Congregatio de Institutione Catholica 147

proprietatibus eius, et hoc pacto ad cognitionem rerum spiritalium attollitur,

primam omnium rerum Causam quaerendo.8 Haec tamen sapientialis et me-

taphysicae indolis elatio intellegenda non est tamquam intentio exclusiva in

philosophiam entis, quia omnes variae partes philosophiae necessariae sunt

ad realitatem cognoscendam. Immo proprius ambitus investigationis pro-

priaque uniuscuiusque methodus servandi sunt sub nomine adaequationis

ad realitatem et varietatis viarum humanarum cognoscendi.

III. Institutio philosophica in prospectu rationis apertae

5. Ante multiplicem scientiae partitionem quae ''quatenus partim tan-

tum ad veritatem accedere sinit ideoque etiam sensum ipsum perfringit,

interiorem hominis hodierni impedit unitatem'', verba Ioannis Pauli II plane

resonant: ''ea omnia Nostra facientes quae iam complures annos Summi

Pontifices docere non desistunt quaeque rursus inculcavit Concilium Oecu-

menicum Vaticanum II, vehementer confitemur Nobis esse persuasum homi-

nem visionem unicam et ordinatam scientiae assequi posse. Hoc unum offi-

ciorum est quod christiana cogitatio proximo quidem christianae aetatis

millennio in se recipere debebit''.9

6. In christiano prospectu, veritas a caritate separari nequit. Tutela et

provectio veritatis, una ex parte, essentialem constituunt formam caritatis:

''Cum quis veritatem tuetur eandemque humiliter certeque in vita testatur,

caritatis rationes impellentes praebet''; 10 altera ex parte, sola veritas gignit

caritatem veram: ''Veritas lux est, quae sensum vimque caritati tribuit''.11

Veritas denique cum bono arcte coniuncta est: ''Veritas plus quam cognoscere

designat: finis cognitionis veritatis est bonum cognoscere. Hic etiam sensus

est socratice sese interrogandi: Quale est hoc bonum quod nos veros facit?

Veritas nos bonos facit, atque bonitas est vera''.12 Per oblatam congruam

visionem scientiae quae ab amore non seiuncta est, Ecclesia proprium

8 Cfr. S. Thomas Aquinas, Commentarium in Metaphysicam Aristotelis, Prooemium; cfr.

Benedictus XVI, Litt. enc. Deus caritas est (25 Decembris 2005), 9: AAS 98 (2006), 217-252. 9 Fides et ratio, 85. 10 Benedictus XVI, Litt. enc. Caritas in veritate (29 Iunii 2009), 1: L'Osservatore Romano

(8 Iulii 2009), 4-5. 11 Caritas in veritate, 3. 12 Benedictus XVI, Allocutio ad studentes Universitatis studiorum Romae ''La Sapienza''

(17 Ianuarii 2008): L'Osservatore Romano (17 Ianuarii 2008), 4-5.