Psalmus XCVI.

Psalmus ipsi David quando terra ejus restituta est ei. Legimus in Regum et Paralipomenon libris, quoniam David bellicosus vir fuit, et universas gentes in circuitu subjecerit, et in suam redegerit potestatem. Hoc interim secundum litteram intelligamus hoc modo: Psalmus David quem cecinit Domino: quando victis adversariis reddidit terrae suae, hoc est, Judaeae pacem. Hoc secundum historiam. 1115D Caeterum si David interpretatur fortis manu: fortis autem manu nemo est, nisi ille qui vicit omnes gentes, noster David, ad quem clamabant daemones: Quid venisti torquere nos ante tempus, fili David (Matt. VIII) ? Iste psalmus ab eo compositus est, quando restituta est terra. Et egregie dixit quidam: quoniam terra ista quae restituitur, corpora nostra sunt. Vere enim eo tempore debemus cantare Domino, quando terra nostra composita est. Dicamus autem nos et aliter: Non enim nocet, si eamdem rem duobus, et tribus modis intelligamus. Scriptum est enim in Salomone: Assumes, inquit, ea in tabula cordis tui tripliciter (Prov. III et VII) . Non nocet diversum aliquid dicere, cum uno spiritu dicitur: Quando terra ejus constituta est. Terra ista antequam David noster omnes vinceret, non habebat pacem; sed ubique erat discordia. Alia gens colebat Jovem, alia Mercurium, 1116A alia Junonem, et omnes gentes diversa idola habebant. Vexillum crucis elevatum est, et omnis terra constituta est.

Dominus regnavit, exsultet terra. Universa terra, et omnis orbis, qui daemonibus et idolis fuerat ante subjectus, Deo nostro regnante laetetur. Dominus regnavit. Dominus, Creator qui nos fecit, ipse regnavit. O vos qui ante subjecti eratis sub dominio diaboli, nunc subjecti estis sub Domino creatore. Laetentur insulae multae. Bene dixit de animabus nostris: quae variis cogitationibus, quasi variis hinc inde tunduntur fluctibus. Nos autem dicamus, et insulas Ecclesias. Denique dicitur, et in alio loco: Convertentur ad me insulae multae. Vultis scire quoniam insulae dicantur Ecclesiae? Dictum est in propheta ex 1116B persona Domini: Loquere, inquit, habitatoribus insulae hujus. Laetentur insulae multae. Quomodo enim insulae in medio mari positae sunt: sic et Ecclesiae quasi in medio mari saeculi istius positae sunt: et ita persecutionibus, quasi diversis tunduntur fluctibus. Verum istae insulae tunduntur quotidie, sed non subruuntur. In mari quidem sunt, sed habent fundamentum Christum qui moveri non potest.

Nubes et caligo in circuitu ejus. Ego puto nubem istam esse, de qua dicitur in Evangelio: Et operuit, inquit, eos nubes lucida (Matt. VII) . Eo tempore quando transformatus est Dominus, et apostoli ceciderunt, operuit eos nubes lucida. Ego puto istas esse nubes, quibus mandavit Dominus ne pluant super Israel imbrem (Isai. V) . Ego puto istas esse nubes, 1116C de quibus in alio loco dicitur: Veritas tua usque ad nubes (Ps. XXXV) . Veritas Domini illa, quae dicit in Evangelium: Ego sum via, veritas et vita. (Joan. XIV) . Veritas Dei, Christus est. Veritas Domini usque ad nubes. Nubes apostoli sunt et prophetae: istis mandatum est, ne pluant super Israel imbrem. Ex quo enim, secundum historiam, quod scriptum est in libro Judicum, vellus illud siccatum est (Judic. VI) : pluvia in universo orbe discurrit. Quod dicitur, hoc est, Israel siccatus est, et pluvia super omnem orbem discurrit. Nubes et caligo in circuitu ejus. Dominus venit in Aegyptum super nubem levem (Isai. XIX) . Videte quid dicat. Dominus venit: Dominus atque Salvator in Aegyptum istam in qua nos sumus: in locum tenebrarum ubi Pharao est, Dominus 1116D venit. Non venit, nisi in nube levi. Nubes ista levis, quae est? Videtur mihi sancta Maria nullo humano semine praegravata. Ista nubes levis venit in mundum, et secum portat mundi creatorem. Et quid dicitur ibi in Isaia? Dominus venit in Aegyptum super nubem levem: et confringentur idola Aegypti. Venit Dominus, et idola Aegypti commota sunt, et concussa, atque destructa. Nubes ista destruxit Serapim in Alexandria: non imperator homo mortalis; sed nubes ista quae venit in Aegyptum, Nubes et caligo in circuitu ejus: Diximus de nube: dicamus de caligine. Dominus in caligine est. Dominus aut in lumine est, aut in caligine. In lumine incipientibus est. Incipientibus enim simpliciter loquitur: qui 1117A vero perfecti sunt, illis mystice loquitur. Denique apostolis non loquebatur quasi turbis, sed intrinsecus loquebatur: et quid dicit? Qui habet aures audiendi, audiat. Ergo hoc quod dicit? et caligo in circuitu ejus. Hoc est, et mysteria in circuitu ejus: Propterea dicitur et in Exodo: Et omnis, inquit, populus stabat deorsum: Moyses autem solus ingressus est in montem Sina in caligine (Exod. XIX) . Non enim poterat omnis populus Dei scire mysteria, quae solus poterat nosse Moyses. Dicitur de Deo: Posuit tenebras latibulum suum (Ps. XVII) . Justitia et judicium correctio sedis ejus. Quid vult dicere, correctio sedis ejus? Debuit dicere stabilitas sedis ejus. Quando ergo dicitur, correctio sedis ejus, ostenditur quodcumque corrigitur, pravum fuisse antequam corrigeretur. 1117B Judicium ergo Dei antequam veniat ad judicandum, quasi pravum videtur. Nunc videtur injustum, et pravum esse judicium. Quando enim iniqui homines ditantur, et sancti pauperes sunt: nonne videtor judicium Dei esse pravum? Quando autem venerit ad judicandum, ut reddat unicuique secundum opera sua, eo tempore quasi corrigetur sedes ejus. Denique vultis scire quia de die judicii dicitur?

