Naevi theologici sunt:

Quod periculosa loquendi formula Deum Patrem ex se ipso dicit esse procreatum (Lib. I, cap. 7) .

Quod Filii Dei aeternitatem sat diserte non asseruerit. Nam lib. IV, cap. 6, scribit, «Deum antequam praeclarum opus mundi adoriretur, Spiritum genuisse, quem Filium nuncuparunt.» Quae eadem lib. II, c. 8, reperiuntur.

Quod contra fidem historiae sacrae scribit, Christum 0086A numquam se ipsum Deum dixisse; quia non servasset fidem, si missus, ut deos tolleret et unum assereret, induceret alium praeter unum (Lib. IV, cap. 14) .

Quod negat a Pilato sententiam in mortem Christi prolatam esse (Lib. IV, cap. 18) .

Quod Christum in Galilaeam ait profectum, noluisse Judaeis sese ostendere, ne eos ad poenitentiam adduceret (Lib. IV, cap. 20) .

Quod Spiritum sanctum ne quidem nominet: immo quod in epistolis ad Demetrianum, auctore sancti Hieronymo, Spiritus S. substantiam negavit, et errore Judaico dixit, eum vel ad Patrem referri, vel ad Filium, et sanctificationem utriusque Personae sub ejus nomine demonstrari.

Quod de praecipuo Christi incarnati officio, sacerdotali nimirum, tacuit, et ideo tantum Christum humanam naturam assumpisse contendit, ut quemadmodum Pater, ita et ipse Filius esset ἀπάτωρ atque ἀμήτωρ (Lib. IV, cap. 13) , utque religionem sanctam Dei transferret ad gentes (Lib. IV, cap. 11) ; ut universis 0086B gentibus, quae sub coelo sunt, singularis et veri Dei sanctum mysterium revelaret, et unum illis Deum nuntiaret (Lib. IV, cap. 12) ; denique ut exempla virtutis homini praebere posset (Lib. IV, cap. 25) . Quae omnia quam frigida sint, omisso principe incarnationis Christi fine, nemo non videt.

Quod angelos tum demum homini custodes adhibitos fuisse ait, cum humanum genus in majorem numerum crescere coepit (Lib. II, cap. 15) .

Quod terrae potestatem ab initio diabolo tributam a Deo, duoque daemonum genera facta esse asserit, alterum terrenum, alterum coeleste (Ibidem) .

Quod bonos angelos hominum tutelae adjunctos dominatorem coeli fallacissimum ad vitia pellexisse, et mulierum congressibus inquinasse, suosque fecisse satellites ac ministros existimat (Lib. II, cap. 15) .

Quod nove dixit, diem, quem primus Oriens subministrat, Dei esse: noctem autem, quam Occidens extremus inducit, qui Deum aemulatur, scilicet diaboli (Lib. II, cap. 9) .

0086C Quod hominem ex diversis et repugnantibus rebus a Deo factum putat. Sic enim scribit, lib. II, cap. 12: «Ex rebus diversis ac repugnantibus homo factus est; sicut ipse mundus ex luce ac tenebris, ex vita et morte: quae duo inter se pugnare in homine praecepit, ut si anima superaverit, quae ex Deo oritur, sit immortalis, et in perpetua luce versetur; si autem corpus vicerit animam, ditionique subjecerit, sit in tenebris sempiternis et in morte.»

Quod hominem mortalem atque imperfectum e terra fictum affirmat (Lib. VII, cap. 5 et 14) .

Quod eumdem immortalitatem propriis viribus adipisci statuit (Ibid.) .

Quod fingit Deum infinitam multitudinem animarum creasse, quas primo fragilibus et imbecillibus corporibus illigatas constitueret inter bonum malumque medias, ut constantibus ex utrisque naturis virtutem proponeret, ne immortalitatem delicate assequerentur, etc. (Lib. VII, cap. 5. Vide tamen not. ad cap. 18, 0086D lib. III) .

Quod cum, lib. V et VI, de justitia christianorum orationem ex professo instituerit, tamen de philosophica tantum seu legis justitia disputat, et justitiae fidei, quae Evangelii propria est, ne verbulo quidem meminit.

Quod spiritum, sive animam hominis justitiae operibus emereri, ut fiat aeternus spiritus (Lib. IV, cap. 25) ; quod item largitione perpetua peccata carnis aboleri (Lib. VI, cap. 13) , asserit.

Quod iis tantum ignosci scribit, qui ad peccatum imprudenter incauteque labuntur: veniam non habere, qui sciens peccat (Ibid.) .

Quod de perfectione hominis renati contradictorias sententias tuetur, et quidem in uno eodemque libro, nimirum sexto: fatetur, quod nemo esse sine delicto possit, quamdiu indumento carnis oneratus est, cap. 13. Et tamen cap. ultimo verum Dei cultorem 0087A nihil vult aliud precari, nisi peccatis suis veniam, licet nulla sint.

Quod ideo Deum permittere malum grassari sentit, ut virtutis ratio constet (Lib. V, cap. 7) . Hoc fine scribit permittere Deum errores (Lib. II, cap. 17) ; hoc fine diabolum a Deo excitatum ait, libro de Opificio Dei, c. 20. Hoc fine tantam vim natricum viperarumque factam a Deo putat (Lib. VII, c. 4, et libro de Ira Dei, c. 13) .

Quod quoties oramus, credere non vult, tentari nos a Deo, an simus digni exaudiri (Lib. VI, c. 13) .

Quod militiam homini justo non licitam esse putat, nec accusare quemquam crimine capitali (Lib. VI, c. 20) .

Quod animas scribit post mortem in una communi custodia detineri, donec tempus adveniat, quo maximus Judex meritorum faciat examen (Lib. VII, c. 21) .

Quod de fine saeculi, novissimo judicio et imperio mille annorum, periculosas opiniones, lib. VII, c. 14, 15, 16, 17, etc., inseruit. Ex illis enim liquet, Lactantium 0087B contra Scripturam duas asseruisse resurrectiones, alteram ad aureum saeculum millenarii, alteram ad destructionem diaboli et impiorum; duo item judicia universalia. Liquet statuisse eum tantum pios, non autem et impios judicatum iri.

Quod denique mire nugatur non solum de Antichristo, verum de adventu etiam Heliae in terram, conversuro multos ad Dei cultum (Lib. VII, c. 17) .

Fuere qui Manichaeismi quoque Lactantium accusare non dubitaverunt. Sed quia nec Hieronymus, nec quisquam alius veterum hunc in Lactantio errorem 0088A animadvertit, quia item vetusti codices non habent ea, quae in recentioribus editionibus pro Manichaeis facere videbantur, apparet inde, hujus quoque auctoris libros a Manichaeo quodam fuisse interpolatos.