Patrologiae Cursus Completus
Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Octavo Tomo Continentur.
Elenchus Operum Quae In Hoc Octavo Tomo Continentur.
In Octavum Tomum Praefatio.
In Octavum Tomum Praefatio.
Admonitio In Librum De Haeresibus.
Admonitio In Librum De Haeresibus.
De eodem libro epistolae quatuor.
De eodem libro epistolae quatuor.
Epistola CCXXI.
Epistola CCXXII.
Epistola CCXXIII.
Epistola CCXXIV.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Haeresibus Ad Quodvultdeum Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Haeresibus Ad Quodvultdeum Liber unus .
I. Simoniani a Simone mago, qui baptizatus a Philippo diacono, sicut in Actibus Apostolorum legitur, pecunia voluit a sanctis Apostolis emere ut etiam
II. Menandriani a Menandro etiam ipso mago, discipulo ejus, qui mundum asserebat non a Deo, sed ab Angelis factum.
III. Saturniniani a quodam Saturnino, qui turpitudinem Simonianam in Syria confirmasse perhibetur: qui etiam mundum solos angelos septem praeter consc
IV. Basilidiani a Basilide, qui hoc distabat a Simonianis, quod trecentos sexaginta quinque coelos esse dicebat, quo numero dierum annus includitur. U
V. Nicolaitae a Nicolao nominati sunt, uno, ut perhibetur, ex illis septem quos Apostoli diaconos ordinaverunt (Act. VI, 5) . Iste cum de zelo pulcher
VI. Gnostici propter excellentiam scientiae sic se appellatos esse, vel appellari debuisse gloriantur: cum sint superioribus omnibus vaniores atque tu
VII. Carpocratiani sunt a Carpocrate, qui docebat omnem turpem operationem, omnemque adinventionem peccati: nec aliter evadi atque transiri principatu
VIII. Cerinthiani a Cerintho, iidemque Merinthiani a Merintho, mundum ab angelis factum esse dicentes, et carne circumcidi oportere, atque alia hujusm
IX. Nazaraei, cum Dei Filium confiteantur esse Christum, omnia tamen veteris Legis observant, quae Christiani per apostolicam traditionem non observar
X. Ebionaei Christum etiam ipsi tantummodo hominem dicunt. Mandata carnalia Legis observant, circumcisionem scilicet carnis, et caetera, a quorum oner
XI. Valentiniani a Valentino, qui de natura rerum multa fabulosa confinxit, triginta Aeonas, id est, saecula, asserens exstitisse, quorum principium e
XII. Secundiani hoc a Valentinianis distare dicuntur, quod addunt opera turpitudinis.
XIII. Ptolemaeus quoque discipulus Valentini, haeresim novam condere cupiens, quatuor Aeonas et alios quatuor asserere maluit.
XIV. Marcus etiam nescio quis haeresim condidit, negans resurrectionem carnis, et Christum non vere, sed putative passum asseverans. Duo quoque opinat
XV. Colorbasus secutus est istos, non multum aliter sentiens, vitam omnium hominum et generationem in septem sideribus consistere affirmans.
XVI. Heracleonitae ab Heracleone discipulo superiorum, duo asserunt principia, unum ex altero, et ex his duobus alia plurima. Feruntur autem suos mori
XVII. Ophitae a colubro nominati sunt: coluber enim graece ὄφις dicitur. Hunc autem Christum arbitrantur: sed habent etiam verum colubrum assuetum eor
XVIII. Caiani propterea sic appellati, quoniam Cain honorant, dicentes eum fortissimae esse virtutis. Simul et Judam traditorem divinum aliquid putant
XIX. Sethiani nomen acceperunt a filio Adae, qui vocatus est Seth: eum quippe honorant, sed fabulosa et haeretica vanitate. Dicunt enim eum de superna
XX. Archontici a principibus appellati, universitatem, quam Deus condidit, opera esse principum dicunt. Operantur etiam quamdam turpitudinem. Resurrec
XXI. Cerdoniani a Cerdone nominati, qui duo principia sibi adversantia dogmatizavit: Deumque Legis ac Prophetarum non esse patrem Christi, nec bonum D
XXII. Marcion quoque, a quo Marcionitae appellati sunt , Cerdonis secutus est dogmata de duobus principiis: quamvis Epiphanius eum tria dicat asseruis
XXIII. Apellitae sunt, quorum Apelles est princeps, qui duos quidem deos introducit, unum bonum, alterum malum: non tamen in duobus diversis atque int
XXIV. Severiani a Severo exorti, vinum non bibunt, eo quod fabulosa vanitate de satana et terra germinasse asserant vitem. Etiam ipsi non sanam doctri
XXV. Tatiani a Tatiano quodam instituti, qui et Encratitae appellati sunt, nuptias damnant, atque omnino pares eas fornicationibus aliisque corruption
XXVI. Cataphryges sunt, quorum auctores fuerunt Montanus tanquam paraclitus, et duae prophetissae ipsius, Prisca et Maximilla. His nomen provincia Phr
