Liber de sacrificio Missae.

 prologus.

 TRACTATUS I.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 TRACTATUS II.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII.

 ARTICULUS IX.

 ARTICULUS X.

 ARTICULUS XL

 ARTICULUS XII.

 CAPUT X.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII.

 ARTICULUS IX.

 ARTICULUS X.

 ARTICULUS XI.

 ARTICULUS XII.

 TRACTATUS III.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

CAPUT XVII.

De supplicatione seu elevatione vi vorum i n hostia.

Nobis quoque peccatoribus, etc.

Tangitur hic vivorum elevatio in hostia ad Deum. Dicuntur autem hic tria, . scilicet qui et quales Deo in hostia offeruntur, et ad quid. Secundum incipit ibi, Cum tuis sanctis. Terlium, ibi, intra quorum nos consortium, etc.

In primo horum tria dicuntur, scilicet qui, quales, et qualiter.

Dicit igitur: Nobis quoque peccatori-. bus, qui pro aliis intercedimus, cum tamen nos magis hac gratia indigeamus. Ad Hebr.V, 3 : Quemadmodum pro populo, ita etiam et pro semetipso debet offerre pro peccatis. Dixit enim Jacob, Genes. xxx, 30 : Justum est ut aliquando provideam etiam domui meae. Dicit enim, peccatoribus: quia dicitur, Proverb. XVIII, 17 : Justus prior, scilicet a principio orationis, est accusator sui. Unde etiam sacerdos in hac oratione aliquantulum elevat vocem, et tundit pectus: quia tunsio per hoc quod ictus est inferens afflictio- nem, significat satisfactionis laborem. Per hoc autem quod sonus est, cum sono vocis significat confessionem. Per hoc autem quod cum gemitu est, significat contritionis compunctionem. Quod autem quidam dicunt, quod haec elevatio vocis significat Christi cum clamore

in cruce mortem, reputo derisionem: quia submisse clamat sacerdos, et Christus clamavit alte, et propterea nulla fit mentio de Christi clamore.

Famulis tuis. Ecce quales sint, quia famuli per obedientiam: et de multitudine miserationum tuarum sperantibus, per spem quam habent ad veniam. Tales enim jam incorporati Christo cum ipso Patri in coelum ad sublime altare offeruntur, sicut diximus. Unde Christus dixit, Joan. XII, 26: Et ubi sum ego,

illic et minister meus erit. Minister autem est verus famulus. De misericordia autem dicitur, Thren. III, 22 : Misericordiae Domini, quia non sumus consumpti: quianon defecerunt miserationes ejus. Multitudo autem dicitur miserationum : quia et in multis est, et ad multa quibus indigemus. lsa. lxiii, 15: Vbi est zelus tuus, et fortitudo tua, multitudo viscerum tuorum et miserationum tuarum? Psal, xxxii, 5 : Misericordia Domini plena est terra.

Partem aliquam. Eccce qualiter partem aliquam meritis et tuae largitati condignam. Ad Coloss. I, 12 : Gratias agentes Deo Patri, qui dignos nos fecit in partem, sortis sanctorum, in lumine. Et sic in Psalmo xv, 5, dicitur: Pars haereditatis meae. Et sic dicitur, ibidem, v. 6, quia funes partes sortium nostrarum in beatitudine mensurantes ceciderunt nobis in praeclaris partibus haereditatis aeternae.

Et societatem: quia ex societate sanctorum bona uniuscujusque efficiuntur omnium in beatitudine communia. Psal. lxxxvi, 7 : Sicut laetantium omnium habitatio est in te.Donare digneris : quia omnia Dei dona sunt, et de suo nemo aliquid in bonis influit. Unde versus:

Quidquid habes meriti, praeventrix gratia donat. Nil Deus in nobis praeter sua dona coronat.

I ad Corinth. IV, 7 : Quid habes quod non accepisti: si autem accepisti, quid gloriaris quasi non acceperis ?

