Caput XXI.

Respondens autem Job, dixit: Audite, quaeso, sermones 0672A meos, et agite poenitentiam. Sustinete me, ut et ego loquar, et post mea, si videbitur, verba ridete. Post tanta convicia non est commotus, ut acerbe responderet: quin potius deprecans eos alloquitur, et ait, ut audientiam praebeant sermonibus ejus, quibus perceptis et cognitis, noverint se super tanta oris sui amaritudine poenitere debere.

Numquid contra hominem disputatio mea est: ut merito non debeam contristari? Primum mihi illud est oneri, et valde molestum, atque horribile: quia non cum homine, sed cum Deo mihi causa loquendi est: cui castificatam justitiam exhibebam, ut mercedem hujus operis repensaret: Ecce nunc tamquam reus criminum omnibus affligor miseriis. Hic dicit se tristari, quia scit Deum nihil injuste operari.

0672B Attendite me, et obstupescite, et superponite digitum ori vestro. Quod sit istud secretum, ut Deus bonus, et justus erga me taliter operetur: praesertim cum ejus testimonium de me bonum habeam.

Et ego quando recordatus fuero, pertimesco: et concutit carnem meam tremor. Cum enim plagam hanc cogito, quam juste vivens sustineo: Deique judicium, qui neminem insontem affligit, recordor, nimium pertimesco hoc ipsum optime scio, nullus patitur malum aliquod, nisi ipse permiserit. Nemini infert malum, nisi inferre ei ipse justissimum judicarit. Sed haec Job contigerunt, ut appareret foris hominibus quod intrinsecus erat ante Deum.

Quare ergo impii vivunt, sublevati sunt, confortatique divitiis? Semen eorum permanet coram eis: propinquorum 0672C turba et nepotum in conspectu eorum. Domus eorum securae sunt, et pacatae: et non est virga Dei super illos. Bos eorum concepit, et non abortivit: vacca peperit, et non est privata fetu suo. Egrediuntur quasi greges parvuli eorum, et infantes eorum exsultant lusibus. Tenent lympanum et citharam, et gaudent ad sonitum organi. Ducunt in bonis dies suos: et in puncto ad inferna descendunt. Qui dixerant Deo: recede a nobis, et scientiam viarum tuarum nolumus. Quis est omnipotens, ut serviamus ei? Et quid nobis prodest, si oraverimus illum? Et alius ita dixit: Quare impiorum prosperatur vita? Et alius dixit: Quare non respicis ad iniqua agentes? Respondete mihi, obsecro: Si ego impius, et immemor bonorum operum secundum justitiam, sicut vos affirmatis, haec patior: 0672D quare impii vivunt, et sublevati sunt, confortatique divitiis? Hoc ergo, inquam, obsecro, respondete: Numquid vos, qui Deum contra me justum defenditis in hoc loco, injustum notatis: ut in me iniquus ultor sit, et in mei similibus clemens. Horum igitur de quibus nunc loquitur, finis et interitus erit mors aeterna, et perditio inferorum.

Verumtamen quia non sunt in manu eorum bona sua: consilium impiorum longe sit a me. Quia pro hac gloria sua, et temporario flore, perpetua ignominia coram angelis induentur.

Quotiens lucerna impiorum exstinguetur, et superveniet eis inundatio, et dolores dividet furoris sui. Erunt sicut paleae ante faciem venti, et sicut favilla 0673A quam turbo dispergit. Lux vero justi semper: quia in hac nocte saeculi, lucerna fidei nullo vento tentationis exstinguitur, et illic ad gloriam sempiterni luminis praeparatur. Lumen vero peccatoris intra breve tempus vitae exstinguitur: quoniam transiturus est sicut umbra. Non erit, et veniet impiis, sicut Job ait, inundatio: id est, abundantia tormentorum. Quibusque dolores dividit furoris sui. Procul dubio Deus dolores dividit, dixit, pro hoc quod poenas unicuique retribuet ut meretur.

Deus servabit filiis illius dolorem patris, et cum reddiderit, tunc sciet. Diabolo servat supplicium gehennarum, ut cum eo illi quos sibi exemplo malitiae suae filios fecit, pariter puniantur: quod Deo reddente, pater eorum diabolus tunc sciet, id est, tunc 0673B sentiet: quando cum filiis poenas patietur aeternas.

Videbunt oculi ejus interfectionem suam. Sive necem suam, ut alii dixerunt. Duplex enim tormentum est, videre poenas quas sustineas.

Et de furore omnipotentis bibet. Ipse est calix aureus Domini in manu Babylonis.

Quid enim ad eum pertinet de domo sua post se? Et si numerus mensium ejus dimidietur. De eodem diabolo dicit, de quo Salomon ait: Impius cum venerit in profundum malorum suorum, et criminum, desperatione contemnit. Jam enim novit se cum suis, qui sunt domus, et regnum ejus, perpetuo esse damnandum: quia nulla est ejus voluntas agendae poenitentiae.