Ignis ante ipsum praecedet: Ignem istum qui sanctus est, timeat: qui peccator est, timeat. Ignis iste sanctos purgat: peccatores consumit. Ignis ante ipsum praecedet. Qui facit angelos suos spiritus, et ministros suos ignem ardentem (Ps. CIII) . Ego puto istos esse ignes, hoc est, angelos ejus. Isti ergo angeli, hoc est, ignis ejus, praecedent ante eum. Iste 1117C ignis quos consumit? Quicumque est lignum, fenum, stipula. Qui autem aurum, argentum est, et lapides pretiosi, mittitur quidem in ignem, sed mundior invenitur.

Alluxerunt fulgura ejus orbi terrae, vidit et commota est terra. Dicunt philosophi, quod fulgura ex nubium collisione generentur. Nisi enim prius sonitus auditus fuerit, fulgura non prospiciuntur. Hoc dicitur et de lapide ignario: qui, nisi collisus fuerit, medius ignis non egredietur. Hoc dicimus secundum historiam, et parvuli adhuc loquimur. Diximus ergo naturam rerum: ut ex natura rerum spirituale aliquid proferamus. Lapis qui vulgo vocatur ignarius, si solus est, ignem non potest mittere: sin autem cum alio lapide collisus fuerit, medius ignis excutitur. Fac 1117D mihi esse nubem Jeremiam, Isaiam, Eliam: nubem autem, et Paulum et Petrum, et caeteros apostolos. Istae ergo nubes quando collisae fuerint inter se, emittunt medium ignem, et lucet orbi terrae. Alluxerunt fulgura ejus orbi terrae; vidit et commota est terra. Apostolorum fulgura alluxerunt in toto orbe terrarum. Commota est. Illi loquebantur, et tonitruum vocis eorum universus mundus audiebat. Duo habebant pariter et grandem vocem, et splendida fulgura. Haec fulgura credentes illuminabant: non credentes comburebant.

Montes sicut cera fluxerunt a facie Domini. Mihi videntur isti montes esse daemonum potestates. Sive certe montes, superbi quique homines. Ignis iste 1118A non consumit humiles, sed quicumque montuosi sunt: Denique quando fulgur emittitur, difficile illos percutit, qui in valle sunt; sed semper illos qui in monte sunt.

Annuntiaverunt coeli justitiam ejus. Isti sunt coeli, de quibus, et in octavo decimo psalmo dicitur: coeli enarrant gloriam Dei. Coeli annuntiant justitiam ejus: terra non annuntiat. Quicumque coelum est, non timet justum Deum. Quicumque de coelis est, non timet ejus annuntiare justitiam. Quicumque sanctus est et coelum est, iste justum Deum non timet. Peccator autem misericordem quaerit Deum.

Annuntiaverunt coeli justitiam ejus: evangelistae scilicet. Et viderunt omnes populi gloriam ejus. Quia etiam, quibus non est annuntiatum de eo, intellexerunt 1118B Deum in carne venisse.

Confundantur omnes qui adorant sculptilia, qui gloriantur in simulacris suis. Ut dum in spe vana confunduntur, ad illam veram valeant pervenire

Adorate eum omnes angeli ejus. Annuntiatores regni illius. Audivit et laetata est Sion. Ecclesia quae gloriam ejus speculabatur.

Et exsultaverunt filiae Judae. Animae confessorum. Propter judicia tua, Domine. Quia custodierunt ea.

Quoniam tu Dominus Altissimus super omnem terram: nimis superexaltatus es super omnes deos. Et non solum super deos, sed etiam super coelos coelorum.

Qui diligitis Dominum, qui solus est bonus; odite malum, diabolum. Custodit Dominus animas sanctorum 1118C suorum: de manu peccatoris liberabit eas. Ne eis aliquid noceat.

Lux orta est justo. Christus refulget in corde ejus. Et rectis corde laetitia. Quia quem exspectabant, cernere meruerunt.

Laetamini justi in Domino, et confitemini memoriae sanctitatis ejus. Qui eum in recti cordis lumine contemplamini, jugiter collaudate, vel sanctitatem ejus: quia vestrum memor fuit, ut sanctificaret: vel pietatem, qua vos in regno suo ascivit. Qui nobis praestare dignetur, ut, ejus lumine nostris cordibus oriente, mereamur ab eo de praesentibus erui: cujus sumus baptismo a noxiis originalibus liberati. Ipsi gloria cum aeterno Patre et Spiritu sancto in saecula saeculorum. Amen.