SUMMARIUM.

Non eadem esse principia corruptibilium et incorruptibilium. Rejicit responsiones varias, et praecipue Theologorum poetarum, de gustantibus nectar et manna. Doctor rejicit circa hoc expositionem D. Thomae.

Non enim minor dubitatio modernis, et prioribus relinquitur. Utrum eadem corruptibilium et incorruptibilium sint principia vel diversa?

Quaerit magis specialiter de unitate et diversitate, utrum scilicet sint eadem principia corruptibilium et incorruptibilium ? Circa quod duo facit. Primo proponit quaestionem. Secundo arguit pro et contra ibi : Nam si eadem. Dicit ergo quod quaedam dubitatio,

quae non minor modernis relinquitur, scilicet Philosophis sequentibus Platonem, quam prioribus, scilicet antiquis, quae est : utrum sint eadem principia vel diversa corruptibilium et incorruptibilium. Deinde cum dicit :

Nam si eadem sint, quomodo haec quidem incorruptibilia: illa vero corruptibilia, et propter quam causam?

Arguit ad quaestionem et primo inducit rationes, ad probandum non esse eadem principia corruptibilium et incorruptibilium. Secundo arguit ad oppositum, scilicet quod non sint diversa. Secunda ibi : Si vero diversa principia. Prima in duo, quia primo ponit rationem. Secundo excludit duplicem responsionem. Secunda ibi : Qui quidem igitur. In prima parte intendit talem rationem : Ex eisdem principiis sequuntur iidem effectus: sed corruptibilia et incorruptibilia non sunt iidem effectus ;ergo eorum non sunt eadem principia, ideo dicit, nam si eadem sunt, scilicet principia omnium : quomodo haec quidem corruptibilia, illa vero incorruptibilia sunt, et propter quam causam? quasi diceret, quod non posset assignari. Deinde cum dicit :

Qui quidem igitur circa Hesiodum, et. omnem quicumque Theologi solum ad ipsos persuasiones curaverunt, nos autem neglexerunt. Deos enim facientes principia, et ex Deis dicunt esse facta: quae vero non gustaverunt nectar et manna, mortalia facta esse dicunt.

Excludit duplicem responsionem quae datur ad rationem dictam. Primo excludit responsionem Poeticam. Secundo excludit responsionem naturalem sive Philosophicam. Secunda ibi : A dicentibus vero. Prima in tres, quia primo solutionem praemittit. Secundo ipsam includit. Tertio excusat se de diligentiori improbatione talis positionis. Secunda ibi : Palam quod haec omnia. Tertia ibi : Sed de fabulose. Ad evidentiam primae partis, sciendum quod sicut tactum fuit in primo libro apud Graecos, fuerunt ante Philosophos Naturales quidam sapientes vocati Poetae Theologi, qui veritatem divinorum occulte sub quodam fabularum velamine tradiderunt, sicut Orpheus et quidam alii. Dicit ergo quod quidam Hesiodistae, id est, sectatores Hesiodi et omnes alii qui erant vocati Theologi solum ad eos, id est, ad seipsos curaverunt facere persuasionem, non autem spreverunt, id est, veritatem quam intendebant taliter tradiderunt, quod tantum eis erat nota et non nobis, quia, scilicet veritatem tradiderunt sub quadam umbra fabularum quae eis tantum notae erant. Isti igitur Hesiodistae facientes principia rerum esse quosdam Deos et ex divinis dicunt alia esse facta immortalia, illa vero quae non gustaverunt ipsum nectar et manna, dicunt esse facta mortalia, id est, dixerunt quod illi de numero Deorum, qui non gustaverunt quemdam cibum dulcem,qui nectar vel manna vocatur, facti sunt mortales, qui autem gustaverunt, facti sunt immortales. Et per istum modum forsan voluerunt salvare eadem principia, scilicet Deos esse omnium principia, tam corruptibilium quam incorruptibilium, sed inter ipsos Deos esset dicta differentia, ut sic Dii mortales essent principia corruptibilium, immortales autem ipsorum incorruptibilium, licet omnes illi convenirent in ratione Deitatis,et sic haberent aliquam identitatem. Notandum, quod, ut dicit quidam expositor, sub ista fabula potuit contineri aliquid veritatis, ut scilicet per nectar et manna, intelligatur bonitas primi principii: nam omnis dulcedo dilectionis et amoris refertur ad bonitatem, omne autem bonum oritur a primo bono ; potuit ergo esse intellectus illorum Poetarum, quod ex participatione summae bonitatis aliqua reddantur incorruptibilia, ut illa quae perfecte participant divinum esse, ut intelligentiae et corpora coelestia ; quaedam vero propter longe distare a primo principio, quod est non gustare nectar vel manna, non possunt perpetuo conservari secundum identitatem numeralem, sed tantum specificam, ut habetur 2. de Anima. text. com. 35. et 2. de Generatione. text. com. 59. Sed quae utilitas est immorari circa intentionem fabularum? licet ergo istud forsitan sit bene dictum, tamen dubium est et forte falsum, quod illa fuerit intentio Poetarum. Deinde cum dicit :

Palam quod haec omnia sibi nota dicentes equidem de allatione harum causarum super nos dixerunt; nam si gratia voluptatis, ut ipsi tangunt, non est causa existendi nectar et manna ; si vero existendi, quomodo erunt sempiterni cibo egentes?

Excludit istam responsionem dicens, palam esse quod isti, Hesiodistae, sunt dicentes sibi haec omnia, scilicet tanquam sibi nota, et non nobis, et etiam de allatione harum causarum dixerunt praeter nos, id est, quod quando afferuntur illae causae ad propositam quaestionem, hoc est supra nostrum intellectum. Et ideo subjungit talem rationem contra illud quod sonant eorum verba, quidquid sit de eorum occulta intentione: nam Dii, aut gustaverunt illud nectar et manna propter delectationem, aut propter necessitatem essendi, hac enim de causa cibus sumitur: sed neutrum potest dari: nam si gratia voluptatis, id est delectationis, ea tangunt, id est, gustant, sequitur quod nectar et manna non erunt eis causa existendi, ut ex hoc flant incorruptibiles, nam delectatio sequitur esse rei, et non praecedit. Si vero causa existendi, id est, propter necessitatem essendi, sumunt illum cibum, quomodo egentes illo cibo erunt sempiterni? quasi diceret quod non, quia omne indigens cibo, est corruptibile: nam cibus sumitur ad restaurationem deperditi, etiam corrumpitur et transit in substantiam aliti; quod autem est corruptibile, non potest alteri esse causa incorruptibilitatis. Deinde cum dicit :

Sed de fabulose sophisticanlibus non est dignum cum studio intendere.

. Excusat se de diligentiori improbatione dictae positionis, dicens quod de fabulose sophisticanlibus, id est, philosophantibus, non est dignam intendere cum studio. Ratio hujus est, quia si quis vult contra eorum dicta disputare secundum quod exterius sonant, ridiculosa sunt et vana, cum per modum fabulae proferantur: si vero vult inquirere de veritate quae latet sub illis verbis, illa immanifesta est et occulta. Et ex hoc aliqui volunt accipere, quod Aristoteles disputans contra Platonem, et alios consequenter Philosophos, disputat magis contra dicta quam contra intentionem: eo quod ipsi doctrinam suam sub quadam obscuritate et velamine verborum tradiderunt, quod non pertinet ad Philosophum, qui ex propriis non per aenigmata, vel extrema debet procedere. Deinde cum dicit :