SUMMARUM.

Refutat tollentes omnino ens per accidens, eorumque responsionem, removetque in speciali tam ens per accidens, quam ens verum a consideratione hujus scientiae. De quo actum est 6. hujus text. 11.

Quia autem secundum accidens entis, non sunt causae, et principia talia qualia quidem secundum se entis, palam. Erunt enim omnia ex necessitate, si enim hoc quidem est hujus entis; hoc autem hujus, hoc autem non, ut contingit, sed ex necessitate erit ; et cum hoc erit causa usque ad ultimum dictum causatum ; hoc autem erat secundum accidens. Quare ex necessitate omnia erunt, et quod utrumque contingit, et accidere, et fieri, et non omnino ex generatis aufertur.

Removet quemdam errorem quorumdam, qui tale ens per accidens ab entibus auferebant. Circa quod duo facit. Primo ostendit propositum. Secundo excludit cavillosam responsionem. Secunda ibi : Et si non existens.

Ad evidentiam primi notandum est quod, ut dictum fuit 6. hujus text. com. 7. et circiter, opinio fuit quorumdam, quod cujuslibet entis esset aliqua causa per se, qua posita in esse necessario sequeretur effectus ;quod si verum esset, tunc nullus effectus eveniret per accidens, nec praeter intentionem causae, et ideo tollitur ens per accidens secundo modo. Hunc ergo errorem improbat Philosophus per talem rationem, quia si sic ; ergo omnia evenirent de necessitate: consequens est falsum, ergo et antecedens. Hanc ergo rationem exponit Philosophus, dicens quod autem entis secundum accidens non sunt causae, et principia talia, scilicet per se, qualia sunt entis secundum se, ut supple dicunt quidam, palam est; enim pro quia, si supple ens per accidens habet causas, sicut illi dicunt, erunt omnia ex necessitate, quod sic declarat : si enim hoc quidem est, supple causa hujus entis, puta alicujus entis, puta alicujus effectus futuri ; hoc autem hujus, id est, ille effectus est causa alterius, hoc autem non ut contingit, id est, non quocumque modo, sed erit ex necessitate, id est, quod posita causa necessario sequitur effectus,cujus hoc erit causa, et hoc usque ad ultimum dictum causa tum; hoc autem erat, id est, ponebatur esse secundum accidens, et per consequens, quod ponitur per accidens erit ex necessitate. Quare sequitur, quod omnia erunt de necessitate, et quod auferetur omnino ex generatis, id est, ex rebus quae fiunt, contingit quod utrumque, id est, ad utrumque contingit, et accidit fieri, quae omnia sunt absurda secundum Philosophiam.

Notandum, quod ut jam declaratum fuit sexto hujus, si cujuslibet effectus ponatur causa per se, qua posita necessario ponitur effectus, ut dixerunt quidam, omnia evenirent de necessitate. Nam propter istam necessariam connexionem si aliquod praeteritum, vel praesens sit causa alicujus effectus futuri, puta si comedere, vel comedisse inordinate sit causa sitis, posita causa secundum te necessario ponitur effectus. Iterum sitis sit causa exeundi domo, puta pro haurienda aqua, tunc ut prius, si iste sitit, necessario domum exit. Iterum exitus domus est causa incidendi in latrones, qui occidunt eum ; ergo a primo ad ultimum, si iste comedit inordinate, necessario occiditur: et sic per istum modum tollitur ens per accidens a rebus, si omnia de necessitate evenirent, quod est inconveniens. Deinde cum dicit:

Et si non existens, sed quae sit causa supponatur, eadem accident. Omne enim ex necessitate fiet. Si enim cras eclipsis fiet, si hoc fuerit ; hoc autem si alterum aliquod, et hoc si aliud ; et hoc itaque modo a finito tempore eo quod a nunc usque cras ablato tempore veniet, et quandoque ad existens. Quare siquidem hoc est, omnia ex necessitate quae post hoc fient, ut omnia ex necessitate fiant.

Excludit quamdam cavillosam responsionem, diceret enim forte aliquis, quod causa contingentium futurorum non est jam posita, ut praesens, vel praeterita, ut prius de praeterita siti supponitur, sed adhuc est futura et contingens: et ideo adhuc sunt effectus contingentes, et non eveniunt de necessitate. Hoc autem excludit dicens quod eadem, scilicet inconvenientia accidunt, et si non existens, id est, dato quod causa futurorum non existat praesens, vel praeterita, sec quae sit causa supponatur, scilicet futu ra, omne enim fiet ex necessitate sicut prius: quia supple ista causa futura erit futura in aliquo tempore distante determinate a praesenti nunc, puta si cras eclipsis fiet, quae scilicet est causa multorum futurorum contingentium si hoc fuerit, et propter aliquam causam existentem, hoc autem si aliquid alterum, et hoc si aliud. Hoc itaque modo, supple per ablationem causarum, ablato tempore ab eo tempore finito, quod est a praesenti nunc usque ad eclipsim fiendam veniet quandoque ad existens, id est, ad aliquam causam nunc praesentem, quia Omne tempus finitum finitur, et terminatur sive tollitur quoddam finito aliquoties ablato. Quare siquidem hoc est, id est, si haec causa praesens ponitur: ergo omnia quae sunt post hoc, id est, omnes effectus futuri post istam causam praesentem fiunt ex necessitate, et sic omnia fiunt, et veniunt ex necessitates et ideo sequitur idem inconveniens, quod prius. Deinde cum dicit :

Quod autem ut vere ens, et secundum accidens: hoc quidem est in complexione mentis, et passio in hac; propter quod circa sic quidem ens non quaeruntur principia ; circa autem quod extra ens et separabile: hoc autem non necessarium, sed infinitum. Dico autem quod secundum accidens ; talis autem inordinatae, et infitae causae.

Removet tam ens per accidens quam ens verum a consideratione hujus scientiae dicens quod autem est ut vere ens, id est ens verum, quod consistit in compositione et divisione, et etiam ens secundum accidens. Hoc quidem scilicet ens verum est id est, consistit in complexione mentis id est, in compositione intellectus, et est passio in hac, id est, in compo sitione intellectus: propter quod cira

sic quidem ens, id est ens verum, non quaeruntur principia, supple in ista scientia, quia circa ens, quod est extra animam, et separabile, ut praedictum est, speculatur supple tantum ista scientia. Hoc autem, scilicet quod est ens per accidens non est necessarium, sed infinitum, id est, indeterminatum, et ideo talis entis sunt causae inordinatae, scilicet ad invicem, et infinitae, id est indeterminatae, et ratione hujus, ista scientia nonspeculatur de tali ente, cum omnis scientia procedat per causas ordinatas et determinatas.

Notandum, quod omnia praecedentia ab isto loco : Omnis autem scientia quaerit, usque hic, habentur perfectius sexto hujus, et quantum ad textum Philosophi, et quantum ad ejus expositionem. Ideo quaerantur ibi, quia ibidem dicta sunt, quae circa istam materiam dicenda videbantur.