S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE GRATIA CHRISTI ET DE PECCATO ORIGINALI CONTRA PELAGIUM ET COELESTIUM Libri duo .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 4. Nam cum tria constituat atque distinguat, quibus divina mandata dicit impleri, possibilitatem, 0362 voluntatem, actionem possibilitatem scilicet,

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 8. Hanc autem naturalem possibilitatem quod adjuvari Dei gratia confitetur, non est hic apertum vel quam dicat gratiam, vel quatenus ea naturam sentia

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 24. Sed ne forte respondeat, ita se hic dixisse, «Dei faciendo voluntatem, divinam mereamur gratiam,» sicut fidelibus et pie viventibus additur gratia

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 32. Nam ut de Coelestii opusculis interim taceam, vel libellis ejus, quos judiciis ecclesiasticis allegavit , quae vobis omnia, cum aliis quas necessa

 CAPUT XXXI.

 34. Deinde quamlibet sentiat gratiam, ipsis Christianis secundum merita dari dicit: cum eos qui hoc dicunt, jam in Palaestina, sicut supra commemoravi

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 41. Item in eodem opere alio loco: «Quod si etiam sine Deo,» inquit, «homines ostendunt, quales a Deo facti sunt vide quid Christiani facere possint,

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 CAPUT XLI.

 CAPUT XLII.

 CAPUT XLIII.

 CAPUT XLIV.

 CAPUT XLV.

 50. Item in eodem libro idem sanctus Ambrosius: «Nam si Petrus,» inquit (Lib. 10, n. 91, ad Luc. XXII), «lapsus est, qui dixit, Etsi alii scandalizati

 CAPUT XLVI.

 CAPUT XLVII.

 CAPUT XLVIII.

 CAPUT XLIX.

 CAPUT L.

 LIBER SECUNDUS. DE PECCATO ORIGINALI.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 4. Nempe cernitis sic Coelestium concessisse parvulis Baptismum, ut in eos transire primi hominis peccatum, quod lavacro regenerationis abluitur, nolu

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 7. Sed multum misericors memoratae Sedis antistes, ubi eum vidit ferri tanta praesumptione praecipitem, tanquam furentem, donec si posset fieri resipi

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 19. Quomodo autem Pelagius obrepere tentaverit ad fallendum etiam Apostolicae Sedis episcopale judicium in hac ipsa quaestione de Baptismate parvuloru

 CAPUT XVIII.

 20. Denique quomodo respondeat advertite, et videte latebras ambiguitatis falsitati praeparare refugia. offundendo caliginem veritati ita ut etiam no

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 24. Jam vero in libro Fidei suae , quem Romam cum ipsis litteris misit ad eumdem papam Innocentium, ad quem etiam epistolam scripserat, multo evidenti

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 27. Sed multum eum ista fallit opinio. Longe aliter se habent quaestiones istae, quas esse praeter fidem 0398 arbitratur, quam sunt illae in quibus sa

 CAPUT XXIV.

 29. Quamvis ergo mors regnaverit ab Adam usque ad Moysen (Rom. V, 14), quia non eam potuit vincere nec lex data per Moysen non enim data est quae pos

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 31. Haec disputantes, a gratia mediatoris justos excludere conantur antiquos, tanquam Dei et illorum hominum non fuerit mediator homo Christus Jesus

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 45. Reatus itaque vitii ejus de quo loquimur, in regeneratorum prole carnali tamdiu manebit, donec et illic lavacro regenerationis abluatur. Regenerat

 46. Nec quisquam miretur, et dicat, «Cur hoc creat bonitas Dei, quod possideat malignitas diaboli?» Hoc enim suae creaturae seminibus ex illa bonitate

 CAPUT XLI.

 48. His tamen verbis hominis Dei, quem tanto praeconio ipse laudavit Pelagius, contradicit, et dicit, «sicut sine virtute, ita nos sine vitio procrear

43. [XXXVIII.]—Human Offspring, Even Previous to Birth, Under Condemnation at the Very Root. Uses of Matrimony Undertaken for Mere Pleasure Not Without Venial Fault.

Where God did nothing else than by a just sentence to condemn the man who wilfully sins, together with his stock; there also, as a matter of course, whatsoever was even not yet born is justly condemned in its sinful root. In this condemned stock carnal generation holds every man; and from it nothing but spiritual regeneration liberates him. In the case, therefore, of regenerate parents, if they continue in the same state of grace, it will undoubtedly work no injurious consequence, by reason of the remission of sins which has been bestowed upon them, unless they make a perverse use of it,—not alone all kinds of lawless corruptions, but even in the marriage state itself, whenever husband and wife toil at procreation, not from the desire of natural propagation of their species, but are mere slaves to the gratification of their lust out of very wantonness. As for the permission which the apostle gives to husbands and wives, “not to defraud one another, except with consent for a time, that they may have leisure for prayer,”246    1 Cor. vii. 5. he concedes it by way of indulgent allowance, and not as a command; but this very form of the concession evidently implies some degree of fault. The connubial embrace, however, which marriage-contracts point to as intended for the procreation of children, considered in itself simply, and without any reference to fornication, is good and right; because, although it is by reason of this body of death (which is unrenewed as yet by the resurrection) impracticable without a certain amount of bestial motion, which puts human nature to the blush, yet the embrace is not after all a sin in itself, when reason applies the concupiscence to a good end, and is not overmastered to evil.

CAPUT XXXVIII.

43. Ubi nihil Deus fecit, nisi quod hominem voluntate peccantem, justo judicio cum stirpe damnavit: et ideo ibi quidquid etiam nondum erat natum, merito est in praevaricatrice radice damnatum: in qua stirpe damnata tenet hominem generatio carnalis, unde sola liberat regeneratio spiritualis. Ideo regeneratis parentibus, si tamen in eadem gratia perseveraverint, procul dubio ista propter remissionem peccatorum, quae in eis facta est, non nocebit, nisi cum ea male utuntur, non solum in omnibus illicitis corruptelis, verum etiam in ipsis conjugibus quando non propagandi voluntate operam creandis filiis impendunt, sed lasciviendi voluptate exsaturandae cupidini inserviunt. Quod propter vitandas fornicationes maritis et uxoribus ne fraudent invicem, nisi ex consensu ad tempus, ut orationibus vacent, secundum veniam, non secundum imperium, concedit Apostolus (I Cor. VII, 5, 6). Evidenter quippe dum tribuit veniam, denotat culpam. Nuptialis autem concubitus, quem matrimoniales quoque indicant tabulae, causa procreandorum fieri filiorum, per se ipsum prorsus, non in comparatione fornicationis, 0407 est bonus: qui tametsi, propter corpus mortis, quod nondum est resurrectione renovatum, sine quodam bestiali motu, de quo natura erubescit humana, non potest fieri; tamen ipse concubitus non est peccatum, ubi ratio libidine utitur ad bonum, non suparatur ad malum.