Cum tuis sanctis. Ecce cum quibus: et tangit Ecclesia tantum eos de quorum fide et beatitudine sufficienter est certificata, et alios non tangit nisi in communi. Apostolis non a Domino electis, sed potius sorte vel alio signo Spiritus sancti electis : et martyribus, fidei testibus.

Cum Joanne. Illum opinor esse Joannem Baptistam, qui martyr est, ut habetur, Matth. XIV, 10, et sic inter martyres ponitur: de quo Christus dixit, Matth. XI, 11 : Non surrexit inter natos mulierum major Joanne Baptista. Hic finis est legis et prophetiae et initium Evangelii. Unde, Matth.XI, 13: Omnes prophetae et lex usque ad Joannem pro-pteraverunt. Et supra, v. 12: A diebus autem Joannis Baptistae usque mene, regnum coelorum vim patitur, et violenti rapiunt illud.

Stephano, qui propter privilegium virginitatis primus praelatus est ab Apostolis viduis et virginibus, sicut legitur, Act. VI, 5. Qui sanctitatis habuit praeconium. Unde,Act. VI, 8 : Stephanus autem, plenus gratia et fortitudine, faciebat prodigia et signa magna in populo. Et i bidem, VII, 55: Cum esset Stephanus plenus Spiritu sancto, intendens in coelum, vidit gloriam Dei. Qui propter sanctitatem et sapientiam confutator fuit erroris et veritatis defensor invictus. Act. VI, 10 : Non poterant resistere sapientiae et Spiritui qui loquebatur. Qui per mortem lapidum testis fidei, et se suscipientem in coelo paratum vidit Jesum. Act. VII, 56: Ecce video coelos apertos, et Filium hominis stantem a dextris Dei. Qui propter nimiam charitatem pro se lapidantibus oravit Dominum, et se lapidantem converti

impetravit Paulum. Act. VII, 59 et 60 : Et lapidabant Stephanum invocantem et dicentem : Domine Jesu, suscipe spiritum meum. Positis autem genibus, clamavit voce magna, dicens : Domine, ne statuas

illis hoc peccatum, etc.

Mathia, qui sicut dicitur, Act. I, 23 et seq., sorte electus est in Apostolum, ut acciperet locum ministerii et apostolatus, de quo praeuaricatus est Judas, ut esset testis resurrectionis Christi. Sors autem illa, ut dicit beatus Dionysius, non fuit nisi impetratio signi quo Spiritus sanctus illum assumendum esse ostendit et non alium. Act. I, 26 : Cecidit sors super Mathiam : et annumeratus est cum undecim Apostolis.

Barnaba, qui etiam signo quod dedit Spiritus sanctus, segregatus est in apostolatus officium cum Paulo. Act. XIII, 2 : Dixit Spiritus sanctus : Segregate mihi Saulum et Barnabam, in opus ad quod assumpsi eos. Hic primus cum Paulo fuit Apostolus gentium et ideo a gentium reliquiis specialiter honorandus. Actu.

XIII, 46 et 47 : Tunc constanter Paulus et Barnabas dixerunt, scilicet ad Judaeos : Vobis oportebat primum loqui verbum Dei : sed quoniam repellitis illud, et indignos vos judicatis aeternae

vitae, ecce convertimur ad gentes : sic enim praecepit npbis Dominus : Posui te in lucem gentium, ut sis in salutem

usque ad extremum terrae .Ignatio, qui gloriosissimus fuit martyr contemporaneus Apostolorum, pedissequus Virginis beatae, qui condemnatus ad bestias, et Romam delatus, rogavit ut sancli in passione ejus non deficerent. Qui protestatus est in theatro, quod non ut malefactor puniretur, sed sicut Christi discipulus. Qui bestias quae sibi Dei virtute mansuetabantur, contra se, ut devo-

