Psalmus Primus.

0823B

Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum. Quidam dicunt hunc psalmum, quasi praefationem esse Spiritus sancti: et ideo titulum non habere. Alii in eo quod primus sit, ordinis sui habere principium, et πλεονασμὸν esse vitium eum primum dicere, ante quem nullus sit. Aliter: Apud Hebraeos, et primus et secundus unus est psalmus, quod in apostolorum quoque Actibus comprobatur. Denique quia a beatitudine coeperat, in beatitudine desinit, dicens: Beati omnes qui confidunt in eum. Aliter: Beatus qui non cogitavit, non fecit, non docuit mala. Aliter: Beatus qui non est Judaeus, gentilis, haereticus. Aliter: Tertullianus, in libro de Spectaculis, asserit hunc psalmum et de Joseph posse intelligi, qui corpus 0823C Domini sepelivit, et de his qui ad spectacula gentium non conveniunt. Et in via peccatorum non stetit. Non dixit, et in via peccatorum non ambulavit: hoc quippe impossibile est: quia nullus absque peccato, nec si unius quidem horae fuerit vita ejus. Nullum sine peccato dicit: sed in via peccatorum non stetit: hoc est, qui non perseveravit in delicto, sed per poenitentiam ad meliora conversus est. Et in cathedra pestilentiae non sedit. Pro pestilentibus in Hebraeo delusores habet, quod scilicet omnes discipulos perversus doctor illudat. Unde Jeremias: Non sedi, ait, in consilio ludentium (Jerem. XV) .

Sed in Lege Domini voluntas ejus. Tribus duo retulit, ut habeat voluntatem, et voluntati jungat et studium. Et in lege ejus meditabitur die ac nocte. 0823D Meditatio legis est, non solum in legendis Scripturis, sed etiam in his quae scripta sunt faciendo. Justus igitur, sive manducet, sive bibat, sive dormiat, in nomine Domini omnia faciens, meditatur legem ejus die ac nocte.

Et erit tamquam lignum quod plantatum est, etc. Pro plantatum, transplantatum Aquila transtulit. 0824B Lignum autem cui vir beatus comparatur, sapientiam puto, de qua et Salomon loquitur, Lignum vitae est his qui sequuntur eam (Proverb. III) . Sapientia autem per Apostolum Christus Dei Filius declaratur. Christum, ait, Dei virtutem, et Dei sapientiam (I Cor. 1) , hoc est, Christo Filio Dei conformis utique factus corpori gloriae ejus. Quod fructum suum dabit in tempore suo. Dabit enim fructum non quocumque tempore, sed praescripto: illo scilicet cum devictis potestatibus principatibusque tradiderit regnum Deo Patri, conformatus claritati corporis sui. Quod autem se arborem Dominus dici voluit, ait: Aut facite arborem bonam et fructum ejus bonum (Matth. XII) . Quod lignum ita dixit: Si in viridi ligno hoc faciunt, in arido quid fiet (Luc. XXIII) .

0824C Et folium ejus non decidet. Verba doctrinae quae ad salutem gentibus proficiunt, juxta illud Apocalypsis: Et folia ligni hujus ad sanitatem gentium. Et omnia quaecumque fecerit, prosperabuntur (Apoc. XXII) . Judaei hunc psalmum dictum esse existimant de Josia: quod solus inter profanos reges non abierit in consilio impiorum, sed secutus sit legem Dei. Verum hoc quod modo lectum est, et omnia quaecumque faciet prosperabuntur, non solum de Josia, sed de nullo sanctorum accipi potest, nisi forte in futuro saeculo. Melius igitur de eo intelligimus homine, qui a Salvatore nostro assumptus est atque salvatus: non quo alium assumpsisse, alium assumptum esse testemur; sed quo unus atque idem Filius Dei et filius hominis, qui ante saecula Verbum semper fuit, ipse 0824D postea et carnem est dignatus assumere.

Non sic impii, non sic. Id quod secundo dicitur, non sic, in Hebraeis voluminibus non habetur: sed ne in ipsis quidem LXX interpretibus. Nam in exemplis Origenis in Caesariensi bibliotheca legens, semel tantum scriptum reperi. Inter impium et peccatorem hoc interest, qui impius est, negat Deum: qui peccator 0825A est, confitetur et peccat. Sicut justus vir comparatur ligno: sic impius comparatur pulveri. Qui justus est, ligno paradisi comparatur: qui autem impius est, pulveri comparatur.

Sed tamquam pulvis, quem projicit ventus a facie terrae. Pulvis licet de terra sit, tamen desinit esse terra. Tam infelix erit impius, ut nec terrenus quidem sit pulvis. Videtur quidem habere terrae substantiam, sed habet suam substantiam: nihil habet solidum, sed quod habet, ad poenam habet. Huc illucque dispergitur, numquam in uno loco est, quocumque ventus traxerit, illuc ejus impetus dirigitur. Sic et impius, qui semel Deum negaverit, quocumque illum aura diaboli traxerit, illuc errore perducitur.

0825B Ideo non resurgunt impii in judicio: Non quia non resurgant, sed quia in judicio non resurgant: jam enim de his praejudicatum est. Neque peccatores in concilio justorum. Si non resurgunt peccatores in concilio justorum, diversa est peccatorum justorumque resurrectio.

Quia cognoscit Dominus viam justorum. Nihil aliud cognoscit Dominus, nisi quod notitia ejus dignum est. Cognoscit quippe Dominus eos qui ejus sunt: et si qui nescit, nescietur (Tim. II) . Et ad peccatores dicitur: Discedite a me, operarii iniquitatis, non novi vos (Luc. XIII) . Viam autem justorum illum puto esse qui loquitur: Ego sum via (Joan. XIV) . De quo et propheta dicit: Videte quae sit via bona. Et iter impiorum peribit (Jerem. VI) . Quam clementer, non impii 0825C peribunt, sed impietas.