275

φησιν ὡς καταλλήλως ταῖς ἀβύσσοις καὶ οἱ δράκοντες ὠνομάσθησαν ετεροι οντες παρὰ τὰ ἑρπετὰ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐν αλλῳ δὲ ψαλμῷ εν τισι καλουμένοις υδασιν οὐκ αλλοις ουσι τῆς ἐνταῦθα ὀνομαζομένης ἀβύσσου δράκοντες ειναι ἐλέγοντο. γέγραπται γοῦν καὶ ἐν ἑβδομηκοστῷ τρίτῳ Σὺ συνέτριψας τὰς κεφαλὰς τῶν δρακόντων ἐπὶ τοῦ υδατος, σὺ συνέθλασας τὴν κεφαλὴν τοῦ δράκοντος. δυνάμεις δὲ πονηρὰς πεπεῖσθαι χρὴ σημαίνεσθαι διὰ τούτων, ας ὁ τοῦ θεοῦ λόγος συνέτριψε καθ' ον χρόνον καὶ μέχρι τῶν ἀβύσσων κατελήλυθε. Τήρει δέ, φησίν, οπως ἀκριβῶς σφόδρα ὁ λόγος οὐ προστάττει τοῖς δράκουσι τοῖς ἐν ταῖς ἀβύσσοις αἰνεῖν, ἁπλῶς δὲ αὐτῶν μνημονεύει· οὐ γὰρ αξιοι τοῦ αἰνεῖν τὸν θεόν. καλοῦνται δὲ ἀναγκαίως εἰς τὸ ὑπακούειν τοῦ υμνου τοῦ ὑπὸ πάσης κτίσεως ἀναπεμπομένου τῷ τῶν ολων κυρίῳ καὶ βασιλεῖ καὶ θεῷ. Πῦρ, χάλαζα, χιών, κρύσταλλος, πνεῦμα καταιγίδος, τὰ ποιοῦντα τὸν λόγον αὐτοῦ. ταῦτα πάντα ἀμφὶ τὸν ἀέρα ὑφιστάμενα ἀναγκαίως ἐμνημονεύθη ὡς αν μέρη οντα τοῦ σύμπαντος κόσμου καὶ ὡς διὰ τοῦ θείου λόγου ὑποστάντα καὶ αὐτῷ ἐξυπηρετούμενα. δίχα γὰρ τοῦ δημιουργικοῦ λόγου ἀθρόως τε τὸν σύμπαντα κόσμον ἐπιπορευομένου καὶ τοῖς μέρεσιν αὐτοῦ ἐπιστατοῦντος, ουτε χιὼν ουτε πῦρ ουτε κρύσταλλος ουτε καταιγὶς ουτε ανεμος ὑποσταίη ποτ' αν, ἀλλ' οὐδ' ἐνεργήσει ετι δίχα τῆς αὐτοῦ βουλῆς. ουτως ουν ἀκουστέον ταῦτα ποιοῦντα τὸν λόγον αὐτοῦ. 1281 Ps 148,11 ∆υνατὸν δὲ καὶ βασιλέας καὶ αρχοντας καὶ κριτὰς εἰπεῖν τοὺς ὑπεραναβεβηκότως βιοῦντας καὶ κριτικῶς καὶ ἐξεταστικῶς τοῖς πράγμασι προσερχομένους, λαοὺς δὲ τοὺς ὑποδεέστερον πεπιστευκότας. 1282 Ps 148,14 Κέρας λαοῦ ὁ μονογενής ἐστι τοῦ θεοῦ λόγος ῳ προσφωνοῦντες οἱ αγιοι ελεγον ̓Εν σοὶ τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν κερατιοῦμεν. διὸ καὶ μονόκερως ὁ λόγος ὠνομάζετο κατὰ τὸ ̔Ως δόξα μονοκέρωτος αὐτῷ. περὶ τούτου ειρηται ̓Εκεῖ ἐξανατελῶ κέρας τῷ ∆αυίδ, ἡτοίμασα λύχνον τῷ χριστῷ μου· αντικρυς γὰρ ἐδήλωσε τὸν κατὰ σάρκα ἐκ σπέρματος ∆αυὶδ γενησόμενον Χριστὸν αὐτὸν ειναι κέρας, ον δίκην ἡλίου καὶ φωτὸς ἐξανατέλλειν θεσπίζει. τοῦτο τοίνυν τὸ κέρας φησὶν ὑψώσειν τὸν λαὸν αὐτοῦ, ιν' ὑψωθὲν πᾶσι τοῖς εθνεσιν ἐμφανὲς γένηται. Μόνων δὲ τῶν ὁσίων ἐστὶν ὑμνεῖν ἀλλ' οὐ τῶν ἁμαρτωλῶν, ἐπείπερ Οὐχ ὡραῖος αινος ἐν στόματι ἁμαρτωλοῦ· Τοῖς γὰρ εὐθέσι πρέπει αινεσις. τίνες δὲ οἱ οσιοι ων ὁ υμνος η οἱ τοῦ ̓Ισραὴλ υἱοὶ οἱ διορατικοὶ καὶ νοῦν θεὸν ὁρῶντα εχοντες, οιτινες καὶ λαὸς ἐγγίζοντες θεῷ ειρηνται. ἐγγίζουσι δὲ θεῷ σχέσει καὶ διαθέσει οἱ πεφωτισμένον νοῦν καὶ ψυχὴν εχοντες καθαράν, ηκοντες τῇ προτροπῇ τοῦ εἰπόντος ̓Εγγίσατε τῷ θεῷ, καὶ ἐγγιεῖ ὑμῖν. οὐ τοῦ τυχόντος δὲ τοῦτό ἐστιν· ἀμέλει γοῦν ειρηται περὶ τοῦ ἱεροφάντου Μωυσέως οτι μόνος ἐγγιεῖ πρὸς θεόν.

