In Caput XXIV.

Judicium Dei. Videtur in mente habuisse illud II Machab., IX, v. 4: Coelesti eum judicio perurgente; et v. 18: Supervenerat enim in eum justum Dei judicium.

Res ejus dilabi ac fluere. Respicit notum illud Virgilii, Aen. II:

Ex illo fluere et retro sublapsa referri
Spes Danaum.

Saepe in insidiis. Deleretur forsitan rectius τὸ in.

Dei manus hominem protegebat. Lact., l. II, c. 15: Quos Dei manus potens et excelsa protegit.

In ipso cardine. Sic Inst. Div., l. II, c. 8: Hic est ergo cardo rerum; hic vertuntur omnia. Similiter, l. III, c. 7, et de Ira Dei, c. 6.

0414D Cum jam diu necare. Negare Baluzius curis secundis recte emendavit. Ac forsan praeterea pro diu, scribendum diutius.

Dedit illi sigillum. Sigillum, praeceptum, epistola, diploma, litterae ipsae sigillo munitae, ut Bulla, diploma bulla sua instructum. Gloss. Gr. Lat. σύνθημα, sigillum, evectio. Haec et plura Carolus Du Fresne, vir harum litterarum eximie gnarus. Nec diffitendum est, diplomata, quibus cursus dabatur publicus, Augusti tempore et proximorum principum, ab imperatore ipso, aut proconsulum praesidumve aliquo subnotata fuisse. Aliquo tamen aevo tesseras tantum fuisse certas, cum sigillo principis, non male videtur statuisse Budaeus; in cujus sententiam inclinare se fassus est Schefferus noster, vir in juvandis litteris, dum vita et vires erant, indefessi laboris, libro priore de Vehiculari re, c. 18, p. 264, synthema vocat Hieronymus, epistola ad Julianum. Jam demisso, inquit, synthemate, equus publicus sternebatur, et nobilem 0415A juvenem punicea indutum tunica baltheus ambiebat. Συνθήματα etiam a Polybio memorata (quanquam haec ab istis haud dubie diversa) secretas notas, per quas mandata mittentis vera esse cognoscerentur, vocat Livius. Adde Lips. ad Tac. Annal. 13, c. 2, Casaub. ad Aeneam Tacticum, Salmas. ad Jul. Capitol. Pertinac., c. 1. Nec absurde quis dixerit, in his comparuisse notarum genus, quae sigla dicuntur a Justiniano imperatore, quibus utebantur σημειογράφοι, sive ταχυγράφοι. Nam hos, qui per sigla illa intellexere singulares litteras, de quibus Val. Probus, refellit Nicolaus Hensius, vir illustris, in epistola ad Socerum meum, τὸν μακαρίτην, jam olim ab hoc mecum benigne communicata, quae, si res fuisset meae spontis, jamdudum donata foret publicae luci. Quod et de aliis non paucis dictum velim, quae nunc in scriniis B. Soceri delitescunt, me quidem prorsus nolente et invito.

Requiem vitae, sicut optabat. Elegantissima ejus verba refert auctor Politiae Metrophanis et Alexandri 0415B apud Photium: Νῦν ὁ θάνατός μοι τῆς ζωῆς ἡδύτερος, μέγιστον ἐντάφιον γαβόντι τὴν σὴν ἡγεμονίαν, ὑιέ μου. τὸ γὰρ καταλιπεῖν ἐπὶ γῆς βασιλέα, τὰ χριστιανῶν δάκρυα περιμάξαι δυνάμενον, καὶ στῆσαι τὸν ἄδικον φόνον, ὃν Μαξιμιανὸς οὐ λήγει κατὰ τῶν χριστιανῶν παλαμώμενος ἤδη μοι τὴν μακαρίαν δίδωσι λῆξιν.

Deo suo reddere. Deo suo ut redderet, forsan Concinnius.

Sanctae religionis restitutae. Sic recte emendari puto, cum in Parisiensi sit restituta. Sic infra, c. 48, hujus benevolentiae nostrae sanctio. Utitur aetas ea frequentissime etiam hoc modo. Posset tamen (si cui brevitas haec non satis placeat) legi, haec fuit prima ejus sanctio, sanctitas religioni restituta. Cic., I de Nat. deorum, c. 4: Sanctitas est scientia colendorum deorum; l. II, c. 2: Deorum cultus et religionum sanctitates, itidem conjunxit. Immo Lactantius ipse similiter initio divinarum Inst.: Per quem rebus humanis justitia et sanctitas restituta est. Eidem sancta religio, homo 0415C sanctum animal, sanctae litterae et similia, satis crebra.