Homilia XXXVIII. De eo quod scriptum est: Cum autem appropinquasset, vidit civitatem, et flevit super eam, usque ad eum locum ubi ait: Ejecit omnes vendentes columbas. Cap. XIX.

0302B

Cum appropinquasset Jerusalem Dominus noster, videns eam flevit, et dixit: Si cognosceres et tu in die ista quae ad pacem sunt tibi; nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis, quoniam venient dies super te, et circumdabunt te inimici tui vallo. Sacramenta sunt quae dicuntur, et speramus, pandente Deo, aperire posse 363-364 quod latitat. Primum ergo de fletu ejus videndum. Omnes beatitudines quas locutus est in Evangelio Jesus, suo firmat exemplo, et quod docuit, pro testimonio probat. Beati, inquit, mites. Huic simile est de semetipso: Discite a me, quoniam mitis sum 0302C (Matth. XI) . Beati pacifici: et quis alius ita pacificus, ut Dominus meus Jesus, qui est pax nostra, qui solvit inimicitiam, et in sua eam carne destruxit? Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam. Nemo sic persecutionem passus est propter justitiam, ut Dominus Jesus, qui pro peccatis nostris crucifixus est. Omnes igitur beatitudines in semetipso Dominus ostendit. Ad quam similitudinem etiam illud quod dixerat, Beati flentes, ipse flevit, ut hujus quoque beatitudinis jaceret fundamenta. Flevit autem super Jerusalem, dicens: Si cognovisses et tu in die ista quae ad pacem sunt tibi, nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis, et reliqua, usque ad cum locum ubi ait: Eo quod non cognoveris tempus visitationis tuae. Dicat aliquis auditorum: Manifesta sunt quae dicuntur, et 0302D opere completa de Jerusalem. Circumdedit enim eam Romanus exercitus, et ad internecionem usque vastavit, tempusque veniet quando lapis super lapidem non relinquetur super eam. Non nego et illam quidem Jerusalem propter habitatorum scelera fuisse destructam, sed quaero si et ad hanc nostram Jerusalem fletus iste pertineat. Nos enim sumus Jerusalem quae defletur, qui nobis videmur intuitum habere majorem. Quod si post mysteria veritatis, post sermonem Evangelii, post doctrinam Ecclesiae, post visionem 0303A sacramentorum ejus, aliquis e nobis peccaverit, plangitur atque fletur. Nemo enim gentilis fletur, sed ille qui fuit de Jerusalem, quod post peccata circumdant eam inimici, contrariae videlicet fortitudines, spiritus nequam, et immittant in circuitu ejus vallum, et obsideant eam, et lapidem super lapidem non relinquant: maxime si post multam continentiam, post aliquot annos castitatis victus quis fuerit, blandimentisque carnis illectus patientiam pudicitiamque amiserit. Si fueris fornicatus, lapidem super lapidem non relinquent super te. Ait enim in alio loco: Non recordabor priorum justitiarum ejus: in peccato suo, in quo deprehensus fuerit, in ipso judicabo eum (Ezech. XXVIII) . Haec est ergo quae defletur Jerusalem. Post quae dicitur: Ingressus est templum. 0303B Quod cum fuisset ingressus, ejecit eos qui vendebant columbas. Non ejecit ementes, qui enim emunt, et quod emerint possident. Illos ejecit de templo Patris Jesus, qui vendunt et abjiciunt quod habuerant, in similitudinem illius luxuriosi filii, qui substantiam suam accepit a patre, et universa perdidit nimie potando (Luc. XV) . Si quis ergo vendit, ejicitur, praecipue si vendebat columbas. Quare alias aves non posuit nisi columbas? Hoc animal simplex est, et decorum. Vereor ne et in nobis vitium istius modi deprehendatur. Si enim ea quae mihi a sancto Spiritu revelata sunt, et credita, ut in vulgus efferrem, pretio vendidero, et absque mercede non docuero, quid aliud facio, nisi columbas, id est, Spiritum sanctum vendo? Quem cum vendidero, ejicior 0303C de templo Dei. Quapropter rogemus Dominum, ut omnes emamus potius quam vendamus. Si enim non vendiderimus, cognoscimus et intelligimus salutem nostram: alioquin inimici circumdabunt urbem nostram. Quod si semel nos exercitus hostilis cinxerit, lacrymas Dei non merebimur. Surgamus ergo diluculo, et obsecremus Dominum, ut saltem micas quae de mensa ejus cadunt, comedere possimus. Miratur Scriptura reginam Saba venisse ab extremo terrae audire sapientiam Salomonis: quae cum vidisset prandium, et supellectilem, et ministeria domus ejus, obstupuit, et tota in miraculo fuit (III Reg. X) . Nos si tantas Domini nostri opes, tantam sermonis supellectilem, et abundantiam doctrinarum non libenter amplectimur, si non comedimus panem vitae, 0303D si non carnibus Christi vescimur, et cruore potamur, si contemnimus dapes Salvatoris nostri, scire debemus quod habeat Deus, et benignitatem, et severitatem. E quibus benignitatem ejus magis orare debemus, in Christo Jesu Domino nostro: cui est gloria et imperium in saecula saeculorum. Amen.

