CAPUT XII.

De confertionc sacramenti sanguinis ( hrisli.

Simili modo postquam comatum est, etc.

Hic post confectionem sacramenti corporis, tangit confectionem sacramenti sanguinis.

Et circa hoc tangit septem per ordi-

nem, scilicet tempus institutionis, tactum virtutis transsubstantiationis, gratitudinem gratiarum actionis, profluxum benedictionis, officium institutionis, formam sanguinis, et effectum sanctificationis.

De primo horum dicitur : Simili modo : quia simili bonitate et charitate et virtute. Bonitas enim fecit sanguinem communicare, quia sicut dicit Dionysius, boni est bona adducere. Charitas fecit nos sanguine redimere, sicut dicitur, Jerem. XII , 7 : Dedi dilectam animam meam in manu inimicorum ejus. V irtus autem divina fecit vinum in sanguinem convertere, sicut dicitur, Joan. VI, 5C : Caro mea vere est cibus, et sanguis meus vere est polus, .

Postquam coenatum est, utraque caena, scilicet agni typici et corporis sui : ultimo enim post omnes cibos hoc sacramentum tradidit, ut arctius imprimeret memoriae discipulorum. i ad Corinth.

XI , 26 : Quotiescumque manducabitis panem hunc, et calicem Domini bibetis, mortem Domini annuntiabitis donec veniat. Quamvis autem sic fecerit Christus dicta de causa, tamen propter sacramenti reverentiam institutum est ab Apostolis, ut sacramentum hoc jejuno ore a fidelibus accipiatur, nisi necessitas infirmitatis aliud exposcat, sicut reprehendit Apostolus quosdam, i ad Corinth. XI, 20 et 21, quod non jejuni Christi sacramentum acceperunt, dicens : Convenientibus vobis in unum, jam non est dominicam caenam manducare : unusquisque enim suam caenam praesumit ad manducandum. Et alius quidem esurit, alius autem ebrius est.

Accipiens et hunc praeclarum calicem. Praeclarus dicitur: quia prae aliis clarus: et ideo de calice Veleris Testamenti tamquam non salis claro dixit, Matth.XXVI, 29 : Non bibam amodo de hoc genimine

VI tis. De isto autem dicit: Usque dum

impleatur in regno Dei, hoc est, in Ecclesie confirmata potestate. Et ideo, Matth.XXVI, 29, dixit : Usque in diem ill um cum illud bibam vobiscum novum

i n regno Patris mei. Hunc enim praeclarum calicem quotidie bibit et sibi imbibit in membris. Psal. XXII, 5 : Calix meus inebrians quam praeclarus est ! Calix autem dicitur calida potio : quia calore charitatis accendit. Psal. CXV, 13 : Calicem salutaris accipiam, et nomen Domini invocabo.

In sanctas ac venerabiles manus suas. Hoc exponitur sicut prius : quia tactu suae manus vino contulit ut semper possit in suum sanguinem converti.

Itemque gratias agens, de humani generis per sanguinem redemptione. Hanc enim in tantum desideravit, quod etiam sanguinem in passione crucis gaudens fudit. Unde Apostolus, ad Hebr.XII, 2 : Praeposito sibi gaudio sustinuit crucem, confusione contempta. Benedixit, omni benedictione gratiae, a quo omnibus nobis proflueret benedictio salutis. Genes.XXIV, 35 : Dominus benedixit domino meo valde, magnificatueque est.

Hic autem fit crux ut significetur haec benedictio a primo perfectore sanctificationis Patre caelesti profluere in sacramentum. Utrum autem signo benedixerit, vel verbo, vel virtute suae divinitatis sine verbo vinum in suum sanguinem transsubstantiavit, ut quidam dicunt, non est probatum : et ideo primus expositionis modus nobis melior esse videtur.

Dedit, non vendidit, non reddidit, sed dono, hoc est, gratis dedit. Unde, i ad Corinth. XI, 23 : Ego enim accepi a Domino quod et tradidi vobis. Discipulis suis, qui soli digni fuerunt. Matth. VII, 6 : Nolite dare sanctum canibus, neque mittatis margaritas vestras ante porcos.

Uterus, officium sacramenti instituens : Accipite, i n officium. i ad Corinth. IV, 1: Sic nos existimet homo ut ministros Christi, et dispensatores mysteriorum

Dei. Et bibite, ad incorporationem mei. Eccli.XXIV, 29 : Qui edunt me adhuc esurient, et qui bibunt me adhuc sitient. Ex eo, calice sanguinis, omnes, sine distinctione. Act. X, 54: in veritate comperi, quia non est personarum acceptor Deus.

