(Vers. 9 seqq.) Mulieres opulentae, surgite et audite vocem meam: filiae confidentes, percipite auribus eloquium meum. Post dies et annum, et vos conturbabimini confidentes: consummata est enim vindemia: collectio ultra non veniet. Obstupescite opulentae, conturbamini confidentes: exuite vos, et confundimini. Pro quo Symmachus interpretatus est, nudamini: 0360D sequitur. Accingite lumbos vestros, super ubera plangite, super regione desiderabili, super vinea fertili: super humum populi mei spina et vepres ascendent: quanto magis super omnes domos gaudii civitatis exsultantis? Domus enim dimissa est: multitudo urbis relicta est: tenebrae et palpatio factae sunt super speluncas usque in aeternum: gaudium onagrorum pascua gregum. Donec effundatur super nos spiritus de excelso: et erit desertum in Charmel, et Charmel in saltum reputabitur. Et habitabit in solitudine judicium, et justitia in Charmel sedebit. Et erit opus justitiae pax: et 0361A cultus justitiae silentium: et securitas usque in sempiternum. Et sedebit populus meus in pulchritudine pacis, et in tabernaculis fiduciae, et in requie opulenta. Grando autem in descensione saltus, et humilitate humiliabitur civitas. 430 Beati qui seminatis super omnes aquas, immittentes pedem bovis et asini. LXX, pro tenebris et palpatione, quae factae sunt super speluncas usque in sempiternum, transtulerunt, et erunt villae tuae speluncae usque in aeternum: quod in Hebraico dicitur Ophel () et Been (), quas Hebraei duas turres in Jerusalem fuisse arbitrantur, excelsas atque firmissimas, quae his appellantur nominibus. Quarum prior interpretatur tenebrae, sive nubilum, quod usque ad nubes erigeret caput. Altera, probamentum et firmitas, sive, ut Symmachus vertit, inquisitio: 0361B eo quod in contemplando culmine ejus oculi fallerentur. In fine quoque capituli ita interpretati sunt: Beati qui seminant super omnem aquam, ubi bos et asinus calcant. Post vocationem gentium, quando Christus rex imperaverit cum justitia, et principes ejus, Apostoli et apostolici viri praefuerint credentibus cum judicio, dirigetur sermo propheticus ad mulieres opulentas, quas vel urbes Judaeae, vel synagogas illius temporis, vel ut plerique arbitrantur, matronas divitum quondam populi Judaeorum debemus accipere, quibus quasi jacentibus dicitur post ruinam: Surgite; et nihilominus appellantur filiae confidentes, sive sperantes: praecipiturque eis ut audiant sermones Domini, et recordentur dierum et anni, de quo in consequentibus dicturi sumus, 0361C ipso Salvatore dicente: Spiritus Domini super me, propter quod unxit me: evangelizare pauperibus misit me: praedicare captivis remissionem, et caecis visum: vocare annum Domini acceptabilem (Luc. IV, 18, 19) , et ipsa recordatio fiat eis juxta Septuaginta in dolorem cum spe, ut plangant se Dominum denegasse, et spem habeant salutis, si egerint poenitentiam. Dicit enim vindemiam consummatam, et post ultimam vastitatem, quae sub Vespasiano et Tito Adrianoque accidit, nequaquam aliam captivitatem esse venturam, nec remansuros botros in populis, qui deinceps colligendi sunt. Unde provocantur ad planctum, et jubentur nudare pectora, et accingere lumbos suos, eo quod regio quondam desiderabilis, et vinea fertilis, de qua scriptum est: Ego plantavi te vineam fructiferam, 0361D totam veram: quomodo conversa es in amaritudinem vitis alienae (Jer. II, 21) ? Romano vastante, deleta sit. Super humum, inquit, populi mei, 431 spinae et vepres, sive fenum ascendet. Et est