1283 Ps 149,1bc Μόνοι οἱ τὸν νέον ανθρωπον ἐνδυσάμενοι ᾳδειν δύνανται

τὸ καινὸν ᾳσμα τῷ φρονεῖν καὶ πράττειν τὰ τῆς καινῆς διαθήκης, δουλεύοντες καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος. οἱ αὐτοὶ δὲ συμπληροῦσι καὶ ἐκκλησίαν ὁσίων, κατορθοῦντες τὰ οσια ∆αυὶδ τὰ πιστὰ καὶ ὁσιωτάτην πρὸς τὸν θεὸν δικαιοσύνην εχοντες· οθεν καὶ ἡ αινεσις ου τὸ καινὸν ᾳσμα τυγχάνει ἐν τῇ τούτων ἐκκλησίᾳ ἐστίν. 1284 Ps 149,5 Οἱ ὁσιότητα κατορθώσαντες ὡς καὶ παρωνύμως ἀπ' αὐτῆς αὐτοὺς χρηματίζειν ἐν δόξῃ καυχήσονται τῇ μελλούσῃ καὶ αἰωνίῳ· Λογιζόμεθα γάρ φησιν ὁ ἀπόστολος οτι οὐκ αξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν ἀποκαλύπτεσθαι δόξαν εἰς ἡμᾶς. ∆υνατὸν δὲ τὴν δόξαν ἀκοῦσαι ἐφ' ῃ οσιοι καυχῶνται ἐκείνην περὶ ης ειρηται ̓Οφθήσεται ἡ δόξα κυρίου, καὶ ̔Η δόξα τοῦ θεοῦ σου ἐπὶ σὲ ἀνατέταλκεν, οὐχ ἑτέρας ουσης τοῦ ἀπαυγάσματος τῆς δόξης τοῦ θεοῦ. διὸ καὶ γέγραπται ̔Ο καυχώμενος ἐν κυρίῳ καυχάσθω. ἐπὶ ταύτῃ τῇ δόξῃ τῇ καὶ σοφίᾳ συγκαθεύδοντες οἱ οσιοι καυχήσονται· ειρηται γὰρ ̔Ηνίκα αν