365-366 Homilia XXXIX. De quaestione Sadducaeorum, quam proposuerant Domino, mulieris ejus quae septem viros habuit; et rursus de denario quem sibi Salvator jussit ostendi. Cap. XX.

0304A

Est haeresis in Judaeis, quae dicitur Sadducaeorum, haec resurrectionem mortuorum negat, et putat animam interire cum corpore, nec post mortem ultra respirare. Igitur quaestionem Domino proponente, composuerunt fabulam mulieris septem virorum, quae post primum virum ad resuscitandum semen prioris alterum duxerit: quo mortuo, tertium quoque, et rursum quartum: atque in hunc modum ad septimum usque pervenerat. Quaeritur ergo in resurrectione mortuorum, quis eam sibi e septem fratribus sit vindicaturus uxorem. Hoc autem problema insidiantes verbis Salvatoris, eo tempore proposuerunt, 0304B quo eum viderant de resurrectione docere discipulos. Quibus respondens Salvator ait: Erratis, nescientes Scripturas, neque virtutem Dei. In resurrectione enim mortuorum neque nubent, neque nubentur, sed erunt sicut angeli in coelis. Qui erunt sicut angeli, utique angeli erunt. Simulque discendum, quod angeli connubia non habeant. Hic vero ubi mors, et nuptiae, et liberi necessarii sunt: ubi immortales, nec conjugio opus est, nec filiis. Proponam mihi quaestionem valde molestam, et quae non facile solvitur, ex persona eorum, qui studiosissimi Scripturarum sunt, et die ac nocte meditantur in Lege Domini (Ps. I) . Ubi, inquiunt, scriptum est: Quia neque nubent, neque nubentur? Tam vetus quam novum Testamentum memoria ac mente perlustrans, nusquam 0304C memini tale quid relatum. Quod si forte me fallit, qui plus novit doceat. Libenter disco quod nescio. Sed quantum ego existimo, nec in veteri, nec in novo instrumento quidquam tale reperiet. Omnis ergo eorum error de prophetica, quam non intelligunt, lectione surrexit: e quibus illud est in Isaia: Lecti mei non habebunt liberos in maledictionem (Isai. LXV) . Et in Deuteronomio in benedictionibus: Benedicti filii uteri tui (Deut. XXVIII) . Et putant haec futura in resurrectione, non intelligentes spiritales benedictiones esse praedictas. Paulus enim vas electionis, omnes has benedictiones, quae ponuntur in Lege, spiritaliter interpretans, et sciens non esse carnales, ad Ephesios loquitur: Benedictus Deus, et Pater Domini nostri Jesu Christi, qui benedixit 0304D nos in omni benedictione spiritali, cum a mortuis resurgentes aeternam beatitudinem consequeremur (Ephes. I) . Sed et in psalmis simile quid reperientes, eodem labuntur errore. Uxor, inquit, tua sicut vitis abundans in lateribus domus tuae, filii tui sicut novellae olivarum in circuitu mensae tuae (Ps. CXXVII) , usque ad eum locum ubi ait: Benedicat te Dominus ex Sion, et videas quae bona sunt Jerusalem. Ergo cum instructa fuerit Jerusalem, et instaurata in antiquum statum, 0305A tunc visurus est bona quae Scriptura commemorat. Qui spiritaliter intelligunt Jerusalem, et de ea dici sciunt quae coelestis est, quae sursum est, quae est mater nostra (Gal. IV) ; videbunt bona illius, de quibus saepe diximus, et id quod nunc de psalmo posuimus: Uxor