sensus: Si terram Judaeam, quae repromissionis terra est, spinae repleverunt et vepres, quanto magis alias civitates quae plenae sunt gaudio, et quae illud evangelicum consequentur; Vae qui gaudetis nunc, quoniam plorabitis (Luc. VI 25) ! Dominus (( Al. Domus)) enim, id est, templum meum dimissum est, dicente me ad Apostolos: Surgite, abeamus hinc (Joan. XIV, 31) ; et ad incredulos: Relinquetur vobis domus vestra deserta 0362A (Luc. XV, 35) . Adyta Templi, et secreta mysteria, palpabiles tenebrae possederunt, et facta sunt nequaquam cellaria vasorum Domini, sed speluncae usque in sempiternum. Audierant enim a Domino Salvatore (Matth. XXI. 13) : Domus Patris mei, domus orationis vocabitur: vos autem fecistis eam speluncam latronum. Gaudium, inquit, onagrorum, pascua gregum. Quod vel juxta litteram intelligendum est, eo quod deserta sint omnia; vel spiritualiter, quod expulso Israele, feri homines et Dei notitiam non habentes, habitent in Judaea. Et hoc fiat donec effundatur super nos spiritus de excelso, quem Salvator ascendens ad Patrem, credentibus repromisit, dicens: Ecce ego vado, et mittam vobis Paracletum Spiritum veritatis (Joan. XVI) . Et rursum: Donec accipiatis de excelso 0362B virtutem (Luc. XXIV, 49) . Quodque supra dixerat: Adhuc modicum, et erit Libanus in Charmel, et Charmel in saltum reputabitur: et audient in die illa surdi verba libri, et de tenebris, et caligine oculi caecorum videbunt (Supra, XXIX) ; nunc aliis verbis idipsum repetit, quod solitudo gentium vertatur in divitias Israel; et Israel reputetur in gentes: quo tempore habitaverit in deserto judicium, Dominus atque Salvator, cui Pater dedit omne judicium (Joan. III) . Et justitia in Charmel requiescet, de qua supra dictum est: Et erit in Charmel desertum, quod judicium atque justitia habitet in deserto, et requiescat in Charmel, qui prius appellabatur desertum. Opus quoque justitiae erit pax, quae, juxta Apostolum, omnem sensum exsuperat (Philipp. IV) . Et cultus justitiae silentium, 0362C ut non multiloquio Judaeorum, sed brevitate fidei adorent Dominum; et securi aeterna pace requiescant, et in tabernaculis eorum sint divitiae, de quibus Apostolus loquebatur (I Cor. I, 5) : Gratias ago Deo meo per Jesum Christum, quoniam in omnibus 432 divites facti estis in eo, in omni verbo, et in omni scientia. Cum autem populus christianus sederit, vel habitaverit in pulchritudine, sive ut LXX transtulerunt, in civitate pacis, haud dubium quin in Ecclesia; tunc grando atque tempestas, et Domini ira desaeviens descendent in saltum, de quo supra dictum est: Et Charmel in saltum reputabitur; et humiliabitur civitas Jerusalem, et juxta aliam Scripturam, de terra loquetur. Quae cum ita se habeant, et didicerimus vaticinio prophetali, quanta bona Ecclesia 0362D possessura sit, et quanta mala passura sit Jerusalem: beati estis, Apostoli, caeterique Doctores, qui seminatis super omnes aquas Scripturae sanctae, in quibus calcat bos et asinus. Bos mundum animal, propter electionem patrum, asinus immundus, propter idololatriam quondam gentilium, ut et de Circumcisione et de Praeputio Ecclesia Domini congregetur. Quod supra, juxta LXX, dicitur: Super terram populi mei spinae et fenum ascendet. referri potest, et ad haereticos, et ad simplices quosque credentium, qui non ita Scripturam intelligunt sanctam, ut illius convenit majestati. Unde singula singulis 0363A coaptavimus, ut terra populi Dei, haereticis spinas, imperitis quibusque Ecclesiae fenum afferat.