XXVII. Pepuziani sive Quintilliani, a loco quodam nominati sunt, quam civitatem desertam dicit Epiphanius.
XXVIII. Artotyritae sunt, quibus oblatio eorum hoc nomen dedit: offerunt enim panem et caseum, dicentes a primis hominibus oblationes de fructibus ter
XXIX. Tessarescaedecatitae hinc appellati sunt quod non nisi quarta decima luna Pascha celebrant, quilibet septem dierum occurrat dies et si dies dom
XXX. Alogi , propterea sic vocantur, tanquam sine verbo (λόγος enim graece verbum dicitur), quia Deum Verbum recipere noluerunt, Joannis Evangelium re
XXXI. Adamiani ex Adam dicti, cujus imitantur in paradiso nuditatem, quae fuit ante peccatum. Unde et nuptias aversantur: quia nec priusquam peccasset
XXXII. Elcesaeos et Sampsaeos hic tanquam ordine suo commemorat Epiphanius, quos dicit a quodam pseudopropheta esse deceptos, qui vocabatur Elci , ex
XXXIII. Theodotiani a Theodoto quodam instituti, hominem tantummodo Christum asseverant. Quod dicitur idem Theodotus propterea docuisse, quia in perse
XXXIV. Melchisedeciani, Melchisedec sacerdotem Dei excelsi, non hominem fuisse, sed virtutem Dei esse arbitrantur.
XXXV. Bardesanistae a quodam Bardesane, qui in doctrina Christi prius exstitisse perhibetur insignis: sed postea, quamvis non per omnia, in Valentini
XXXVI. Noetiani a quodam Noeto, qui dicebat Christum eumdem ipsum esse Patrem et Spiritum sanctum.
XXXVII. Valesii et se ipsos castrant, et hospites suos, hoc modo existimantes Deo se debere servire. Alia quoque haeretica docere dicuntur et turpia:
XXXVIII. Cathari , qui se ipsos isto nomine, quasi propter munditiam, superbissime atque odiosissime nominant, secundas nuptias non admittunt, poenite
