IN XII LIBROS METAPHYSICORUM ARISTOTELIS EXPOSITIO

 PROOEMIUM

 LIBER PRIMUS

 SUMMARUM R. P. CAVELLI.

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT I.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 SUMMA SECUNDA

 SUMMARUM.

 CAPUT I.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAPUT IV.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMA TERTIA.

 CAPUT I.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAPUT II.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 LIBER SECUNDUS

 SUMMA UNICA.

 CAPUT I.

 SUMMARUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAPUT III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 LIBER TERTIUS.

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT I.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMA SECUNDA.

 CAPUT I.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP IV.

 SUMMAR1UM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAPUT V.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 LIBER QUARTUS

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT I.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMA SECUNDA.

 CAPUT I.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMAR1UM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. IV.

 SUMMARIUM.

 CAP. V.

 SUMMARUM.

 CAP. VI.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 LIBER QUINTUS.

 SUMMA UNICA.

 CAPUT PRIMUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. III.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. IV.

 SUMMARUM

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. V.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. VI.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. VII.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. VIII. De Substantia.

 SUMMARUM.

 CAPUT IX.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAPUT X.

 SUMMARUM.

 CAP. XI. De potentia et possibili.

 SUMMARIAM.

 SUMMARIUM.

 CAP. XII. De Quanto.

 SUMMARIUM.

 CAP. XIII. De Quali.

 SUMMARIUM

 CAP. XIV.

 SUMMARIUM

 SUMMARIUM.

 summarum.

 CAPUT XV.

 SUMMARIUM

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM

 CAP. XVI.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. XVII.

 SUMMARIUM

 SUMMARUM.

 CAP. XVIII.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 summarum.

 SUMMARIUM.

 CAP. XIX. De Falso.

 SUMMARIUM.

 CAP. XX. De Accidente.

 SUMMARIUM.

 LIBER SEXTUS

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT PRIMUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMA SECUNDA.

 CAP. I.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 LIBER SEPTIMUS.

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT I.

 SUMMARIUM.

 CAP II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMA SECUNDA

 CAPUT I.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. II.

 SUMMARUM.

 hoc aliquid solum

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 CAP. IV.

 SUMMARUM.

 CAP. V.

 SUMMARUM.

 CAPUT VI.

 SUMMARIUM

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAP. VII.

 SUMMARIUM.

 CAPUT VIII.

 SUMMARUM.

 CAP. IX.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAPUT X.

 SUMMARIUM.

 CAP. XI.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAP. XII.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. XIII,

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAPUT XIV.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAPUT XV.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. XVI.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. XVII.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 LIBER OCTAVUS

 SUMMA UNICA.

 CAPUT PRIMUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. IV.

 SUMMARIUM.

 CAP V.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAPUT VI.

 SUMMARIUM.

 LIBER NONUS

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT PRIMUM.

 SUMMARUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 CAPUT III.

 SUMMARIUM.

 CAP. IV.

 SUMMARUM.

 CAP. V.

 SUMMARUM.

 SUMMA SECUNDA

 CAP. I.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. II.

 SUMMARUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. IV.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP V

 SUMMARIUM.

 CAP. VI.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 LIBER DECIMUS.

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT PRIMUM.

 CAP. II.

 SUMMARUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMA SECUNDA.

 CAPUT PRIMUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 CAP. IV.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAP. V.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. VI.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAP. VII.

 SUMMARIUM.

 CAP. VIII.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 LIBER UNDECIMUS

 SUMMA PRIMA.

 CAPUT PRIMUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMA SECUNDA.

 CAP. I.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMA TERTIA.

 CAPUT I.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMA QUARTA.

 CAP. I.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMANUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMANUM.

 CAP. IV.

 SUMMARIUM.

 LIBER DUODECIMUS.

 SUMMA PRIMA.

 CAP. I.

 CAP. II.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. IV.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM

 SUMMARIUM.

 SUMMA SECUNDA.

 CAP. I.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 SUMMARUM.

 CAP. II.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. III.

 SUMMARIUM.

 SUMMARUM.

 CAP. IV.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. V.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. VI.

 SUMMANIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMA TERTIA.

 CAP. I.

 SUMMARUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 CAP. II.

 SUMMARIUM.

 SUMMARIUM.

 Conclusiones Libri X. In decimo libro agitur de uno, quod convertitur cum ente, et de multo

summarum.

Explicantur quatuor modi quibas sumitur genus. Primo pro continua generatione. Secundo pro primo movente. Tertio pro subjecto. Quarto pro eo quod primum inest in definitione, quomodo sumitur apud Logicos. Quodinnuitur hic matrem non concurrere active, non ita est, ut bene probat Doctor 3. d. i. tantum dicitur hic eam ministrare materiam, et forte quia ejus semen magis materiale est, minusque activum.

Genus dicitur, hoc quidem si sit generatio continua speciem eamdem habentium, ut dicitur donec utique hominum genus sit, quia donec est generatio continua ipsorum.

