Item Liberius Ante Quam Iret In Exsilium, De Vincentio Capuensi Ad Caecilianum Episcopum Spoletinum Scripsit ( circa initium an. 354).

3. Vincentii lapsum dolet.—Nolo te factum Vincentii ab intentu boni operis revocet, Frater carissime. Et ad Ossium de Vincentii ruina sic dicit: Inter haec quia in nullo conscientiam tuam debeo 0688B praeterire, multi ex Italia episcopi convenerunt, qui mecum religiosissimum Imperatorem 677 Constantium fuerant deprecati, ut juberet, sicut ipsi placuerat dudum, Concilium ad Aquileiam congregari. Vincentium Capuensem cum Marcello aeque ex Campania episcopo legationem nostram suscepisse, Sanctitati tuae insinuo: de quo multum sperabam, quod et causam optime retineret, et judex in eadem causa cum Sanctitate tua frequenter resedisset; credideram integrum Dei Evangelium sua legatione posse servari. Non tantum nihil impetravit, sed etiam ipse in illam ductus est simulationem. Post cujus factum, duplici affectus moerore, mihi moriendum magis pro Deo decrevi; ne viderer novissimus delator, aut sententiis 0688C contra Evangelium commodare consensum.

4. Liberius Athanasium damnat.—«Post haec omnia, quae vel gesserat, vel promiserat Liberius, missus 0689A in exsilium universa in irritum deduxit, scribens praevaricatoribus haereticis Arianis, qui in sanctum Athanasium orthodoxum episcopum injustam tulere sententiam.»

Dilectissimis fratribus presbyteris et coepiscopis Orientalibus, Liberius ( circa finem an. 357).

5. Pro deifico timore sancta fides vestra 678 Deo cognita est et hominibus bonae voluntatis. Sicut lex loquitur, Justa judicate, filii hominum (Psal. LVII, 2) , ego Athanasium non defendo: sed quia susceperat illum bonae memoriae Julius episcopus decessor meus, verebar ne forte ab aliquo praevaricator judicarer. At ubi cognovi, quando Deo placuit, juste 0689B vos illum condemnasse, mox consensum commodavi 0690A sententiis vestris, litterasque super nomine ejus ( id est de condemnatione ipsius), per fratrem nostrum Fortunatianum dedi perferendas ad imperatorem Constantium. Itaque amoto Athanasio a communione omnium nostrum, cujus nec epistolia a me suscipienda sunt, dico me cum omnibus vobis et cum universis episcopis Orientalibus seu per universas provincias pacem et unanimitatem habere.

6. Sirmiensi fidei subscribit.—Nam, ut verius sciatis, me vera fide per hanc epistolam ea loqui, dominus et frater meus communis Demophilus, qui dignatus est pro sua benevolentia fidem vestram et catholicam exponere, quae Sirmio a pluribus fratribus et coepiscopis nostris tractata, exposita, et 0690B suscepta est ( Haec est perfidia Ariana, hoc ego notavi, 0691A non apostata. Liberius sequentia): ab omnibus qui in praesenti fuerunt; hanc ego libenti animo 679 suscepi ( Anathema tibi a me dictum, Liberi, et sociis tuis), in nullo contradixi, consensum accommodavi, hanc sequor, haec a me tenetur ( Iterum tibi anathema et tertio, praevaricator Liberi). Sane petendam credidi sanctitatem vestram, quia jam pervidetis in omnibus me vobis consentaneum esse, dignemini communi consilio ac studio laborare, quatenus de exsilio jam dimittar, et ad sedem quae mihi divinitus credita est revertar.

0692A 7. Fidei ejus qui auctores.—«Perfidiam autem apud Sirmium descriptam, 680 quam dicit Liberius catholicam, a Demophilo sibi expositam, hi sunt qui conscripserunt: Narcissus, Theodorus, Basilius, Eudoxius, Demophilus, Cecropius, Silvanus, Ursacius, Valens, Evagrius, Hyrenius, Exuperantius, Terentianus, Bassus, Gaudentius, Macedonius, Marthus, Acticus, Julius, Surinus, Simplicius et Junior, (requirendum) omnes haeretici.»