XXXIX. Angelici, in angelorum cultum inclinati, quos Epiphanius jam omnino defecisse testatur.
XL. Apostolici, qui se isto nomine arrogantissime vocaverunt, eo quod in suam communionem non reciperent utentes conjugibus et res proprias possidente
XLI. Sabelliani ab illo Noeto quem supra memoravimus, defluxisse dicuntur nam et discipulum ejus quidam perhibent fuisse Sabellium. Sed qua causa dua
XLII. Origeniani a quodam Origene dicti sunt non illo qui fere omnibus notus est, sed ab alio nescio quo, de quo vel sectatoribus ejus Epiphanius loq
XLIII. Origeniani, inquit, alii, qui et Adamantii tractatoris, qui et mortuorum resurrectionem repellunt Christum autem creaturam et Spiritum sanctum
XLIV. Pauliani a Paulo Samosateno, Christum non semper fuisse dicunt sed ejus initium, ex quo de Maria natus est, asseverant: nec eum aliquid amplius
XLV. Photinus ab Epiphanio non continuo post Paulum sive cum Paulo, sed aliis interpositis ponitur. Non tacetur sane similia credidisse: secundum aliq
XLVI. Manichaei a quodam Persa exstiterunt, qui vocabantur Manes: quamvis et ipsum, cum ejus insana doctrina coepisset in Graecia praedicari, Manichae
XLVII. Hieracitae , quorum auctor Hieraca nuncupatur,
XLVIII. Meletiani a Meletio nuncupati, nolentes orare cum conversis, id est, eis qui in persecutione ceciderunt, schisma fecerunt . Nunc autem dicuntu
XLIX. Ariani ab Ario, in eo sunt notissimi errore, quo Patrem et Filium et Spiritum sanctum nolunt esse unius ejusdemque naturae atque substantiae, au
L. Vadianos , quos appellat Epiphanius, et schismaticos, non haereticos vult videri alii vocant Anthropomorphitas, quoniam Deum sibi fingunt cogitati
LI. Semiarianos Epiphanius dicit, qui similis essentiae (ὀμοιούσιον) dicunt Filium , tanquam non plenos Arianos: quasi Ariani nec similem velint cum
LII. Macedoniani sunt a Macedonio , quos et Πνευματομάχους Graeci dicunt, eo quod de Spiritu sancto litigent. Nam de Patre et Filio recte sentiunt, qu
LIII. Aeriani ab Aerio quodam sunt, qui cum esset presbyter, doluisse fertur quod episcopus non potuit ordinari et in Arianorum haeresim lapsus, prop
LIV. Aetiani ab Aetio sunt vocati, iidemque Eunomiani ab Eunomio Aetii discipulo, quo nomine magis innotuerunt. Eunomius quippe in dialectica praevale
LV. Apollinaristas Apollinaris instituit, qui de anima Christi a Catholica dissenserunt, dicentes, sicut Ariani, Deum Christum carnem sine anima susce
LVI. Antidicomaritae appellati sunt haeretici, qui Mariae virginitati usque adeo contradicunt, ut affirment eam post Christum natum viro suo fuisse co
LVII. Postremam ponit Epiphanius Massalianorum haeresim: quod nomen ex lingua syra est. Graece autem dicuntur Εὐχίται, ab orando sic appellati. Tantum
LVIII. Metangismonitae dici possunt, qui Metangismon asserunt, dicentes sic esse in Patre Filium, quomodo vas in vase, quasi duo corpora carnaliter op
LIX. Seleuciani sunt vel Hermiani ab auctoribus Seleuco vel Hermia, qui elementorum materiam de qua factus est mundus, non a Deo factam dicunt, sed De
LX. Proclianitae secuti sunt istos, et addiderunt Christum non in carne venisse.
LXI. Patriciani a Patricio nuncupati, substantiam carnis humanae non a Deo, sed a diabolo conditam dicunt: eamque sic fugiendam et detestandam putant,
LXII. Ascitae ab utre appellati sunt: ἀσκός enim graece, latine uter dicitur: quem perhibentur inflatum et opertum circuire bacchantes, tanquam ipsi s
LXIII. Passalorynchitae in tantum silentio student, ut naribus et labiis suis digitum opponant, ne vel ipsam taciturnitatem voce praeripiant, quando t
LXIV. Aquarii ex hoc appellati sunt, quod aquam offerunt in poculo Sacramenti, non illud quod omnis Ecclesia.
LXV. Coluthiani a quodam Colutho, qui dicebat Deum non facere mala contra illud quod scriptum est, Ego Deus creans mala (Isai. XLV, 7) .
LXVI. Floriniani a Florino, qui e contrario dicebat Deum creasse mala: contra id quod scriptum est, Fecit Deus omnia, et ecce bona valde (Gen. I, 31)
LXVII. Haeresim quamdam sine auctore et sine nomine Philaster commemorat, quae dicit hunc mundum etiam post resurrectionem mortuorum in eodem statu in
LXVIII. Est alia haeresis nudis pedibus semper ambulantium, eo quod Dominus dixerit ad Moysen, vel ad Josue , Solve calceamentum de pedibus tuis
LXIX. Donatiani vel Donatistae sunt, qui primum propter ordinatum contra suam voluntatem Caecilianum Ecclesiae Carthaginensis episcopum schisma feceru
LXX. Priscielianistae, quos in Hispania Priscillianus instituit, maxime Gnosticorum et Manichaeorum dogmata permixta sectantur. Quamvis et ex aliis ha
LXXI. Dicit Philaster, esse alios haereticos qui cum hominibus non sumunt escas: sed utrum cum aliis qui ejusdem sectae non sunt, an etiam inter se ip
LXXII. A Rhetorio quodam exortam haeresim dicit nimium mirabilis vanitatis, quae omnes haereticos recte ambulare, et vera dicere affirmat: quod ita es
