S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE GRATIA CHRISTI ET DE PECCATO ORIGINALI CONTRA PELAGIUM ET COELESTIUM Libri duo .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 4. Nam cum tria constituat atque distinguat, quibus divina mandata dicit impleri, possibilitatem, 0362 voluntatem, actionem possibilitatem scilicet,

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 8. Hanc autem naturalem possibilitatem quod adjuvari Dei gratia confitetur, non est hic apertum vel quam dicat gratiam, vel quatenus ea naturam sentia

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 24. Sed ne forte respondeat, ita se hic dixisse, «Dei faciendo voluntatem, divinam mereamur gratiam,» sicut fidelibus et pie viventibus additur gratia

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 32. Nam ut de Coelestii opusculis interim taceam, vel libellis ejus, quos judiciis ecclesiasticis allegavit , quae vobis omnia, cum aliis quas necessa

 CAPUT XXXI.

 34. Deinde quamlibet sentiat gratiam, ipsis Christianis secundum merita dari dicit: cum eos qui hoc dicunt, jam in Palaestina, sicut supra commemoravi

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 41. Item in eodem opere alio loco: «Quod si etiam sine Deo,» inquit, «homines ostendunt, quales a Deo facti sunt vide quid Christiani facere possint,

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 CAPUT XLI.

 CAPUT XLII.

 CAPUT XLIII.

 CAPUT XLIV.

 CAPUT XLV.

 50. Item in eodem libro idem sanctus Ambrosius: «Nam si Petrus,» inquit (Lib. 10, n. 91, ad Luc. XXII), «lapsus est, qui dixit, Etsi alii scandalizati

 CAPUT XLVI.

 CAPUT XLVII.

 CAPUT XLVIII.

 CAPUT XLIX.

 CAPUT L.

 LIBER SECUNDUS. DE PECCATO ORIGINALI.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 4. Nempe cernitis sic Coelestium concessisse parvulis Baptismum, ut in eos transire primi hominis peccatum, quod lavacro regenerationis abluitur, nolu

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 7. Sed multum misericors memoratae Sedis antistes, ubi eum vidit ferri tanta praesumptione praecipitem, tanquam furentem, donec si posset fieri resipi

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 19. Quomodo autem Pelagius obrepere tentaverit ad fallendum etiam Apostolicae Sedis episcopale judicium in hac ipsa quaestione de Baptismate parvuloru

 CAPUT XVIII.

 20. Denique quomodo respondeat advertite, et videte latebras ambiguitatis falsitati praeparare refugia. offundendo caliginem veritati ita ut etiam no

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 24. Jam vero in libro Fidei suae , quem Romam cum ipsis litteris misit ad eumdem papam Innocentium, ad quem etiam epistolam scripserat, multo evidenti

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 27. Sed multum eum ista fallit opinio. Longe aliter se habent quaestiones istae, quas esse praeter fidem 0398 arbitratur, quam sunt illae in quibus sa

 CAPUT XXIV.

 29. Quamvis ergo mors regnaverit ab Adam usque ad Moysen (Rom. V, 14), quia non eam potuit vincere nec lex data per Moysen non enim data est quae pos

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 31. Haec disputantes, a gratia mediatoris justos excludere conantur antiquos, tanquam Dei et illorum hominum non fuerit mediator homo Christus Jesus

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 45. Reatus itaque vitii ejus de quo loquimur, in regeneratorum prole carnali tamdiu manebit, donec et illic lavacro regenerationis abluatur. Regenerat

 46. Nec quisquam miretur, et dicat, «Cur hoc creat bonitas Dei, quod possideat malignitas diaboli?» Hoc enim suae creaturae seminibus ex illa bonitate

 CAPUT XLI.

 48. His tamen verbis hominis Dei, quem tanto praeconio ipse laudavit Pelagius, contradicit, et dicit, «sicut sine virtute, ita nos sine vitio procrear

51. [XLVI.]—Ambrose Teaches that It is God that Does for Man What Pelagius Attributes to Free Will.

