150

ἐθνῶν καὶ ἐκ περιτομῆς λαοῦ λαβεῖν τὸν στίχον, ταπεινωθέντος τοῦ ἐκ περιτομῆς καὶ ὑψωθέντος τοῦ ἀπὸ ἐθνῶν. 784 Ps 74,9 ̓Εναντίωμα δοκεῖ σημαίνεσθαι ἐκ τοῦ πλῆρες ειναι τὸ ποτήριον κεράσματος, ἀκράτου οινου οντος ἐν αὐτῷ. οὐκ ἀντίκειται δὲ τὸ ακρατον τῷ κεράσματι· ἡ γὰρ ακρατος φωνὴ ὁμώνυμος, δηλοῦσα ποτὲ αὐτὸν τὸν οινον ὡς μὴ διαφέρειν οινον η ακρατον εἰπεῖν, αλλοτε παριστᾷ τὸν ἀμιγῶς εχοντα πρὸς υδωρ οινον. παριστᾷ δὲ καὶ τρίτον σημαινόμενον, οταν κράματος γενομένου ἐξ οινου καὶ υδατος ἐπικρατοῦντος τοῦ οινου ακρατον λέγωμεν τὸ κρᾶμα. τὸ τρίτον τοίνυν σημαινόμενον δηλοῖ τὸ προκείμενον ῥητόν, τοῦ θεοῦ καταμιγνῦντος τῷ κράματι τῷ πρὸς τοὺς κρινομένους ελεον καὶ χρηστὴν πρόθεσιν ωστε μὴ ἐπαξίως τιμωρηθῆναι οις εδρασεν ὁ κολαζόμενος, οὐδενὸς αν ὑφισταμένου εἰ τὰς γενομένας ἁμαρτίας παρατηρούμενος ὁ θεὸς ἐπήγαγε τὸ κρίμα καθὸ κολάζεται ὁ ἠνομικώς. Τοῦτο τὸ ποτήριον ἐν τῇ χειρὶ τοῦ θεοῦ κλίνεται ἐξ αλλου εἰς αλλο τῷ πολλάκις τὸν κολαστέον δι' α ἐποίησεν κακὰ ἐκ μετανοίας δικαιοῦσθαι καὶ τὸν δόξαντα πρὸς ὀλίγον ειναι ἀγαθὸν μεταπίπτειν. πλὴν εἰ καὶ κλίνει ἐκ τούτου εἰς τοῦτο, οὐκ ἐκχεῖ εἰς τοὺς ἀνθρώπους ὁ τρυγίας ἀλλ' εἰς τοὺς ἁμαρτωλοὺς τῆς γῆς εις τε τὸν διάβολον καὶ τοὺς ἀλιτηρίους δαίμονας. 785a Ps 74,10.11 ̓Ελεγχθέντων τῶν κατὰ τοῦ θεοῦ αδικα λαλούντων καὶ τῶν ἑπομένων τελεσθέντων, ἐγὼ εὐχαριστῶ μὴ ὑπεύθυνος εὑρεθείς τινι τῶν ἐγκληθέντων· οθεν καὶ ἀγαλλιῶ καὶ ψαλῶ εἰς τὸν αἰῶνα τῷ θεῷ τοῦ πατριάρχου ̓Ιακὼβ ἰσχὺν δεδωκότι μοι ὡς ἐκείνῳ ἐπὶ τῷ συγκλάσαι πάντα τῶν ἁμαρτωλῶν τὰ κέρατα οις ἐχρῶντο κατὰ τῶν ἀσθενεστέρων τυγχάνοντες ταῦροι κερατισταί. τίνες δὲ ουτοι ἐδηλώθη ἐν τῷ ̔Η συναγωγὴ τῶν ταύρων ἐν ταῖς δαμάλεσι τῶν λαῶν. εἰπὼν δὲ τοῦτο οὐκ ἐπήνεγκεν Καὶ ὑψωθήσεται τὰ κέρατά μου, ἀλλὰ Τοῦ δικαίου. σύνηθες τοῦτο τοῖς ἁγίοις διὰ προσοῦσαν ἀτυφίαν· καὶ διδάσκουσιν ὡς ὑπάρξαι παντὶ ἀνθρώπῳ ἐν Χριστῷ οντι δικαίῳ συντρίψαντι τῶν ἁμαρτωλῶν τὰ κέρατα τὸ ὑψωθῆναι τὸ κέρας αὐτοῦ. Ευ δὲ καὶ τὸ φάναι πληθυντικῶς μὲν τοὺς ἁμαρτωλοὺς ων τὰ κέρατα συντρίβεται, ἑνικῶς δὲ τὸν δίκαιον ου ὑψοῦται τὰ κέρατα. πλῆθος γὰρ πᾶς ἁμαρτωλὸς τῷ μὴ συνυπάρχειν ἀλλήλαις τὰς κακίας ωσπερ τὰς ἀρετὰς ἀντακολουθούσας ἀλλήλαις εὑρίσκεσθαι διὰ τὸ ειναι μεσότητας. καν τοίνυν πολλοὶ ανθρωποι δικαιοσύνην εχωσιν (αυτη δέ ἐστιν ἡ καθόλου ἀρετή), ἑνικῶς δίκαιος καλοῦνται.