LXXIII. Alia est haeresis, quae dicit in Christo divinitatem doluisse, cum figeretur caro ejus in cruce.
LXXIV. Est alia, quae triformem sic asserit Deum, ut quaedam pars ejus sit Pater, quaedam Filius, quaedam Spiritus sanctus hoc est, quod Dei unius pa
LXXV. Alia est, quae dicit aquam non a Deo creatam, sed ei semper fuisse coaeternam.
LXXVI. Alia dicit, corpus hominis, non animam, esse imaginem Dei.
LXXVII. Alia dicit, esse innumerabiles mundos, sicut opinati sunt quidam philosophi Gentium.
LXXVIII. Alia, sceleratorum animas converti in daemones dicit, et in quaeque animalia suis meritis congrua.
LXXIX. Alia, descendente ad inferos Christo credidisse incredulos, et omnes exinde existimat liberatos.
LXXX. Alia, sempiterne natum non intelligens Filium, putat illam nativitatem sumpsisse a tempore initium: et tamen volens coaeternum Patri Filium conf
LXXXI. Luciferianos a Lucifero Caralitano episcopo exortos, et celebriter nominatos, nec Epiphanius, nec Philaster inter haereticos posuit: credo tant
LXXXII. Jovinianistas quoque apud istum reperi, quos jam noveram. A Joviniano quodam monacho ista haeresis orta est aetate nostra, cum adhuc juvenes e
LXXXIII. Cum Eusebii historiam scrutatus essem, cui Rufinus a se in latinam linguam translatae subsequentium etiam temporum duos libros addidit, non i
LXXXIV. Helvidiani exorti ab Helvidio, ita virginitati Mariae contradicunt, ut eam post Christum alios etiam filios de viro suo Joseph peperisse conte
LXXXV. Paterniani inferiores partes humani corporis non a Deo, sed a diabolo factas opinantur, et omnium ex illis partibus flagitiorum licentiam tribu
LXXXVI. Tertullianistae a Tertulliano, cujus multa leguntur opuscula eloquentissime scripta, usque ad nostrum tempus paulatim deficientes, in extremis
LXXXVII. Est quaedam haeresis rusticana in campo nostro, id est, Hipponensi, vel potius fuit: paulatim enim diminuta, in una exigua villa remanserat,
LXXXVIII. Pelagianorum est haeresis, hoc tempore omnium recentissima a Pelagio monacho exorta. Quem magistrum Coelestius sic secutus est, ut sectatore
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Tractatus Adversus Judaeos .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Tractatus Adversus Judaeos .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Sequuntur Opera Adversus Manichaeos, Quae Augustinus Tempore Presbyterii Ac Episcopatus Sui Conscripsit. His etiam subjicitur index aliorum Opusculoru
Sequuntur Opera Adversus Manichaeos, Quae Augustinus Tempore Presbyterii Ac Episcopatus Sui Conscripsit. His etiam subjicitur index aliorum Opusculoru
Admonitio In Opusculum Subsequens.
Admonitio In Opusculum Subsequens.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Utilitate Credendi Ad Honoratum Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Utilitate Credendi Ad Honoratum Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Duabus Animabus Contra Manichaeos Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Duabus Animabus Contra Manichaeos Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Acta Seu Disputatio Contra Fortunatum Manichaeum. Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Acta Seu Disputatio Contra Fortunatum Manichaeum. Liber unus .
De Subsequente Disputatione, Possidius In Augustini Vita, Cap. VI.
Disputatio Primae Diei.
Disputatio Secundae Diei.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Adimantum Manichaei Discipulum Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Adimantum Manichaei Discipulum Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Epistolam Manichaei Quam vocant Fundamenti Liber Unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Epistolam Manichaei Quam vocant Fundamenti Liber Unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Caput XLII.
Caput XLIII.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Faustum Manichaeum Libri triginta tres
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Faustum Manichaeum Libri triginta tres
Liber Primus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Liber Secundus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Liber Tertius.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Liber Quartus.
