COMMENTARIUS.

(p) Sed licet. Hic respondet Doctor tenendo opinionem Theologorum quod non est inconveniens concedere Deum, posse privare omnia alia a Deo suis entitatibus, nec in hoc habet concordare cum Philosopho. Nec similiter concordat in hoc, quod omne sempiternum sit formaliter necessarium, etc. Secundum enim Philosophum, sempiternum non habet materiam,quae est causa corruptionis intrinseca, est tamen a Deo annihilabile. Et dicitur aeviternum,

quia mensuratur aevo, ut expositum est in secundo dist. 2. Dicit etiam Doctor quod licet Deus privet causas secundas actionibus suis, non tamen sequitur quod privet suis entitatibus ; posito enim quod ignis nunquam calefaceret, non sequitur propter hoc quod non sit ignis. Exponit etiam Commentatorem, quod debet intelligi de aptitudine, quia si privaret Deus ignem aptitudine et virtualitate ad agendum, non esset ignis, quia talis aptitudo et virtualitas consequitur formam essentialem ignis.

(q) Ad secundum respondet quod absolute est concedendum Philosophum et Averroem negasse Deum posse immediate movere caelum. Sed in hoc habet Theologus utrumque negare, quia ponit Deum movere in tempore, et expectare tempus, ut exposui in secundo et in tertio. Posuere tamen ipsi movere caelum mediate, scilicet mediante Intelligentia , quae est propria motrix caeli. Sed de hoc tangetur amplius, respondendo ad tertium principale.

(r) Ad tertium respondet quod Theologus non negat formam materialem, immediate induci in materiam a Deo, imo inferius in quaestione de bona fortuna, scilicet ultima, dicetur quid Philosophus sensit de anima intellectiva. De intentione ejus 1. Mel. text. com. 28. ubi adducitur Commentator, et videtur dicere quod neque immateriale possit transmutare materiam immediate. Et si intelligat de Deo, sicut videtur specialiter per illud verbum, debentibus mundum generari, negaret eum Theologus, et eamdem sententiam dicit Commentator 3. post illud quod movet materiam, necessario est corpus habens qualitatem activam, aut potentiam quae agit per corpus, habens qualitatem activam. Et imponit Aristoteli quod idem sentit. Sed melius videtur quod quando littera Aristotelis potest habere sanum intellectum, et littera Commentatoris sanum intellectum habere non potest, quod dicatur Averroem non habere intentionem Aristotelis, et salvetur ejus intentio, quod hic etiam videtur posse fieri. Nam de hoc ad praesens, quasi transeundo dici potest, quod Aristoteles ibi contra Platonem probando quod ideae non sunt necessariae ad generationem, quia sufficit hoc aliquid ad generandum hoc aliquid, sed nec ideae possunt generare hoc aliquid, quasi generans non est hoc aliquid, nec genitum erit hoc aliquid. Utraque consequentia satis tenet contra ideam Platonis, nec tamen extendenda est ad propositum nostrum, scilicet de Deo, quia si idea generaret, esset generans univocum, quia ejusdem speciei, non est autem aliqua causa univoca necessaria, nisi composita et materialis, sicut genitum est compositum et materiale ; hoc pro prima parte rationis, scilicet quod ideae non sint necessariae. Pro secunda parte, scilicet quod ideae non possunt generare, facit illud quod si generans univocum non sit hoc aliquid compositum et materiale, nec genitum erit hoc aliquid. Deus autem, et potest esse causa generationis, et requiritur ad generationem, non sicut causa univoca, sed aequivoca, et haec suprema in cujus virtute agit omnis alia causa, tam univoca quam aequivoca. De istis ideis, an sint causa generationis, etc. vide expositionem Doctoris super 1. Met. in opere suo, quod intitulatur opus aureum.

(f) Ad ultimum respondet quod non est de intentione Aristotelis quod Deus absolute necessario causet, quidquid immediate causat. Nam secundum ipsum, anima intellectiva immediate est a Deo, ut patet 16. de Animalibus, et tamen non causatur necessario, et hoc, quia ipsam animam praecedit necessario organizatio,

et materia in qua recipitur. De hoc vide Doctorem infra, q. ultim. et in 4. d. 43.