raretur, provocavit. Qui publice haec verba dixit: " ignis, crux, bestiae, ossium confractio, membrorum divisio, tormenta diaboli in me veniant, ut Jesu fruar. " Et haec omnia ipse ignatius in epistola quam Romanis direxit, scribit. Qui cum esset in dentibus leonis, alta voce dixit: " Frumentum Christi sum, dentibus bestiarum molor, ut panis mundus inveniar. " Qui, ut scribit Dionysius de eo, in ore aliud non habuit, nisi haec verba : " Amor meus crucifixus est. " Qui multas laudes in diversis epistolis de matre Dei, cujus capellanus fuit, scripsit. Cujus ignitum cor cum partibus multis divisum esset, nomen Christi in singulis partibus, aureis litteris scriptum inventum est, ut habetur in Chronica Martiniana sub Trajano imperatore, anno Domini 96. Romae autem passus, Antiochiae requiescit in basilica nomini suo consecrata in suburbio civitatis.

Alexandro, qui Papa fuit urbis et orbis, et cum Eventio et Theodolo passus Romae quiescit ad sanctam Sabinam in altari majori.

Marcellino, Petro, qui comites fuerunt idividuae passionis et fidei, quos eadem fides et passio fratres effecit.

Felicitate, cujus fides mirabilis fuit, ut septem filios sicut mater Machabaeorum offerret passioni pro Christo.

Perpetua, quae privilegio castitatis et fidei meruit martyrio coronari.

Agatha, quam mammillis abcissis ipse in carcere consolatus est Apostolorum princeps Petrus, et exhibuit beneficium plenae curationis.

Lucia, quae patrimonio distracto et contempto thoro pro fide et religione Christiana pugnavit, et per martyrium triumphavit.

Agne, sive Agnete, cujus tanta est auctoritas, quod ipse doctor veritatis Ambrosius scribit passionem ejus, et in die passionis ejus missa et sermone solemnizasse legitur eam Augustinus.

Caecilia, quae Evangelium Christi semper gerebat in pectore, et non diebus neque noctibus a colloquiis divinis et oratione vacabat. Quae cilicio membra virginea domabat. Quae Tiburtium et Valerianum sponsum suum ad coronam martyrii vocabat. Quae tandem flammis balnearibus superatis, martyrium " detruncato capite promeruit, et pacem sanctis sui martyrii merito concessam esse praedixit.

Anastasio, cujus eleemosynae ipsi martyrii palmam promeruerunt.

Et omnibus generaliter sanctis tuis, quorum fides et merita Deo sunt nota. De quibus dicitur, Job, xxv, 3 : Numquid est numerus militum ejus ? et super quem non surget lumen illius ?

Intra quorum. Tangit qualiter in sublime altare petit recipi quos offert, quia ad consortium sanctorum quorum indubitata est ad gloriam receptio, dicens : Intra quorum sanctorum, nos qui in hostia offerimur, consortium, ut eamdem sortem beatitudinis obtineamus. Ad Ephes. III, 18 : Ut possitis comprehendere cum omnibus sanctis, quae sit lati-tudo, et longitudo, et sublimitas, et profundum. In his dimensionibus consistit sors haereditatis nostrae.

Non aestimator meriti. Quia sicut dicitur, Isa. lxiv, 6 : Et facti sumus ut immundus omnes nos, et quasi pannus menstruatae universae justitiae nostrae. Ideo non possumus aliquid praesumere de aestimatione meritorum.

Sed veniae, quaesumus, Domine, largitor, quia totum est ex indulgentia et liberalitate tua, admitte, ut eorum consor-

tio annumeremur. Et hoc est quod dicit David : Benigne fac, Domine, in bona voluntate tua Sion, ut aedificentur muri Jerusalem . Ac si dicat.: Nisi benigne facias de tua bona voluntate, ut de vivis lapidibus reaedificentur muri Jerusalem.

Per Christum Dominum nostrum. Hoc saepius expositum est.

Hoc est ergo quod dicit, quod vivi offerendi sunt in oblatione : et sic de mortuis et vivis in oblatione offerendis est habitum, ut diximus.