Caput Primum.
Caput II.
Liber Quintus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Liber Sextus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Liber Septimus.
Caput Primum.
Caput II.
Liber Octavus.
Caput Primum.
Caput II.
Liber Nonus.
Caput Primum.
Caput II.
Liber Decimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Liber Undecimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Liber Duodecimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Caput XLII.
Caput XLIII.
Caput XLIV.
Caput XLV.
Caput XLVI.
Caput XLVII.
Caput XLVIII.
Liber Tertius Decimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Liber Quartus Decimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Liber Quintus Decimus.
Caput Primum
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Liber Sextus Decimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Liber Decimus Septimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Liber Decimus Octavus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Liber Decimus Nonus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Liber Vigesimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Liber Vigesimus Primus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Liber Vigesimus Secundus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Caput XLII.
Caput XLIII.
Caput XLIV.
Caput XLV.
Caput XLVI.
Caput XLVII.
Caput XLVIII.
Caput XLIX.
Caput L.
Caput LI.
Caput LII.
Caput LIII.
Caput LIV.
Caput LV.
Caput LVI.
Caput LVII.
Caput LVIII.
Caput LIX.
Caput LX.
Caput LXI.
Caput LXII.
Caput LXIII.
Caput LXIV.
Caput LXV.
Caput LXVI.
Caput LXVII.
Caput LXVIII.
Caput LXIX.
Caput LXX.
Caput LXXI.
Caput LXXII.
Caput LXXIII.
Caput LXXIV.
Caput LXXV.
Caput LXXVI.
Caput LXXVII.
Caput LXXVIII.
Caput LXXIX.
Caput LXXX.
Caput LXXXI.
Caput LXXXII.
Caput LXXXIII.
Caput LXXXIV.
Caput LXXXV.
Caput LXXXVI.
Caput LXXXVII.
Caput LXXXVIII.
Caput LXXXIX.
Caput XC.
Caput XCI.
Caput XCII.
Caput XCIII.
Caput XCIV.
Caput XCV.
Caput XCVI.
Caput XCVII.
Caput XCVIII.
Liber Vigesimus Tertius.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Liber Vigesimus Quartus.
Caput Primum.
Caput II.
Liber Vigesimus Quintus.
Caput Primum.
Caput II.
Liber Vigesimus Sextus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Liber Vigesimus Septimus.
Caput Primum.
Caput II.
Liber Vigesimus Octavus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Liber Vigesimus Nonus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Liber Trigesimus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Liber Trigesimus Primus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Liber Trigesimus Secundus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Liber Trigesimus Tertius.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Actis Cum Felice Manichaeo Libri Duo .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Actis Cum Felice Manichaeo Libri Duo .
Admonitio.
Liber Primus. Acta Primae Diei.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Liber Secundus. Acta Secundae Diei.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Boni Contra Manichaeos Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Boni Contra Manichaeos Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Caput XLII.
Caput XLIII.
Caput XLIV.
Caput XLV.
Caput XLVI.
Caput XLVII.
Caput XLVIII.
Secundini Manichaei Epistola Ad Augustinum.
Secundini Manichaei Epistola Ad Augustinum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Secundinum Manichaeum Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Secundinum Manichaeum Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Index Opusculorum Aliorum Augustini, Quibus Vel Ex Professo Vel Obiter Agit Contra Manichaeos.
Index Opusculorum Aliorum Augustini, Quibus Vel Ex Professo Vel Obiter Agit Contra Manichaeos.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Adversarium Legis Et Prophetarum Libri duo .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Adversarium Legis Et Prophetarum Libri duo .
Liber Primus. In quo Veteris Testamenti loca calumniose reprehensa vindicantur.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Liber Secundus. In quo Novi Testamenti loca, quae Legis et Prophetarum Adversarius velut eis contraria collegit, discutiuntur.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Consultatio Sive Commonitorium Orosii Ad Augustinum De Errore Priscillianistarum Et Origenistarum.
