Articulus 2

Utrum omnis praelatio sit a deo.

Argumentum 1

Ad secundum sic proceditur. Videtur quod non omnis praelatio a deo sit. Primo per id quod dicitur Oseae 8, 4: ipsi regnaverunt, sed non ex me.

Argumentum 2

Praeterea, illud quod perverse fit, a deo non est. Sed quaedam praelationes perverse acquiruntur, ut patet in simoniacis, et in aliquibus hujusmodi.

Ergo non omnis praelatio a deo est.

Argumentum 3

Praeterea, praelatio concessa a summo rege non potest dici usurpata. Sed boetius dicit in 3 de consolatione philosophiae, quod mali habent potestatem usurpatam. Ergo eorum praelatio non est a deo.

Argumentum 4

Praeterea, quod deus dedit, homo non debet auferre; sicut quod deus conjunxit, homo non separet, Matth. 19, 6. Sed quibusdam juste aufertur praelationis potestas. Ergo eorum praelationes non sunt a deo.

Argumentum 5

Praeterea, omne quod a deo est, ordinatum est, Roman. 13. Sed in quibusdam praelationibus videtur magna inordinatio esse, ut quod stultus sapienti, puer seni, peccator justo praeponatur, ut plerumque contingit. Ergo non omnis praelatio est a deo.

Sed Contra 1

Sed contra, magis videtur quod praelatio bonorum sit a deo quam malorum. Sed praelationes malorum a deo sunt. Job 34, 30: qui regnare facit hominem hypocritam propter peccata populi.

Ergo et omnes praelationes sunt a deo.

Sed Contra 2

Praeterea, omne quod est ordinatum, est a deo, quia ex hoc ipso bonum est. Sed in omni praelatione invenitur ordo quidam superioris ad inferiorem. Ergo omnis praelatio a deo est.

Corpus

Respondeo dicendum, quod cum deus dicatur esse auctor omnium bonorum, et non sit auctor mali; oportet, si in praelationibus aliquid boni et aliquid mali inveniatur, quod praelatio illa a deo sit quantum ad id boni quod est in ea; quantum vero ad id mali quod sibi adjungitur, a deo non sit. Est autem in praelatione considerare tria; scilicet praelationis principium, modum, et usum. In quibusdam igitur quodlibet horum bonum est, qui scilicet debite ad praelationem perveniunt, et debite praelationis actum exercent. In quibusdam vero principium est malum, sed usus bonus; sicut qui non digne ad praelationem perveniunt, vel propter eorum insufficientiam, vel propter modum perveniendi ad ipsam; et tamen actum praelationis quam indebite consecuti sunt, debito modo exercent.

In quibusdam vero est e converso. In quibusdam autem utrumque est malum. Modus autem, seu forma, praelationis in omnibus bonus est: consistit enim in quodam ordine alterius tamquam regentis, et alterius tamquam subjacentis. Et quia judicium de re simpliciter ducendum est ex consideratione ejus quod est formale in ipsa, ideo simpliciter dicendum est, omnem praelationem a deo esse; sed secundum quid aliquas praelationes non esse a deo: quia scilicet abusus earum non est a deo, vel quia etiam injusta actio per quam ad praelationem pervenitur, a deo non est.

Ad 1

Ad primum ergo dicendum, quod dicuntur non ex deo regnare Judaeorum reges, inquantum dissuadente Samuele regem sibi eligere voluerunt; sed tamen ipsa praelationis forma a deo est instituta.

Ad 2

Ad secundum dicendum, quod non est inconveniens effectum esse a deo, cujus causa secundum aliquid a deo non est; sicut poena vel passio aliqua a deo est; cum tamen injusta actio, cujus effectus est, a deo non sit; et hoc quomodo contingat, supra dictum est. Similiter etiam non est inconveniens ut praelatio quantum ad suam formam sit a deo; quamvis injusta actio per quam ad praelationem pervenitur, a deo non sit, nisi forte permissive.

Ad 3

Ad tertium dicendum, quod mali dicuntur habere potestatem usurpatam, inquantum ad eam indebite perveniunt, quantum ex eis est, quia indigni sunt ut talibus praeferantur; quamvis forte illi qui per eos affliguntur, digni sint ab eis affligi: et secundum hoc eorum praelatio a deo est in poenam subditorum, qui talem praelatum merentur.

Ad 4

Ad quartum dicendum, quod aliquis propter abusum privat se beneficio accepto; unde etsi aliqui praelationem a deo consecuti sint, tamen propter hoc quod ea abutuntur, dignum est ut eis praelationis potestas auferatur: et utrumque a deo est; scilicet et quod praelationem habuerunt, et quod eam juste amittunt: sicut omnes vitam a deo habent, tamen aliquis juste vita privatur.

Ad 5

Ad quintum dicendum, quod non est omnino inordinatum quod indigni ad praelationes assumuntur: ordinatur enim in poenam subditorum, qui hoc merentur, ut significatur job 34, 30: qui facit regnare hominem hypocritam propter peccata populi; et Oseae 13, 2: dabo eis regem in furore.

Unde cum poena omnis a deo sit, etiam tales praelationes a deo sunt.