SUMMARIUM.

Movet dubia ad secundam contraria formalia facere diversa specie, materialia non, quod bene explicat Doctor ; materiale autem hic sumitur, pro differentia numerica seu individuali, de quo Doctor 2. d. 3. q. 6. ex hoc ad primum dubium ; ostenditur masculum et foeminam non differre specie, licet sint contraria.

Dubitabit autem utique aliquis quare foemina a viro non specie differt, contrario masculino et foeminino existente, differentia autem contrarietate. Neque animal masculinum, et foemininum diversum est specie, quamvis secundum se animalis haec sit differentia, et non ut albedo aut nigredo, sed inquantum animal masculinum et foemininum est.

Postquam Philosophus ostendit quod contrarietas est differentia secundum speciem, nunc movet quaedam dubia circa dicta. Dictum est enim quod contrarietas est differentia secundum speciem, ita quod contraria differant specie, et sunt idem genere; ne igitur credat aliquis hoc esse verum in omnibus generaliter, ideo ostendit quod non; sed sunt aliqua contraria quae non differunt specie, et aliqua etiam quae differunt genere. Circa quod duo facit : Primo dubitando inquirit, et ostendit quod aliqua contraria non differunt specie. Secundo quod aliqua differunt genere. Secunda ibi: Quoniam vero contraria diversa. Prima in duas. Primo praemittit dubitationes. Secundo subjungit solutiones. Secunda ibi : Aut quia haec quidem. Prima in duas. Primo proponit dubitationem, quam principaliter intendit. Secundo ostendit quamdam aliam quaestionem annexam, ex cujus solutione dependet solutio principalis. Secunda ibi : Est autem dubitatio. Dicit ergo quod dubitabit autem aliquis quare faemina non differtspecie a viro, contrario existente masculino, et faeminino, id est, cum foemininum et masculinum sint contraria: differentia autem fit contrarietate, id est, cum ex contrarietate causetur differentia secundum speciem ut praedictum est. Iterum quare neque animal masculinum, et foemininum est diversum specie, quamvis haec sit secundum se differentia animalis, et non supple se habent per accidens ad animal, ut albedo, aut nigredo;sed animal inquantum animal, id est, per se est masculinum et foemininum.

Notandum, quod duplex tangitur ratio quare haec quaestio merito est dubitabilis. Prima quia contrarietas est differentia secundum speciem. Secunda est quia natura generis diversificatur in species per differentias per se generis ; cum ergo masculinum et foemininum sint per se differentiae, rei passiones animalis et non per accidens, unde per se insunt ipsi animali sicut risibile homini, merito dubitatur quare non differunt secundum speciem. Deinde cum dicit:

Est autem haec dubitatio fere eadem, et quare haec contrarietas facit specie diversa, haec vero non, ut ambulativum et volativum, sed albedo et nigredo non.

Addit quamdam quaestionem annexam ex qua dependet solutio quaestionis principalis, dicens quod haec dubitatio est fere eadem, ut si quaeratur supple quare haec quidem contrarietas facit, id est, constituit diversa specie;haec autem non, ut ambulativum, et volativum faciunt supple differre specie ipsum animal, sed albedo et nigredo non, animal enim album ex hoc quod album non differt specie ab animali nigro: nunquam enim duo homines, quorum unus est albus, et alter niger differunt specie: volatile autem, et gressibile constituunt diversas species animalis, et tamen tam haec quam illa sunt contraria. Deinde cum dicit:

Aut quia haec quidem sunt propriae passiones generis, illa vero minus, quoniam est haec quidem ratio, haec autem materia. Quaecumque quidem in ratione sunt contrarietates specie faciunt differentiam, quae in concepto cum materia non faciunt. Quapropter hominis albedo non facit nec nigredo, nec albi hominis est differentia secundum speciem ad nigrum hominem ; nec si unum nomen imponatur, ut materia enim homo, non facit autem differentiam materia, non enim hominis species sunt homines. Propter hoc quamvis diversae carnes, et ossa ex quibus hic, et hic: sed simul totum diversum quidem, specie vero non diversum, quia in ratione non est contrarietas, hoc autem est ultimum individuum. Callias vero est ratio cum materia, et albus itaque homo, quia Callias albus, seeundum vero accidens homo almo albus. Nec aereus itaque circulus, nec ligneus, nec triangulus aereus, et circulus ligneus propter materiam specie differunt, sed quia in ratione inest contrarietas.