Consultatio Sive Commonitorium Orosii Ad Augustinum De Errore Priscillianistarum Et Origenistarum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Ad Orosium Contra Priscillianistas Et Origenistas Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Ad Orosium Contra Priscillianistas Et Origenistas Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Augustini Scriptiones Aliae Adversus Priscillianistas Hae Sunt:
Augustini Scriptiones Aliae Adversus Priscillianistas Hae Sunt:
Sermo Arianorum,
Sermo Arianorum,
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Sermonem Arianorum Liber Unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Sermonem Arianorum Liber Unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Admonitio In Collationem Et Libros Duos Contra Maximinum.
Admonitio In Collationem Et Libros Duos Contra Maximinum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Collatio Cum Maximino Arianorum Episcopo .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Collatio Cum Maximino Arianorum Episcopo .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Maximinum Haereticum Arianorum Episcopum Libri Duo .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Maximinum Haereticum Arianorum Episcopum Libri Duo .
Liber Primus
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Liber Secundus
Praefatio.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Admonitio In Libros De Trinitate.
Admonitio In Libros De Trinitate.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Trinitate Libri quindecim .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Trinitate Libri quindecim .
Liber Primus. In quo secundum Scripturas sacras ostenditur unitas et aequalitas summae Trinitatis, et quaedam loca contra Filii aequalitatem allata di
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Liber Secundus. Rursum defendit Augustinus aequalitatem Trinitatis, et de Filii missione ac Spiritus sancti agens, variisque Dei apparitionibus, demon
Prooemium.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Liber Tertius. In quo quaeritur, an in illis de quibus superiore libro dictum est, Dei apparitionibus, per corporeas species factis, tantummodo creatu
Prooemium.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Liber Quartus. Explicat ad quid missus sit Filius Dei: Christo videlicet pro peccatoribus moriente persuadendum nobis fuisse imprimis et quantum nos d
Prooemium.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Liber Quintus. Venit ad haereticorum argumenta illa quae non ex divinis Libris, sed ex rationibus suis proferunt: et eos refellit, quibus ideo videtur
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Liber Sextus. In quo proposita quaestione, quomodo dictus sit Christus ore apostolico, Dei virtus et Dei sapientia,
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Liber Septimus. In quo superioris libri quaestio, quae dilata fuerat, explicatur quod videlicet Deus Pater qui genuit Filium virtutem et sapientiam,
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Liber Octavus. In quo ratione reddita monstrat, non solum Patrem Filio non esse majorem, sed nec ambos simul aliquid majus esse quam Spiritum sanctum,
Prooemium.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Liber Nonus. Trinitatem in homine, qui imago Dei est, quamdam inesse mentem scilicet, et notitiam qua se novit, et amorem quo se notitiamque suam dil
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Liber Decimus, In quo trinitatem aliam in hominis mente inesse ostenditur, eamque longe evidentiorem apparere in memoria, intelligentia et voluntate.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Liber Undecimus. Trinitatis imago quaedam monstratur etiam in exteriore homine: primo quidem in his quae cernuntur extrinsecus ex corpore scilicet qu
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Liber Duodecimus. In quo praemissa distinctione sapientiae a scientia, in ea quae proprie scientia nuncupatur, quaeve inferior est, prius quaedam sui
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Liber Tertius Decimus. Prosequitur de scientia, in qua videlicet, etiam ut a sapientia distinguitur, trinitatem quamdam inquirere libro superiore coep
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Liber Quartus Decimus. De sapientia hominis vera dicit, ostendens imaginem Dei, quod est homo secundum mentem, non proprie in transeuntibus, veluti in
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Liber Quintus Decimus. Principio, quid in singulis quatuordecim superioribus libris dictum sit, exponit breviter ac summatim, eoque demum pervenisse d
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Appendix Tomi Octavi Operum Sancti Augustini, In Quo Subdititia Isthaec Opuscula Exhibentur, Scilicet: Tractatus Contra Quinque Haereses. Sermo Contra
Appendix Tomi Octavi Operum Sancti Augustini, In Quo Subdititia Isthaec Opuscula Exhibentur, Scilicet: Tractatus Contra Quinque Haereses. Sermo Contra
Adversus Quinque Haereses, Seu Contra Quinque Hostium Genera, Tractatus.
Adversus Quinque Haereses, Seu Contra Quinque Hostium Genera, Tractatus.
Admonitio In Subsequentem Sermonem.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Contra Judaeos, Paganos Et Arianos Sermo De Symbolo.