0693A 681 Item Liberius de exsilio, Ursacio, Valenti et Germinio.

8. Liberius ab Athanasii communione separatus.—Quia scio vos filios pacis esse, diligere etiam concordiam et unitatem Ecclesiae catholicae; idcirco non aliqua necessitate compulsus, Deo teste dico, sed pro bono pacis et concordiae, quae martyrio praeponitur, his litteris convenio vos, domini fratres charissimi. Cognoscat itaque prudentia vestra, Athanasium, qui Alexandrinae ecclesiae episcopus fuit, a me esse damnatum prius, quam ad comitatum sancti imperatoris litteras Orientalium destinarem episcoporum, et ab ecclesiae Romanae communione esse separatum, sicuti teste est omne presbyterium Romanae ecclesiae. 0693B Sola haec causa fuit, ut tardius viderer de nomine ipsius litteras ad fratres et coepiscopos nostros Orientales dare, ut legati mei quos ab urbe Roma ad comitatum direxeram, seu episcopi qui fuerant deportati, et ipsi una cum his, si fieri posset, de exsilio revocarentur.

0694A 9. Romam remitti enixe rogat.—Et hoc etiam scire vos volo, quod fratrem Fortunatianum petii, ut cum litteris meis ad clementissimum imperatorem Constantium Augustum pergeret, petere ut bono pacis et concordiae, in qua pietas ejus semper 682 exsultat, me ad ecclesiam mihi divinitus traditam jubeat reverti: ut temporibus ipsius Romana ecclesia nullam sustineat tribulationem. Me autem cum omnibus vobis episcopis Ecclesiae catholicae pacem habere, his litteris meis aequo et simplici animo scire debetis, fratres charissimi. Magnum solatium enim vobis in die retributionis acquiretis, si per vos pax ecclesiae Romanae fuerit reddita. Scire autem per vos volo etiam fratres et coepiscopos nostros Epictetum et Auxentium, pacem me et communionem 0694B ecclesiasticam cum ipsis habere: quos credo gratanter haec suscepturos. Quicumque autem a pace et concordia nostra, quae per orbem terrarum, volente Deo, firmata est, dissenserit; sciat se separatum esse a nostra communione. Praevaricatori anathema una cum Arianis a me dictum.

0695A Item de exsilio Liberius Vincentio (an. 358).

10. Urbicum sibi ereptum dolet.—Non doceo, sed admoneo sanctum animum tuum, frater charissime, eo quod colloquia mala mores bonos corrumpunt (I Cor., XV, 33) . Insidiae hominum malorum bene tibi cognitae sunt, unde ad hunc laborem perveni: et ora 683 ut det Dominus tolerantiam. Dilectissimus filius meus Urbicus diaconus, quem videbar habere solatium, a me per Venerium agentem in rebus sublatus est.

11. Quo nomine reditum ab exsilio deprecetur.—Sanctitati tuae significandum credidi, me de contentione illa a nomine Athanasii recessisse, et ad fratres et coepiscopos nostros Orientales litteras dedisse de super nomine ejus. Unde quia, Deo volente, et pax 0695B vobis ubique est, dignaberis convenire episcopos cunctos Campaniae, et haec illis insinuare, et ex ipsorum numero una cum epistola vestra, de unanimitate nostra et pace ad clementissimum imperatorem scribere quo possim et ego de tristitia magna liberari. Et manu ipsius: Deus te incolumem custodiat, frater. Item manu ipsius paginae perscriptae: Cum omnibus episcopis Orientalibus pacem habemus, et vobiscum ego. Me ad Deum absolvi, vos videritis: si volueritis me in exsilio deficere, erit Deus judex inter me et vos.