Solvit dictas dubitationes, et primo dubitationem annexam solvit. Secundo dictam solutionem applicat quaestioni principali. Secunda ibi: Masculus vero, et foemina. Prima in duas. Primo ponit solutionem. Secundo removet quamdam objectionem. Secunda ibi : Utrum autem materia. Dicit ergo, quod aut supple ideo quaedam contrarietas facit differre specie, et quaedam non: quia haec quidem, scilicet contraria sunt propriae passiones generis, illa vero minus propriae. Cujus causam subdit : quoniam pro quia, est haec quidem ratio et forma; haec autem materia, differentia vero a forma, et propter hoc, quia materia ordinatur per se ad formam. Ideo illae sunt differentiae propriae generis, quae sumuntur a diversis formis ; quae vero respiciunt rem secundum esse materiale et individuale sunt differentiae minus propriae, quapropter primae faciunt differre specie, secundae autem non. Ideo subdit quaecumque quidem contrarietates sunt in ratione, id est, secundum formam, faciunt differentiam specie;quae vero in concepto cum materia, id est, secundum esse materiale et individuale non faciunt supple differentiam secundum speciem. Vocat enim hic ipsam materiam, vel ipsam proprietatem individualem, vel ipsam veram materiam quae est pars essentialis, tamen ut contracta ad individuationem, vel etiam ipsum totum individuum, quod est quoddam materiale respectu speciei: differentiae ergo quae consequuntur rem secundum esse individuale, non faciunt differre specie. Unde subdit, quapropter albedo hominis non facit, scilicet differre specie, nec etiam nigredo;nec est differentia secundum speciem albi hominis ad hominem nigrum, nec si unum nomen imponatur, puta si homo albus dicatur homo, et homo niger similiter: hoc autem addit quatenus homo albus non videtur aliquod unum. Si autem nomem imponatur ei, apparebit magis aliquod unum: homo ergo albus, et homo niger non differunt specie, cujus causam subdit : nam homo, scilicet particularis cui evenit quod sit albus, vel niger est quasi materia, modo praedicto. Materia autem non facit differentiam, scilicet secundum speciem, non enim homines, scilicet particulares sunt species hominis; propter hoc quamvis sint diversae carnes, et ossa, ex quibus scilicet constituuntur hic et hic homo, sed simul totum, scilicet ipsum individuum constitutum ex materia et forma particulari est quidem diversum. Secundum vero speciem non est diversum, scilicet ab alio individuo, quia contrarietas quae, scilicet consequitur individua, puta album et nigrum non est in ratione, id est forma: hoc autem, scilicet individuale, sive particularis homo est ultimum, et individuum, quatenus scilicet ulterius non est divisibile, nec secundum differentias formales, nec individuales. Et subdit quomodo in individuis sit diversitas, licet non formalis, dicens, quod Callias vero est ratio cum materia, scilicet contracta per differentiam ndividualem, et materialem; et deo supple sicut differentiae fornales faciunt differre species, sic differentiae individuales faciunt differre individua: et subdit quod homo supple universalis est itaque albus, quia Callias est albus; ergo homo est albus secundum accidens. Ex quo patet quod album, vel nigrum non sunt differentiae formales hominis, sed individuales et materiales, quia homo non est nisi per accidens: quia scilicet hic homo particularis est homo albus, et ideo homo albus et niger non differunt specie. Subdit etiam quod nec circulus aereus, et ligneus supple differunt specie ; et subdit quod nec etiam illa, supple quae distinguuntur secundum speciem differunt propter materiam, id est propter differentias materiales ut triangulus aereus, et circulus ligneus, sed quia est contrarietas in ratione, id est, in differentiis formalibus.

Notandum, solutionem in hoc stare, quod differentiae quaedam sequuntur rem secundum suum esse formale et specificum, et tales sunt per se differentiae generis, et per consequens faciunt differre secundum speciem ut sunt rationale et irrationale, volatile etiam et gressibile et hujusmodi. Quaedam autem differentiae consequuntur rem secun tum suum esse materiale et individuale, ut albedo et nigredo, et hujusmodi quae primo competunt individuo, et ex consequenti, et per accidens speciei, ut dictum est, et tales non sunt differentiae per se generis, sed per accidens, nec per consequens faciunt differre specie.

