COMMENTARIUS.

(a) De primo. Licet haec quaestio sit pertractata in 3. dist. 1. q. 1. tamen pro clariori intelligentia adhuc hanc quaestionem ordinate exponam. De primo ergo articulo, in quo Doctor ostendit quod unio naturae humanae,

qua scilicet natura humana realiter unitur Verbo, sive quae unio terminatur ad Verbum,in unitate personae, est tantum relatio et dependentia, qua natura humana dicitur formaliter dependere ad Verbum ut ad suppositum terminans talem unionem, ac per hoc suppositans, sive sustentans humanam naturam in unitate suppositi. Dicit ergo quod naturam humanam personaliter esse unitam Verbo, est tantum creditum, ut patet Joann. 1. Verbum caro factum est, ubi secundum Augustinum caro ponitur pro homine, et est sensus, quia natura de novo est unita Verbo in unitate suppositi, sequitur quod Verbum factum sit homo. Ex hoc ergo, quod natura humana est sic unita Verbo,infertur quod ibi est ordo naturae humanae ad Verbum, quia omnis unio vel est per informationem, ut patet composito per se, ubi forma substantialis per se unitur materiae, informando illam, similiter patet in composito per accidens, ubi forma accidentalis unitur subjecto, informando illud. Vel est unio per aggregationem, sicut in acervo lapidum, ubi plura sunt unita, inter quae nec est aliqua informatio, nec aliquis ordo, nec aliqua dependentia, et.haec est minima unitas, ut patet in 1. d. p. 2. q. 1. Vel est unio ordinis, scilicet prioris ad posterius, vel e contra, quia ubicumque est ordo, ibi est prius et posterius, et relatio ordinis potest multipliciter accipi, ut exposui super 3. d. 1. q. 1. a. 2. Et addit Doctor, et ne, inquit, sit altercatio de perfectionibus vel essentialibus, puta de attributis divinis, vel de proprietatibus notionalibus, etc. et quomodo dicantur unita, vide in 1. d. 5. q. 1. intelligit ergo de unione quae est inter realiter distincta. Ad propositum applicando, dicit quod unio naturae humanae ad Verbum non est per informationem ; patet, quia si natura humana informaret Verbum, tunc Verbum esset perfectibile a natura humana, et sic esset in potentia receptiva ad aliquam formam, quod est impossibile, cum omnis imperfectio formaliter repugnet Verbo; nec similiter Verbum est actus, sive forma informans naturam humanam, quia tunc ex Verbo, et natura humana fieret aliquod tertium compositum, et sic Verbum haberet rationem partis respectu talis compositi, et esse partem repugnat infinito, ut probat Doctor in 1. d. 8. q. 2. Et similiter Verbum diceretur perfici perfectione compositi, quia omnis pars ut pars alicujus totius, participat perfectionem illius totius, ut patet a Doctore in pluribus locis.Sequeretur etiam quod natura humana et divina essent ibi confusae, ut patet in 3.dist. 1. et 11. (b) Restat igitur tertia unio, etc. et hoc stricte loquendo de ordine, quia communiter loquendo, est etiam ordo prioris ad posterius, ut patet in 1. d. 30. Sed in proposito accipit ordinem, ut dicit relationem posterioris ad prius; patet autem quod Verbum non habet rationem posterioris respectu naturae, cum sit necessario aeternum. Sequitur ergo, cum talis unio naturae ad Verbum dicat per se relationem ordinis, quod natura assumpta habet per se ordinem posterioris ad Verbum ut ad prius, et ita dependentiam, ita quod talis unio ordinis naturae ad Verbum est tantum unio dependentiae, qua natura humana dependet ad Verbum, quia omnis relatio per se ordinis posterioris ad prius est relatio dependentiae.