Contra Judaeos, Paganos Et Arianos Sermo De Symbolo.
Admonitio In Subsequentem Sermonem.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
De Altercatione Ecclesiae Et Synagogae Dialogus .
De Altercatione Ecclesiae Et Synagogae Dialogus .
De Fide Contra Manichaeos, Liber Unus, Evodio Tributus.
De Fide Contra Manichaeos, Liber Unus, Evodio Tributus.
Admonitio In Subsequentem Librum.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Caput XLII.
Caput XLIII.
Caput XLIV.
Caput XLV.
Caput XLVI.
Caput XLVII.
Caput XLVIII.
Caput XLIX.
Commonitorium Vulgo Sancti Augustini Episcopi Ecclesiae Catholicae, Quomodo Sit Agendum Cum Manichaeis Qui Convertuntur.
Commonitorium Vulgo Sancti Augustini Episcopi Ecclesiae Catholicae, Quomodo Sit Agendum Cum Manichaeis Qui Convertuntur.
Admonitio In Commonitorium Subsequens.
Contra Felicianum Arianum De Unitate Trinitatis Liber Unus, Vigilio Restitutus.
Contra Felicianum Arianum De Unitate Trinitatis Liber Unus, Vigilio Restitutus.
Admonitio In Subsequentem Librum.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Quaestiones De Trinitate Et De Genesi, Ex Alcuino Descriptae .
Quaestiones De Trinitate Et De Genesi, Ex Alcuino Descriptae .
De Incarnatione Verbi Ad Januarium Libri Duo, Collecti Ex Origenis Opere ΠΕΡΙ ΑΡΧΩΝ, Juxta Versionem Ruffini.
De Incarnatione Verbi Ad Januarium Libri Duo, Collecti Ex Origenis Opere ΠΕΡΙ ΑΡΧΩΝ, Juxta Versionem Ruffini.
Liber Primus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Liber Secundus. Ex Origenis Itidem Libris Decerptus.
Caput XIX.
De Trinitate Et Unitate Dei Liber unus.
De Trinitate Et Unitate Dei Liber unus.
Admonitio In Subsequentem Librum.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
De Essentia Divinitatis Liber Unus.
De Essentia Divinitatis Liber Unus.
Admonitio In Subsequentem Librum.
De Unitate Sanctae Trinitatis Dialogus .
De Unitate Sanctae Trinitatis Dialogus .
De Ecclesiasticis Dogmatibus Liber Gennadio Tributus.
De Ecclesiasticis Dogmatibus Liber Gennadio Tributus.
Admonitio In Subsequentem Librum.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII (alias 52).
Caput XXIII (al. 53).
Caput XXIV (al. 54).
Caput XXV (al. 55).
Caput XXVI (al. 56).
Caput XXVII (al. 57).
Caput XXVIII (al. 58).
Caput XXIX (al. 59).
Caput XXX (al. 63).
Caput XXXI (al. 64).
Caput XXXII (al. 65).
Caput XXXIII (al. 66).
Caput XXXIV (al. 67).
Caput XXXV (al. 68).
Caput XXXVI (al. 69).
Caput XXXVII (al. 70).
Caput XXXVIII (al. 71).
Caput XXXIX (al. 72).
Caput XL (al. 73).
Caput XLI (al. 74).
Caput XLII (al. 75).
Caput XLIII (al. 76).
Caput XLIV (al. 77).
Caput XLV (al. 78).
Caput XLVI (al. 79).
Caput XLVII (al. 80).
Caput XLVIII (al. 81).
Caput XLIX (al. 82).
Caput L (al. 83).
Caput LI (al. 84).
Caput LII (al. 85).
Caput LIII (al. 86).
Caput LIV (al. 87).
Caput LV (al. 88).
Index Rerum Quae In Hoc Tomo Octavo Continentur.
Index Rerum Quae In Hoc Tomo Octavo Continentur.
Caput XVIII.
24.