786a Ps 75,2 Οὐ ταὐτὸν τὸ γινώσκεσθαι καὶ τὸ γνωστόν, γνωστοῦ οντος καὶ

τοῦ ἀγνοουμένου οταν γνωσθῆναι δυνατῶς εχῃ. οντος τοιγαροῦν τρόπῳ τῷ λεχθέντι ἐν τῇ ̓Ιουδαίᾳ τοῦ θεοῦ γνωστοῦ, ἀκολούθως ἐν τῷ οἰκοῦντι τὴν ̓Ιουδαίαν ̓Ισραὴλ μέγα ἐστὶ τὸ ονομα αὐτοῦ, φημὶ δὲ τοῦ γνωστοῦ. 787a Ps 75,3.4 Παντὶ τρόπῳ ἀποδιωκτέον τὴν τῶν παθῶν ταραχὴν καὶ τὸν τῶν κακιῶν πόλεμον, ιν' εἰρήνην τὴν ὑπερέχουσαν πάντα νοῦν εχοντες τόπος γενώμεθα θεοῦ. ουτω γὰρ καὶ κατοικητήριον αὐτοῦ ἐσόμεθα, σκοπευτικοὶ τῆς ἀληθείας καὶ ἀρετῆς προθέμενοι ειναι· τὸ γὰρ κατοικητήριον αὐτοῦ ἐν τῇ ἀποδοθείσῃ Σιὼν τυγχάνει. ̓Αναχθήσεται τὰ εἰρημένα εἰς τὴν ἁγίαν ἐκκλησίαν ουσαν τόπον θεοῦ ἐν εἰρήνῃ ἱδρυμένην καὶ τὸ κατοικητήριον αὐτοῦ. Ψάλατε γάρ φησι τῷ κυρίῳ τῷ κατοικοῦντι ἐν Σιών. καὶ ἐπεὶ μὴ ἐκ δυνάμεως ἡμῶν ἀλλὰ χάριτι θεοῦ κατώρθωται ταῦτα, αὐτῷ τὴν αἰτίαν τῆς εἰρήνης ἀναφέρων ὁ λόγος φησὶν ̓Εκεῖ συνέτριψεν τὰ κράτη τῶν τόξων, οπλον καὶ ῥομφαίαν καὶ πόλεμον. ουτω γὰρ εἰρήνη ὑπῆρκται ἐν ῃ ὁ τόπος τοῦ θεοῦ ἐστιν, συντριβέντων τῶν κρατούντων τῶν τόξων ἀφ' ων ὁ πονηρὸς πέμπων τὰ πεπυρωμένα βέλη αὐτοῦ ἐνεποίει πάθη καὶ ατακτα κινήματα, ων καὶ αιτιος ην. σὺν τοῖς εἰρημένοις τόξοις καὶ τὰ συγγενῆ οπλα καὶ ῥομφαία συντρίβεται καὶ σὺν