SUMMARIUM.

Scientiam non agere de ente per accidens, quia est non ens. Probatur dupliciter. Doctor bene explicat quod ait Philosophus, Sophistas maxime versari circa fallaciam accidentis. Vide eam super lib. 6. Elench. q. 4. 5. et sequentibus.

Et hoc rationabiliter accidit, quemadmodum enim solum nomine accidens est.

Probat propositum per rationem, quae talis est: Omnis scientia speculatur ens, quod est ens secundum rem, sed ens per accidens non est ens secundum rem, sed solo nomine: ergo nulla scientia speculatur ens per accidens. In ista ratione sic procedit: quia primo ponit virtutem rationis. Secundo probat minorem ibi : Unde Plato. Majorem autem supponit tanquam veram et manifestam in omnibus scientiis realibus. Dicit ergo, quod et hoc, quod dictum est, scilicet quod de ente per accidens nulla scientia speculetur,rationabiliter accidit, quemadmodum enim accidens, id est ens per accidens solum est nomine et per consequens non est reale: de quo habet esse omnis scientia realis, et haec est virtus rationis. Deinde cum dicit :

Unde Plato modo quodam non male, Sophisticam circa non ens ordinavit, sunt enim Sophisticarum rationes circa accidens, ut est dicere maxime omnium: utrum idem aut diversum, musicum et Grammaticum: et musicus Coriscus et Coriscus. Et si omne quod est, et non semper, factum est. Quare si musicus ens Grammaticus est factus et Grammaticus ens musicus, et quaecumque aliae tales rationum sunt: videtur enim accidens propinquum quidem non enti.

Probat minorem suae rationis. Primo auctoritate. Secundo ratione. Secunda ibi : Palam autem. Dicit ergo, quod propter hoc, supple quod ens per accidens est quodammodo ens solo nomine: ideo Plato modo quodam non male, sed bene ordinat Sophisticam esse circa non ens; nam ut diversas scientias ordinaret circa diversa subjecta, ipsam Sophisticam scientiam ordinat circa non ens. Cujus causam subdit, quia rationes sophisticarum maxime, ut est dicere omnium, sunt circa accidens, id est, circa fallaciam accidentis, quaeparalogismos maxime latentes facit. Unde primo Elench, cap. 4. iicitur quod secundum accidens sapientes etiam maxime falluntur, pt exemplificat de quibusdam paralogismis accidentis. Primus est : Utrum sint idem aut diversum, musicum Grammaticum, et formetur sic paralogismus : Musicus est aliud a

Grammatico ; sed musicus est Grammaticus, ergo musicus est aliud a se. Hic enim committitur accidens, quia major est vera per se, minor autem per accidens: et ideo ipsi musico, ut est aliud a Grammatico accidit, quod sit Grammaticus. Secundus est: Utrum musicus et Coriscus, sint idem vel diversum, et formetur sic : Coriscus est alter a musico, sed Coriscus est musicus: ergo Coriscus est alter a se. Hic enim committitur accidens sicut prius. Tertium paralogismum tangit cum dicit, et si omne quod est et non semper factum est, quare si musicus ens Grammaticus est factus, et Grammaticus ens musicus, et formetur sic : Omne quod est, et non semper fuit, est factum ; sed musicus est Grammaticus et non semper fuit: ergo musicus Grammaticus est factus, quod est falsum ex eo, quod nulla una generatio terminatur ad esse musicum et Grammaticum, sed altera ad esse Grammaticum, et altera ad esse musicum. Hic enim committitur accidens, quia major est vera de ente per se, minor autem accipit ens per accidens. Et addit quod similiter sunt quaecumque aliarum rationum, tale enim accidens videtur propinquum quidem non enti. Ratio hujus assignatur, quia sic unumquodque est ens inquantum unum est. Ex duobus autem quorum alterum alteri accidit, non fit unum nisi secundum nomen, prout scilicet alterum de altero praedicatur, ut si dicatur homo Grammaticus vel e converso, ita quod ex eis non fit proprie unum aliquid, et ideo ens per accidens dicitur non ens, vel propinquum non

enti ; quia igitur scientia Sophistica est apparens et non existens, maxime versatur circa ens per accidens, ut sic congrue circa non ens ponatur a Platone. Deinde cum dicit :

Palam aulem et ex hujusmodi rationibus ; nam alio modo entium generatio et corruptio. Eorum vero, quae sunt secundum accidens non est.

Probat eamdem minorem ratione, quae talis est : Entium realium est generatio et corruptio, sed entis per accidens non est generatio et corruptio; ergo ens per accidens non est ens reale. Dicit ergo, quod palam supple est intentum ex hujusmodi rationibus, quibus supple utuntur Sophistae ; nam entium alio modo, scilicet quam per accidens, est generatio et corruptio, eorum vero quae sunt secundum accidens non est; nam sicut dictum est supra, non est aliqua una generatio musici et Grammatici, sed altera et altera seorsum: entis autem per se est una generatio vel corruptio, et ideo ens per accidens quodammodo dicitur non ens, vel propinquum non enti.

Ex praedictis apparet quod Philosophus hucusque ubique locutus est de ente per accidens primo modo ; tum quia in principio capituli resumit divisiones entis positasin quinto, ad ostendendum quod hic accipitur ens per accidens quod opponitur enti per se diviso in decem Praedicamenta; tum quia exemplificat de tali per accidens, nam domus delectabilis est hoc modo ens per accidens, et similiter figura alba vel nigra, et triangulus lapideus vel aereus; tum quia tale ens per accidens dicit esse non ens, quod non est ita verum de ente per accidens secundo modo, ut patebit infra