Advertendum autem quod non oportet luc sumere argumentum, quod materia quae est pars essentialis, sit causa individuationis, ut ait quidam expositor, quia aequivocatur de materia. Accipit enim Philosophus materiam pro differentia individuali, vel pro ipso individuo, quod respectu speciei est quoddam materiale, et per hoc habet intentum quod differentiae contrariae consequentis rem secundum esse materiale, id est, individuale non faciunt differre specie, de qua materia dictum est in quinto hujus, text, com 12. capitulo de uno, et in septimo frequenter. Deinde cum dicit

Utrum autem materia non facit diversa specie ens aliqualiter, aut est, ut facit. Propter quid enim hic equus ab hoc homine diversus est specie? equidem rationes ipsorum cum materia.

Removet quamdam objectionem. Circa quod duo facit. Primo eam ponit. Secundo eam solvit. Secunda ibi : Aut quia est in ratione. Dicit ergo, quod aliquis supple posset obviando quaerere, utrum verum sit quod materia, id est, differentia materialis ens aliqualiter non facit diversa specie, aut est ut facit, id est, videtur quod differentia materialis faciat differre specie: nam quare hic equus particularis est divisum specie ab hoc homine particulari ? quasi diceret quod non videtur, nisi per differentiam materialem. Unde subdit: equidem rationes ipsorum sunt cum mar ieria, scilicet individuali, cum ipsa sint quaedam individua: unde videtur quod differentia materialis, et individualis causent diversitatem specificam, cujus oppositum dicebatur. Deinde cum dicit:

Aut quia est in ratione contrarietas ; etenim albi hominis, et nigri equi diversitas est speciei sed non inquantum hic albus, et hic niger: quoniam, etsi ambo albi essent, tamen essent specie diversa.

Solvit hanc objectionem dicens, aut pro sed, supple hic homo, et hic equus non differunt specie propter differentiam materialem; sed quia contrarietas ipsorum est in ratione, id est, secundum formam specificam, ut patet in simili. Enim pro quia, hominis albi, et equi nigri est diversitas specie, sed non inquantum hic, scilicet homo est albus, et ille, scilicet equus est niger, quoniam pro quia, etsi ambo essent albi, nihilominus tamen essent diversa specie. Vult ergo Philosophus, quod sicut diversitas specifica inter hominem album et nigrum equum est propter differentias formales et specificas, et non propter albedinem et nigredinem, quae sunt differentiae accidentales et materiales, ut dictum est, quod patet ex hoc, quia si ambo essent albi, adhuc differrent specie: ita similiter hic homo, et hic equus, licet sint individua concepta cum materia, non differunt specie propter differentias materiales et individuales, sed propter differentias specificas et formales. Deinde cum dicit :

Masculus vero et foemina animalis sunt proprie passiones, sed non secundum substantiam, verum in materia et corpore, propter quod idem sperma foemina, aut masculus fit patiens passionem aliquam ; quid quidem igitur est esse diversum specie, et quare alia differunt specie, alia non, dictum est.

Applicat datam solutionem ad quaestionem principalem, dicens quod masculus et foemina, id est, masculinum et foemininum sunt proprie passiones animalis; unde et animal habet poni in eorum definitione: sed tamen non supple conveniunt animal secundum substantiam, et formam: verum pro sed, in materia et corpore, ita quod sunt differentiae materiales, quod probat dicens : unde idem sperma fit faemina, aut masculus patiens aliquam passionem, quia si sit calor sufficiens alterans ipsum, fiet masculus: si vero insufficiens ad alterandum, fit faemina, licet natura semper intendat generare masculum tanquam perfectius, licet quandoque impediatur per insufficientiam virtutis. Unde foemina est animal occasionatum, ut dicitur libro 18. de Animalibus, cap. 3. et quasi praeter intentionem naturae generatum. Epilogat ergo dicens, quid quidem igitur est esse diversum specie, et quare alia, scilicet contraria differunt specie, et quare non, dictum est.

Notandum, quod ex dictis habetur conclusio primae quaestionis, nam si masculinum et foemininum sint passiones, sive differentiae materiales, quatenus tenent se ex parte corporis, differentiae autem materiales non faciunt differre specie, ut praeostensum est, sequitur quod masculus et faemina non differant specie, licet sint contraria.

Notandum etiam ex hoc quod idem sperma diversimode alteratum et diversimode alterans fit masculus et faemina, apparet quod masculus et faemina non differunt specie, quia ex eodem spermate non possunt diversa secundum speciem generari: in spermate enim est vis activa, et omne agens naturale agit ad speciem determinatam, quia producit sibi simile, inquantum potest. Tunc sequitur illa pars :