Numquid Deum docebit quispiam scientiam: qui 0673C excelsos judicat? Qui enim de excelsis atque sublimibus potestatibus angelorum habet justum judicium: quemadmodum a quoquam doceri poterit, ut in his quae supra diximus, possit ejus judicium reprehendi?

Iste moritur robustus, et sanus, dives et felix: viscera ejus plena sunt adipe, et medullis ossa illius irrigantur. Alius vero moritur in amaritudine animae suae absque ullis opibus, et tamen simul in pulvere dormient, et vermes operient eos. Beatorum in hoc mundo, et infelicium in hac vita, communem dicit esse conditionem: Viscera, sive intestina ejus, ut alii dixerunt, plena adipe, et medullis ossa illius irrigantur. Alius vero moritur in amaritudine animae absque ullis opibus: et tamen simul in pulvere dormient, 0673D et vermes operient eos. In hac igitur continentia sermonis hujus iste sensus est: quod in hoc mundo justi, et peccatores indifferenter vivant: sed haec diversitas commutanda sit in futuro: sicut in illo divite factum est, et in Lazaro paupere.

Certe novi cogitationes vestras, et sententias contra me iniquas. Ergo recte definio, inquit, quod perspicitis: quia una sit in hoc saeculo, et peccatori moriendi conditio, et sancto. Qui tamen postea disjungendi, ut ad praemium mutentur justi: peccatores vero ad supplicium rapiantur. Vos vero in insontem iniquam datis sententiam.

Et dicitis enim. Insultantes mihi, meque irridentes.

Ubi est domus principis, et ubi tabernacula impiorum? 0674A Interrogate quemlibet de viatoribus, et haec eadem illum intelligere cognoscetis. Quia ergo de me ita sentitis, quod damnationis meae nunc tempus advenerit: non ita est, quod definisse vos arbitramini: quia haec Dei castigatio temporalis, non est aeterna damnatio.

Quia in diem perditionis servatur malus, et ad diem furoris ducetur. Qui et ad diem furoris Dei ducendus est, ut excipiat sententiam mortis aeternae. Sancti enim omnes recte viatores esse dicuntur, quia ut expediti, et alacres praetereundo saeculum, virili animo calcant terram suam, festinanter proficiscentes ad beatam patriam, mundi hujus iter laboriosum conficiunt. Hi ergo qui ascendunt ad populum peregrinum, sive succinctum, fidei utique cingulo, contra 0674B dissolutionem vitiorum lumbos mentis accingunt.

Quis arguet coram eos vias ejus, et quae fecit, quis reddet illi? Videtur mihi, quod Job proprie de diabolo dixerit: licet et generaliter de omnibus peccatoribus possit intelligi. Quis hominum eum potest arguere propter viam ejus pollutissimam, per quam totum mundum ingredi fecit: aut reddere ei quae creatura poterit quod meretur, nisi ille solus agnus Dei, qui peccatum non fecit, nec dolus inventus est in ore ejus.

Ipse ad sepulcra ducetur. Ad mortem videlicet tormentorum; quam ipse hominibus intulit in Adam, et ipse ad inferos ducendus, ut illic perpetuo puniatur.

Et in congerie mortuorum vigilabit. Et licet damnandus 0674C ad poenas ducendus sit: sed tamen morte hominum gaudens, ad intuendum eorumdem mortuorum congeriem, omni alacritatis instantia, in eorum interitu vigilabit: vel certe semper vivet in mortem.

Dulcis fuit glaries Cocyti. Cocytum inferorum fluvium esse dicunt. Nos autem in Scripturis divinis eumdem fluvium, torrentem, puteum, caminum, ignem aeternum, lacum, stagnum, legimus et gehennam. Glarearum vero nomine ipsa officia tartarorum, ministros quoque poenarum infernalium vinctos tormentorum locis existimo significari, et dictum est quasi per ironiam, eo quod desiderent illum, atque exoptent habitatores inferorum, ut puniat, et de ejus interitu saturentur. Vel certe dulcis fuit morti: quia 0674D tam innumeros ei populos acquisivit.

Et post se omnem hominem trahet. Qui imitatione exemplum ejus sequuntur: sive post se omnem hominem trahit, secundum praevaricationem humani generis in Adam.

Et ante se innumerabiles. Quod deceperit, et eos secuturus praemittit ad poenas.

Quomodo igitur consolamini me frustra, cum responsio vestra repugnare ostensa sit veritati? In hoc versiculo omnem altercationem disputationis suae conclusit: amicos suos, quod sine causa contra eum de praedicta ratione decertent, convincit: cum illi diffidunt impios, et peccatores in hoc mundo puniri, inter quos et ipsum condemnant; ille convincit eos, 0675A quod vel maxime in saeculo glorientur, qui sunt ad damnationis judicium deducendi.