214

τοιούτων λέγοντος Εἰς τόπον χλόης, ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν. ὑπερβάντες δέ ποτε τὴν τοιαύτην κατάστασιν οὐκέτι δουλεία τῶν ἀνθρώπων οντες ἀλλ' ανθρωποι γεγενημένοι ἐροῦσι πάλιν εκαστος ̔Ητοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν. Οινος δ' εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπων, οὐ πᾶς η μόνος ὁ τὴν γένεσιν εχων ἐκ τοῦ εἰπόντος ̓Εγώ εἰμι ἡ αμπελος ἡ ἀληθινή, ἀλλ' ἐπεὶ τὰ αἰσθητὰ πάντα γῆ διὰ τὸ ὑλικὸν ὀνομάζεται. ̓Εκ τούτων δὲ λαβεῖν εστι λόγον ἀναβιβάζοντα διά τινος ἀναλογίας ἐπὶ τὰ νοητά. καὶ ουτος ὁ λόγος αρτος ἐστὶν ἐκ τῆς γῆς ἐξαγόμενος ἐπὶ τῷ τρέφειν τὸν ενδον καὶ ἐν κρυπτῷ ανθρωπον· καὶ ἀπὸ τῶν σωματικῶν δὲ τῆς γραφῆς διηγημάτων διὰ τὸ ἱστορικὸν γῆ εἰρημένων αρτος ἐξαγόμενος ὁ μυστικός ἐστι λόγος. ἱλαρύνεται δὲ καὶ φαιδρύνεται τὸ πρόσωπον τοῦ εσω ἀνθρώπου ἐλαίῳ τῷ θρεπτικῷ τοῦ θείου φωτὸς καὶ λύοντι τὰς νόσους καὶ τοὺς πόνους τῆς ψυχῆς ἐπινοίᾳ μόνῃ διαφέρον τοῦ ἀποδοθέντος οινου. ὁ γὰρ τοῦ θεοῦ λόγος ωσπερ αμπελος, ουτως καὶ ἐλαία ἐστίν· ̓Εγὼ γάρ φησι ὡσεὶ ἐλαία κατάκαρπος ἐν τῷ οικῳ τοῦ θεοῦ. ἡ γὰρ αὐτοῦ διδασκαλία κατὰ διάφορον σχέσιν οινός τε καὶ ελαιόν ἐστι καὶ αρτος. 996 Ps 103,18 Κατὰ δὲ ἀναγωγήν· τὸ γένος τῶν ἐλάφων πολεμίως εχει πρὸς τὸ τῶν οφεων γένος. σπεύδουσι γοῦν ἀνελεῖν αὐτούς. τοιοῦτοι δὲ πάντως οἱ Χριστοῦ μαθηταί, ἑτοίμως εχοντες ἐκδικῆσαι πᾶσαν παρακοήν. εσχον δὲ καὶ τὴν κατὰ τῶν νοητῶν οφεων δύναμιν ἐκ τοῦ ὀρέξαντος ἐξουσίαν αὐτοῖς πατεῖν ἐπάνω οφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ. Αυται ουν αἱ πνευματικαὶ ελαφοι ἐπιποθοῦσαι ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων τὰς πνευματικὰς αι καὶ ορη αλλως ὀνομάζονται, ἐπ' αὐτὰ ταῦτα τὰ ορη διατρίβουσι. Καὶ ειεν αν αἱ κατ' ἀρετὴν τετελειωμέναι ψυχαὶ πηδῶσαι μεγάλα ελαφοι, μιμούμεναι τὸν πηδῶντα ἐπὶ τὰ ορη καὶ διαλλόμενον ἐπὶ τῶν βουνῶν οντα καὶ δορκάδα διὰ τὸ ὀξυωπὲς καὶ διορατικόν. αἱ δέ γε ὑποβεβηκυῖαι ταύτας