tua sicut vitis abundans in lateribus domus tuae, filii tui sicut novellae olivarum in circuitu mensae tuae. Quae omnia corporaliter intelligentibus Sadducaeis, qui erant portio Judaeorum, 365-366 dicit Salvator: Nescitis Scripturas, neque virtutem Dei. Haec de quaestione, quam Sadducaei Domino proposuerunt, breviter dicta sint. Porro quod adjectum est de imagine Caesaris, etiam super hoc debemus pauca perstringere. Putant quidam a Salvatore dictum esse simpliciter: Reddite quae sunt Caesaris, 0305B Caesari, id est, tributum reddite quod debetis. Quis enim nostrum de tributis reddendis Caesari contradicit? Habet igitur locus quiddam mystici atque secreti. Duae sunt imagines hominis, unam quam accepit a Deo factus in principio, sicut in Genesi scriptum est: Juxta imaginem et similitudinem Dei (Gen. I) ; altera choici, id est, terreni, postquam propter inobedientiam atque peccatum ejectus de paradiso assumpsit eam, principis saeculi hujus suasus illecebris. Sicut enim nummus atque denarius habet imaginem imperatorum mundi; sic qui facit opera rectoris tenebrarum istarum, portat imaginem ejus cujus habet opera; quam praecepit Jesus esse reddendam et projiciendam de vultu nostro, assumendamque eam imaginem, juxta quam a 0305C principio ad similitudinem Dei conditi sumus. Atque ita fit, ut quae Caesaris sunt, Caesari, et quae Dei, reddamus Deo. Ostendite, inquit, mihi nummum. Pro 0306A quo in Matthaeo scribitur denarius (Matth. XXII, 19) . Quem cum accepisset, ait: Cujus scriptionem habet? Qui respondentes, dixerunt: Caesaris. Ad quos rursum; reddite ergo, inquit, quae sunt Caesaris Caesari, et quae sunt Dei Deo. Quorum consequentiam et Paulus locutus est, dicens: Sicut portavimus imaginem choici, portemus et imaginem coelestis (I Cor. XV) . Quod ergo ait: Reddite quae sunt Caesaris Caesari, hoc dicit: Deponite personam choici, abjicite imaginem terrenam, ut possitis vobis personam coelestis imponentes, reddere quae sunt Dei Deo. Repetit nos Deus. Quidnam repetit? Lege Moysen: Et nunc quid Dominus repetit a te? et reliqua quae sequuntur. Postulat igitur a nobis Deus, et deprecatur, non quia necessarium habet aliquid, ut ei tribuamus: 0306B postulat et postquam ei dederimus, idipsum tribuat in salutem. Quod ut manifestius fiat, ponam parabolam mnarum. Qui unam acceperat mnam, et fecerat decem; et obtulit Domino, a quo sibi credita mna fuerat, accepit et aliam quam antea non habebat. Illius enim mnam, qui non multiplicaverat quod accepit, jubet Dominus auferri, et dari ei qui alias habet. Tollite, inquit, mnam, et date ei qui habet decem mnas. Atque in hunc modum quae dederimus Deo, nobis ea ipsa restituet cum his quae ante non habueramus. Exigit et postulat a nobis Deus, ut habeat occasionem donandi, ut ipsi tribuat qui erogavit. Ipsius enim gratia duplicata est mna, et dignus quibusque plus datum est quam sperabant. Quapropter surgentes oremus Deum, ut digni simus offerre 0306C ei munera quae nobis restituat, et pro terrenis coelestia largiatur, in Christo Jesu, cui est gloria et imperium in saecula saeculorum. Amen.