Ubi agit in speciali de quodam toto, quod est genus. Circa quod duo facit. quia.primo distinguit modos generis. Secundo modos quibus aliqua dicuntur differre genere. Secunda ibi : Diversa genere. Prima in duas. Primo facit quod dictum est. Secundo resumit illos modos et concludit intentum. Secunda ibi : Genus igitur. Prima in quatuor secundum quatuor modos generis. Secunda ibi : Illud vero. Tertia ibi : Amplius autem Quarta ibi : Amplius ut in rationibus. Dicit ergo, quod genus dicitur hoc quidem si sit generatio continua aliquorum habentium eamdem speciem, ita quod talis generatio continua dicitur genus, ut cum dicit, donec utique sit genus hominum, id est, donec est generatio continua ipsorum ; et iste est primus modus prior, scilicet multitudo hominum ad invicem, et ad unum primum principium habitudinem aliquam et relationem habens, ut omnes Romani ad Romulum. Deinde cum dicit:

Illud vero a quo sunt primo movente ad esse; sic enim dicuntur Ellines genere, et Iones, quia hi ab Elline ; illi vero a Ione primo generante, et magis qui a generante quam qui a materia; dicuntur enim et a femina genere ut et Pyrrha.

Ponit secundum modum, dicens quod illud a quo ut a primo movente ad esse, id est, a primo generante sunt, id est, procedunt aliqua, dicitur supple genus; sic enim dicuntur aliqui Ellines genere et Iones, quia hi scilicet Ellines sunt ab Elline, et illi a Ione ut a primo generante. Addit autem quod magis denominantur a patre quam a matre, ideo dicit quod magis quidem a generante quam a materia, id est, quam a matre, id est, quae ministrat materiam generationis: licet quandoque accidat oppositum, scilicet quod denominantur a matre, ideo dicit, quod etiam ducuntur a faemina genere, ut a Pyrrha supple dicuntur aliqui Pyrrhani vel Pyrrhades. Deinde cum dicit:

Amplius autem ut superficies figurarum genus superficialium, et solidum solidorum; figurarum enim magis unaquaeque haec quidem superficies talis, hoc autem solidum tale ; hoc autem est, quod subjicitur differentiis.

Ponit tertium modum, ut genus accipitur pro subjecto dicens quod amplius, supple dicitur genus, ut superficies dicitur genus figurarum superficialium, et solidum, id est, corpus solidorum, id est, figurarum solidarum. Causam autem hujusmodi subdit dicens, quod unaquaeque figurarum haec quidem est superficies talis, ita quod superficies talis praedicatur de figura superficiali: hoc autem, id est, solidum tale, ita quod ipsum solidum, hoc est corpus praedicatur de tali figura, scilicet solida: subdit autem quod hoc autem, id est subjectum est, quod subjicitur differentiis, et in hoc tangit duplicem causam, quare proprium subjectum dicatur genus. Una est, quia sicut genus praedicatur de specie, et ponitur in ejus definitione, ita et proprium subjectum de accidente, nam superficies praedicatur de figura superficiali, et ponitur in ejus definitione, et similiter solidum de solida. Alia causa est, quia sicut genus subjicitur contrariis differentiis, sic proprium subjectum se habet ad accidentia: dicitur enim quod haec figura solida est talis solida, et haec figura superficialis est talis superficies, quasi figura sit quaedam differentia qualificans superficiem vel solidum, et praedicatur de subjecto in quale, ad modum differentiae, ut sicut dicimus animal rationale, ita dicimus superficies quadrata vel triangularis, ita quod subjectum subjicitur accidentibus, supple differentibus ad modum generis. Deinde cum dicit :

Amplius ut in rationibus, quod primum inest, quod dicitur in eo, quod quid est hoc genus, cujus differentiae dicuntur qualitates.

Ponit quartum modum dicens, quod amplius, id est, alio modo dicitur genus, quod primum inest, id est, primo ponitur in rationibus, id est, definitionibus, quod dicitur, id est, praedicatur ineo, quod quid est, et hoc est gemis, cujus differentiae dicuntur qualitates;omnis enim definitio constituitur ex duobus conceptibus, quorum unus et primus est quidditativus qui; est conceptus generis alius est qualificativus, qui est conceptus differentiae, et ideo differentiae dicuntur quaedam substantiales qualitates. Deinde cum dicit:

Genus igilur toties dicitur ; aliud quidem secundum generationem continuam speciei ejusdem ; aliud quidem secundum primum movens ejusdem speciei ; aliud vero materia. Cujus differentia enim et qualitas est, hoc est subjectum quod dicimus materiam,

Resumit dictos modos, et concludit intentum dicens, quod genus ergo toties dicitur, ut dictum est aliud quidem secundum generationem continuam ejusdem speciei, quantum ad primum modum ; aliud quidem secundum primum movens, id est, generans ejusdem speciei, quantum ad secundum modum: aliud vero, ut materia quantum ad tertium modum et quartum: genus enim subjectum est materia accidentium: genus etiam praedicabile dicitur materia, tum quia sumitur a re, sive a realitate materiali rei, tum quia sicut materia est in potentia, et determinabilis per formas, sic et genus per differentias specificas ; ideo subdit, cujus, scilicet generis, differentia est qualitas, hoc est subjectum, quod dicimus materiam, sic enim se habet genus ad differentiam, sicut subjectum ad qualitatem.