Filius Dei incarnatus est ut per fidem mundati evehamur ad incommutabilem veritatem. Quia igitur ad aeterna capessenda idonei non eramus, sordesque peccatorum nos praegravabant temporalium rerum amore contractae,
et de propagine mortalitatis tanquam naturaliter inolitae, purgandi eramus. Purgari autem ut contemperaremur aeternis,
0904 non nisi per temporalia possemus, qualibus jam contemperati tenebamur. Sanitas enim a morbo plurimum distat: sed media curatio
, nisi morbo congruat, non perducit ad sanitatem. Inutilia temporalia decipiunt aegrotos, utilia temporalia suscipiunt sanandos,
et trajiciunt ad aeterna sanatos. Mens autem rationalis sicut purgata contemplationem debet rebus aeternis; sic purganda,
temporalibus fidem. Dixit quidam et illorum qui quondam apud Graecos sapientes habiti sunt:
Quantum ad id quod ortum est aeternitas valet, tantum ad fidem veritas. Et profecto est vera sententia. Quod enim nos temporale dicimus, hoc ille quod ortum est appellavit. Ex quo genere etiam
nos sumus, non tantum secundum corpus, sed etiam secundum animi mutabilitatem. Non enim proprie vocatur aeternum, quod aliqua
ex parte mutatur. In quantum igitur mutabiles sumus, in tantum ab aeternitate distamus. Promittitur autem nobis vita aeterna
per veritatem, a cujus perspicuitate rursus tantum distat fides nostra, quantum ab aeternitate mortalitas. Nunc ergo adhibemus
fidem rebus temporaliter gestis propter nos, et per ipsam mundamur; ut cum ad speciem venerimus, quemadmodum succedit fidei
veritas, ita mortalitati succedat aeternitas. Quapropter quoniam fides nostra fiet veritas, cum ad id quod nobis credentibus
promittitur pervenerimus: promittitur autem nobis vita aeterna; et dixit Veritas, non quae fiet sicut futura est fides nostra,
sed quae semper est Veritas, quia ibi est aeternitas; dixit ergo Veritas,
Haec est autem vita aeterna, ut cognoscant te unum verum Deum, et quem misisti Jesum Christum (Joan. XVII, 3) : cum fides nostra videndo fiet veritas, tunc mortalitatem nostram commutatam tenebit aeternitas. Quod donec
fiat, et ut fiat, quia rebus ortis accommodamus fidem credulitatis, sicut in aeternis speramus veritatem contemplationis,
ne fides mortalis vitae dissonaret a veritate aeternae vitae, ipsa Veritas Patri coaeterna de terra orta est (Psal. LXXXIV,
12) , cum Filius Dei sic venit ut fieret filius hominis, et ipse in se exciperet fidem nostram, qua nos perduceret ad veritatem
suam, qui sic suscepit mortalitatem nostram, ut non amitteret aeternitatem suam. Quantum enim ad id quod ortum est aeternitas
valet, tantum ad fidem veritas. Ita ergo nos purgari oportebat, ut ille nobis fieret ortus qui maneret aeternus, ne alter
nobis esset in fide, alter in veritate. Nec ab eo quod orti sumus ad aeterna transire possemus, nisi aeterno per ortum nostrum
nobis sociato ad aeternitatem ipsius trajiceremur. Nunc itaque illuc quodam modo secuta est fides nostra, quo ascendit in
quem credidimus, ortus, mortuus, resuscitatus, assumptus. Horum quatuor, duo priora noveramus in nobis; scimus enim homines
et oriri et mori: duo autem reliqua, id est resuscitari et assumi, juste in nobis futura speramus, quia in illo facta credidimus.
Itaque in illo quia et id quod ortum erat transiit ad aeternitatem, transiturum est et nostrum, cum fides pervenerit ad veritatem.
Jam enim
0905A credentibus, ut in verbo fidei manerent, et inde ad veritatem, ac per hoc ad aeternitatem perducti a morte liberarentur,
ita loquitur:
Si manseritis in verbo meo, vere discipuli mei eritis
. Et quasi quaererent, Quo fructu? secutus ait:
Et cognoscetis veritatem. Et rursus quasi dicerent, Quid prodest mortalibus veritas?
Et veritas, inquit,
liberabit vos (Joan. VIII, 31, 32) . Unde, nisi a morte, a corruptione, a mutabilitate? Veritas quippe immortalis, incorrupta, incommutabilis
permanet. Vera autem immortalitas, vera incorruptibilitas, vera incommutabilitas, ipsa est aeternitas.