibus, quae secundum eum, vel non habent materiam, vel non habent talem, qualem ista inferiora, ideo dubitative loquitur ; quae autem fuerit intentio Philosophi circa materiam in caelo, inquiretur diligentius in octavo hujus.