Let him lend an ear also to the same godly bishop, who says, in the sixth book of this same book:124    It is the seventh book in the editions, c. 27, on Luke ix. 53. “The reason why they would not receive Him is mentioned by the evangelist himself in these words, ‘Because His face was as though He would go to Jerusalem.’125    Luke ix. 53. But His disciples had a strong wish that He should be received into the Samaritan town. God, however, calls whomsoever He deigns, and whom He wills He makes religious.” What wise insight of the man of God, drawn from the very fountain of God’s grace! “God,” says he, “calls whomsoever He deigns, and whom He wills He makes religious.” See whether this is not the prophet’s own declaration: “I will have mercy on whom I will have mercy, and will show pity on whom I will be pitiful;”126    Ex. xxxiii. 19. and the apostle’s deduction therefrom: “So then,” says he, “it is not of him that willeth, nor of him that runneth, but of God that showeth mercy.”127    Rom. ix. 16. Now, when even his model man of our own times says, that “whomsoever God deigns He calls, and whom He wills He makes religious,” will any one be bold enough to contend that that man is not yet religious “who hastens to the Lord, and desires to be directed by Him, and makes his own will depend upon God’s; who, moreover, cleaves so closely to the Lord, that he becomes (as the apostle says) ‘one spirit’ with Him?”128    1 Cor. vi. 17. These are the words of Pelagius, which have been already quoted above, in ch. 24. Great, however, as is this entire work of a “religious man,” Pelagius maintains that “it is effected only by the freedom of the will.” But his own blessed Ambrose, whom he so highly commends in word, is against him, saying, “The Lord God calls whomsoever He deigns, and whom He wills He makes religious.” It is God, then, who makes religious whomsoever He pleases, in order that he may “hasten to the Lord, and desire to be directed by Him, and make his own will depend upon God’s, and cleave so closely to the Lord as to become (as the apostle says) ‘one spirit’ with Him;” and all this none but a religious man does. Who, then, ever does so much, unless he be made by God to do it?

CAPUT XLVI.

51. Audiat eumdem antistitem Dei in sexto itidem libro ejusdem operis dicentem: «Cur autem non receperint eum, Evangelista ipse memoravit, dicens: Quia facies ejus erat euntis in Jerusalem. Discipuli autem recipi intra Samariam gestiebant. Sed Deus quos dignatur vocat, et quem vult religiosum facit» (Lib. 7, n. 27, ad Luc. IX, 53). O sensum hominis Dei, ex ipso haustum fonte gratiae Dei! «Deus,» inquit, «quos dignatur vocat, et quem vult religiosum facit.» Videte si non illud est propheticum, Miserebor cujus misertus ero, et misericordiam praestabo cui misericors fuero: et illud apostolicum, Igitur non volentis neque currentis, sed miserentis Dei (Exod. XXXIII, 19; Rom. IX, 15, 16). Quia ut dicit etiam nostrorum temporum homo ejus , «Quem dignatur vocat, et quem vult religiosum facit.» Numquid aliquis dicere audebit, nondum esse religiosum, «qui currit ad Dominum, et ab eo se regi cupit, et voluntatem suam ex ejus voluntate suspendit, et qui ei adhaerendo jugiter, unus, secundum Apostolum, cum eo fit spiritus» (Pelagii verba, supra, n. 24)? At hoc totum tam magnum religiosi hominis opus, Pelagius «non» dicit «effici, nisi arbitrii libertate.» Contra autem beatus Ambrosius ipsius tam excellenter ore laudatus, «Dominus Deus,» inquit, «quem dignatur vocat, et quem vult religiosum facit.» Ergo ut currat ad Dominum, et ab eo se regi cupiat, suamque voluntatem ex ejus voluntate suspendat, eique adhaerendo jugiter unus, secundum Apostolum, cum eo fiat spiritus (I Cor. VI, 17), Deus quem vult religiosum facit: et hoc totum homo nisi religiosus non facit. Quapropter nisi a Deo fiat, ut hoc faciat, quis hoc facit?