Caput VI.

6. Cur illa opinio respuenda. Non ergo propterea respuimus istam sententiam, quia timemus sanctam et inviolabilem atque incommutabilem charitatem, tanquam conjugem Dei Patris, de illo existentem, sed non sicut prolem ad gignendum Verbum per quod facta sunt omnia cogitare: sed quia eam falsam divina Scriptura evidenter ostendit. Dixit enim Deus, Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram: paulo post autem dictum est, Et fecit Deus hominem ad imaginem Dei (Gen. I, 26, 27) . Nostram certe, quia pluralis est numerus, non recte diceretur, si homo ad unius personae imaginem fieret, sive Patris, sive Filii, sive Spiritus sancti: sed quia fiebat ad imaginem Trinitatis, propterea dictum est, ad imaginem nostram. Rursus autem ne in Trinitate credendos arbitraremur tres deos, cum sit eadem Trinitas unus Deus, Et fecit, inquit, Deus hominem ad imaginem Dei: pro eo ac si diceret, Ad imaginem suam.

7. Sunt enim tales usitatae in Litteris illis locutiones, quas nonnulli etiamsi catholicam fidem asserunt, non tamen diligenter advertunt, ut putent ita dictum, Fecit Deus ad imaginem Dei; quasi diceretur, Fecit Pater ad imaginem Filii: sic volentes asserere in Scripturis sanctis Deum dictum etiam Filium, quasi desint alia verissima et manifestissima documenta, ubi non solum Deus, sed etiam verus Deus dictus est Filius. In hoc enim testimonio dum aliud solvere intendunt, sic se implicant, ut expedire non possint. Si enim Pater fecit ad imaginem Filii, ita ut non sit homo imago Patris, sed Filii, dissimilis est Patri Filius. Si autem pia fides docet, sicuti docet, Filium esse ad aequalitatem essentiae similem Patri, quod ad similitudinem Filii factum est, necesse est etiam ad similitudinem Patris factum sit. Deinde, si hominem Pater non ad suam, sed ad Filii fecit imaginem, cur non ait, Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem tuam, sed ait, nostram; nisi quia Trinitatis imago fiebat in homine, ut hoc modo esset homo imago unius veri Dei, quia ipsa Trinitas unus verus Deus est? Locutiones autem sunt innumerabiles tales in Scripturis, sed has protulisse suffecerit. Est in Psalmis ita dictum, Domini est salus, et super populum tuum benedictio tua (Psal. III, 9) : quasi alteri dictum sit, non ei de quo dixerat, Domini 1002 est salus. Et iterum, A te, inquit, eruar a tentatione, et in Deo meo sperans transgrediar murum (Psal. XVII, 30) : quasi alteri dixerit, A te eruar a tentatione. Et iterum, Populi sub te cadent in corde inimicorum regis (Psal. XLIV, 6) : ac si diceret, In corde inimicorum tuorum. Ei quippe regi dixerat, id est, Domino nostro Jesu Christo, Populi sub te cadent; quem regem intelligi voluit, cum diceret, in corde inimicorum regis. Rarius ista in Novi Testamenti litteris inveniuntur. Sed tamen ad Romanos Apostolus, De Filio suo, inquit, qui factus est ei ex semine David secundum carnem, qui praedestinatus est Filius Dei in virtute secundum Spiritum sanctificationis ex resurrectione mortuorum Jesu Christi Domini nostri (Rom. I, 3, 4) : tanquam de alio supra diceret. Quid est enim Filius Dei praedestinatus ex resurrectione mortuorum Jesu Christi, nisi ejusdem Jesu Christi qui praedestinatus est Filius Dei in virtute? Ergo quomodo hic cum audivimus, Filius Dei in virtute Jesu Christi, aut, Filius Dei secundum Spiritum sanctificationis Jesu Christi, aut, Filius Dei ex resurrectione mortuorum Jesu Christi; cum dici potuisset usitate, In virtute sua, aut, Secundum Spiritum sanctificationis suae, aut, Ex resurrectione mortuorum ejus, vel mortuorum suorum; non cogimur intelligere aliam personam, sed unam eamdemque, scilicet Filii Dei Domini nostri Jesu Christi. Ita cum audimus, Fecit Deus hominem ad imaginem Dei: quamvis posset usitatius dici, Ad imaginem suam; non tamen cogimur aliam personam intelligere in Trinitate, sed ipsam unam eamdemque Trinitatem, qui est unus Deus, et ad cujus imaginem factus est homo.

8. Quae cum ita sint, si eamdem Trinitatis imaginem, non in uno, sed in tribus hominibus acceperimus, patre et matre et filio, non erat ergo ad imaginem Dei factus homo antequam uxor ei fieret, et antequam filium propagarent; quia nondum erat trinitas. An dicit aliquis: Jam trinitas erat, quia etsi nondum forma propria, jam tamen originali natura et mulier erat in latere viri et filius in lumbis patris? Cur ergo, cum Scriptura dixisset, Fecit Deus hominem ad imaginem Dei; contexuit dicens, Fecit Deus eum; masculum et feminam fecit eos, et benedixit eos (Gen. I, 27, 28) ? Vel si ita distinguendum est, Et fecit Deus hominem; ut deinde inferatur, ad imaginem Dei fecit illum; et tertia subjunctio sit, masculum et feminam fecit eos. Quidam enim timuerunt dicere, Fecit eum masculum et feminam, ne quasi monstruosum aliquid intelligeretur, sicuti sunt quos hermaphroditos vocant: cum etiam sic non mendaciter possit intelligi utrumque in numero singulari, propter id quod dictum est, Duo in carne una. Cur ergo, ut dicere coeperam, in natura hominis ad imaginem Dei facta, praeter masculum et feminam non commemorat Scriptura? Ad implendam quippe imaginem Trinitatis debuit addere et filium, quamvis adhuc in lumbis patris constitutum, sicut 1003 mulier erat in latere. An forte jam facta erat et mulier; et Scriptura brevi complexione constrinxerat, quod postea quemadmodum sit factum, diligentius explicaret; et propterea filius commemorari non potuit, quia nondum erat natus? quasi et hoc non poterat ea brevitate complecti Spiritus sanctus, suo loco postea natum filium narraturus, sicut mulierem de viri latere assumptam suo postmodum loco narravit (Gen. II, 24, 22) , et tamen hic eam nominare non praetermisit.