τὰς ψυχὰς καὶ ἀσθενέστεραι χοιρογρύλλιοι καλούμεναι καταφεύγουσιν ὡς ἐπὶ φρούριον ἀκαταμάχητον τὴν πέτραν ἐφ' ῃ θεμελιοῖ ̓Ιησοῦς τὴν ἐκκλησίαν· αυτη δ' ἐστὶν ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως. καὶ ἐν Παροιμίαις ειρηται Καὶ οἱ χοιρογρύλλιοι, εθνος οὐκ ἰσχυρόν, ἐποίησαν ἐν πέτραις τοὺς ἑαυτῶν οικους. θαυμαστὸν δὲ οὐδὲν εἰ οπου μὲν ἑνικῶς, οπου δὲ πληθυντικῶς ειρηται ἡ πέτρα, τοῦ Χριστοῦ οντος πέτρας ἁπλῶς, οντος δὲ καὶ κατὰ τὰς διαφόρους ἐπινοίας πετρῶν. φέρεται γραφὴ Πέτρα καταφυγὴ τοῖς λαγωοῖς, ὡς τάχα συνωνυμίαν ειναι λαγωοῦ καὶ χοιρογρυλλίου. εστιν ουν ἑκάστου ἀκούειν λέγοντος ̓Ιδοὺ κύριος βοηθεῖ μοι· τίς κακώσει με; καὶ Κύριος ἐμοὶ βοηθός, καὶ Οὐ φοβηθήσομαι· τί ποιήσει μοι ανθρωπος; 997 Ps 103,24 Τὸ δὲ ̔Ως ἐνταῦθα κείμενον οὐχ ὁμοιώσεως ἀλλ' ἀληθείας ἐστὶ δηλωτικόν, ωσπερ καὶ ἐν τῷ ̔Ως ἀγαθὸς τῷ ̓Ισραὴλ ὁ θεός· οὐ γὰρ ἀγαθοῦ ομοιον ἀλλ' ἀληθῶς ἀγαθὸν τὸν θεὸν λέγει. καὶ ἐν τῇ παρούσῃ τοίνυν λέξει τὸ μεμεγαλύνθαι τὰ εργα τοῦ θεοῦ σημαίνεται διὰ τοῦ ̔Ως ἐμεγαλύνθη τὰ εργα σου, κύριε. πᾶν γὰρ τὸ ἐν σοφίᾳ γινόμενον θεοῦ μέγα ἐστί. σοφία δὲ θεοῦ ἐν ῃ τὰ πάντα γεγένηται ὁ κύριός ἐστι· Χριστὸς γὰρ θεοῦ δύναμις καὶ θεοῦ σοφία. 998 Ps 103,27.28 Αλλος δὲ περὶ τῶν λογικῶν μόνον εἰρῆσθαί φησι. τὸ γὰρ προσδοκᾶν καὶ πρὸς θεὸν εχειν τὴν προσδοκίαν τοῦτο αἰνίττεται. εἰς ευκαιρον δὲ προσδοκῶσι ταύτης τυχεῖν, οταν πάσης καχεξίας καὶ νόσου ωσιν ἀπηλλαγμένοι. τότε γὰρ διδομένης ταύτης, συλλέξουσι τοσοῦτον σπεύδοντες αὐτὴν λαβεῖν, οσον εἰς κόρον τραφῆναι. ὑπαρχθήσεται δὲ αὐτοῖς ἡ ἐπὶ τῇ τοσαύτῃ εὐθηνίᾳ χρηστότης, τὴν χεῖρα τῶν λόγων σου καὶ τὴν σοφίαν ἀνοίγοντος αὐτοῖς. 999 Ps 103,31 Τὴν αἰώνιον παρέχων δόξαν τοῖς ἑαυτοῦ εργοις ὁ θεός, οταν πάντα πρὸς αὐτὸν προσδοκήσῃ, εὐφραίνεται. ὡς γὰρ ἐν ἀρχῇ τὰ πάντα λίαν καλὰ ποιήσας ἐνηυφραίνετο τὴν οἰκουμένην συντελέσας καὶ ἐνηυφραίνετο ἐν υἱοῖς ἀνθρώπων ουπω τότε παραβάσεως ουσης, ουτως ἐπὶ τελειώσει καὶ ἀποκαταστάσει τῆς ἐπὶ τὸ