Hic est enim calix sanguinis mei. i ntransitive legitur. Hic est calix, qui est sanguis meus, qui vere est potus in redemptionem peccatorum. Ad Hebr.IX, 22 : Sine sanguinis effusione non fit remissio. Apocal. I, 5 : Qui dilexit nos, et lavit nos a peccatis nostris in sanguine suo. Et quia nullus lavatur a peccatis nisi intus lavetur, quia peccatum intus maculat, ideo necesse est ut sanguis bibatur, ut intus lavet. Et usque huc meo judicio forma sacramenti terminatur : quia in tantum etiam forma corporis et non amplius extenditur.

De effectu autem sanguinis quem supra septimo loco posuimus, quatuor inducit : quorum primum est, quia testatur nobis haereditatem. Secundum, quia declarat in mysterio fidem. Tertium, quia remissivum est peccatorum. Quartum autem, quia ad memoriam reducit Christi mortem.

De primo autem dicit : Novi et aeterni Testamenti. Novi autem dicit: quia in ritu et effectu novum. Apocal. XXI,5 : Dixit qui sedebat in throno : Ecce nova facio omnia. i sa.LXV, 17 : Ecce enim ego creo coelos novos, et terram novam : et non erunt in memoria priora, et non ascendent super cor. Levit.XXVI, 10 : No- vis supervenientibus vetera projicietis. aeternum antem dicitur : quia numquam alterius testamenti vel sacramenti recipiet superordinationem, sicut superordinatum est sacramentis veteris legis. Jerem. XXXI, 40 : Sanctum Domini non evelletur, et non destruetur ultra in perpetuum. i sa. lv, 3 : Feriam vobiscum pactum sempiternum. Ad Hebr.X, 14 : Una oblatione consummavit in sempiternum sanctificatos. Et ideo dicitur testamentum : quia in sanguine confirmavit omnes testatas promissiones. Ad Hebr

IX, 17 : Testamentum in mortuis confirmatum est: alioquin nondum valet, dum vivit qui testatus est. i deo, Zachariae, IX, 11, dicitur : Tu quoque in sanguine testamenti tui emisisti vinctos tuos de lacu

in quo non est aqua. Hoc enim promise- rat, quod vinctos de lacu miseriae educeret per sanguinem.

Mysterium fidei. Mysterium dicitur a graeco AdminBookmark quod est secretum : quia

secretum fuit qualiter in morte vitam aeternam et in sanguine perficeret sanctitatem. Et ideo multis hujus mundi sapientibus stultitia videbatur. Inde dicit,

Isa. XXIV, 16 : Secretum meum mihi, secretum meum mihi. Job, xxviii, 11: Profunda fluviorum scrutatus est, et abscondita in lucem produxit. Fluvii enim sunt flumina vulnerum, quorum est profunda sapientia, qualiter sanguine Christi redemptus est mundus. Et in hoc profundo omnia mysteria fidei sunt revelata.

Sic ergo est sanguis testamenti aeterni et mysterium fidei. Ad Hebr. xiii, 20 : . Deus autem pacis, qui eduxit de mortuis 1 pastorem magnum ovium, in sanguine testamenti aeterni, Dominum nostrum Jesum Christum.Qui, scilicet sanguis, pro vobis, discipulis, qui tamen estis perfectores sanctitatis : quia sicut diximus, Episcopus et sacerdos etiam indigent sanguine redemptionis : et pro multis, bonis scilicet efficaciter, pro omnibus tamen effusus est sufficienter. Et haec verba, Luc. XXII, 20, continentur.

In remissionem peccatorum : quia sedes animae in sanguine est, qui est pretium redemptionis. I Petri, I, 18 et 19 : Non corruptibilibus auro vel argento redempti estis de vana vestra conversatione paternae traditionis, sed pretioso sanguine quasi agni immaculati Christi.

Haec quotiescumque feceritis, ad aram devotando sacramentum, in mei, abeuntis ad passionem, memoriam facietis. Thren. iii, 19 : Recordare paupertatis, et transgressionis meae, absinthii et fellis. Et respondet Propheta, v. 20 : Memoria memor ero, et tabescet in me anima mea.

Haec breviter de confectione sacramenti transcurrimus : quia post officium Missae specialem de hoc tractatum longum faciemus, in quo ipsum sacramentum in sex generibus ponemus, scilicet in genere gratiae, in genere doni, in genere cibi,

in genere communionis, in genere sacrificii, et in genere sacramenti . Ponemus .et singulorum generum species et differentias proprias et effectus subtiliter in- vestigabimus. Et ille tractatus supplebit prolixe quidquid hic breviter est transcursum : si enim ille tractatus hic positus fuisset, multa dici oporteret, quae ad officium Missae non viderentur multum pertinere.