(c) Probatur etiam consequentia, scilicet quod unio naturae humanae ad Verbum sit dependentia, sive relatio dependentiae, quia omnis relatio realis non mutua, etc. Et dicit non mutua, quia relatio causae ad causatum est mutua, et illa non dicit dependentiam aliquam in causa, licet relatio causati ad causam dicit dependentiam in causato ; et dicit nec aequiparantiae, qualis est relatio aequalitatis, vel similitudinis, quia non semper relatio hujus similitudinis notat dependentiam unius ad aliud, ut patet de duobus albis perfectissimis, ut dicit Doctor in1. q. 30. contra Henricum. Communiter ergo omnis relatio realis non mutua, nec aequiparantiae, vel est quaedam dependentia realis, qualis est in proposito,scilicet unio naturae humanae, quae realiter est relatio dependentiae, vel requirit dependentiam relati ad illud, ad quod refertur ; sic relatio creaturae ad Deum, quae requirit creaturam realiter dependere ad Deum, ad quem refertur mediante relatione dependentiae. Cum ergo unio naturae humanae ad Verbum sit relatio realis, patet,quia aliter non fuisset realiter unita Verbo, ut patet in 3. d. 1. nec est relatio mutua, patet, quia Verbum non refertur realiter ad naturam, cum non sit aliqua relatio realis Dei ad creaturam, ut probat Doctor in 1. d. 30. nec est propriae aequiparantiae, quia relatio aequiparantiae proprie sumpta semper est mutua, ut patet de aequalitate, similitudine, et hujusmodi; ergo relatio realis, scilicet dependentiae, quia talis unio est vere causata a tota Trinitate, ut patet in 3. d. 1. et non est inconveniens relationem realem extrinsecus advenientem posse immediate causari, ut ibi patet. Talis unio ut causata,

quae est quaedam dependentia realis, includit per realem identitatem aliam relationem dependentiae formaliter terminatam ad Deum ; et hoc modo unio ut causata dicitur formaliter quaedam dependentia. Sed talis unio, ut comparatur ad Verbum, sustentificans naturam humanam, tunc proprie non dicitur dependentia ad Verbum, ita quod ipsa dicatur dependere ad Verbum, ut ad suppositum sustentans ipsam, sed requirit naturam humanam dependere ad Verbum, ut ad sustentans ipsam ; patet ergo quomodo unio naturae humanae est relatio realis dependentiae.

(d) Ulterius, qualis sit illa dependentia naturae, etc. Nunc Doctor declarat quae dependentia sit talis unio, et breviter dicit quod non est dependentia causati ad causam, ita quod cum dicitur natura humana unitur Verbo in unitate suppositi, non notatur naturam humauam dependere ad Verbum, ut causatum ad causam, quia ut sic tam natura humana quam unio sunt causata ad totam Trinitatem.

Secundum declarandum in isto articulo est, quod ratio formalis terminandi istam dependentiam non est aliquid commune tribus personis, quia tunc tota Trinitas terminaret istam unionem, et sic natura humana simul fuisset assumpta a tribus, quod est falsum.

(e) Hic dicitur. Hic recitat opinionem Varronis, lib. 3. q. 1. quam hic improbat, sed prolixius in tertio, dist. 1. quaest. 1.

Contra hoc instat Doctor, quia in habendo illud, quod est commune tribus personis, etc.

(f) Sequitur, sive Pater solus fuisset incarnatus, patet, quia semper Pater haberet illud commune a se, et Filius a Patre, et Spiritus sanctus a Patre et Filio. Et praeterea talis differentia esset tantum rationis, ut patet, sed relatio rationis non est ratio formalis terminandi realem dependentiam, patet a Doctore in tertio, dist. i.

(g) Tertium sequitur. Ultimo dicit Doctor quod ratio formalis terminandi istam dependentiam naturae est entitas personalis personae Verbi, sive proprietas personalis, et hoc probat Doctor quia ratio formalis terminandi istam dependentiam realem est aliqua entitas realis, ut patet, et non est aliqua entitas communis tribus personis, quia tunc tres personae simul terminarent ; ergo est aliqua entitas propria personae Verbi, si Verbum terminat, vel propria persona Patris, si Pater terminaret ; sed talis entitas propria Verbi est tantum proprietas personalis, puta filiatio, si Verbum constituatur in esse personali per relationem, vel si per absolutum, de quo in primo, dist. 26. tale absolutum constituens personam Verbi esset ratio terminandi. Et nota unam rationem, quam facit Doctor in 3. dist. 1. q. 1. probando quod sola proprietas personalis sit ratio formalis terminandi talem unionem.

(h) Contra. Hic Doctor intendit inferre quod si proprietas personalis esset ratio formalis terminandi istam unionem, quod tunc proprietas personalis Patris, et proprietas Filii essent ejusdem rationis, cujus oppositum probatum est in 1. d. 7. et dist. 13. Quod autem sequatur, patet, quia unio naturae humanae ad Patrem esset ejusdem rationis cum unione naturae humanae ad Verbum ; ergo et termini essent ejusdem rationis, et per consequens rationes formales terminandi, quia unio non esset ejusdem rationis, nisi etiam ratio formalis terminandi esset ejusdem rationis.

(i) Respondeo. Dicit Doctor quod diceretur ad hoc argumentum, etc. Vult dicere, quod si ab ultimis constitutivis personarum posset immediate abstrahi aliqua realitas realiter communis illis, tunc ratio formalis terminandi istam dependentiam esset communis tribus, tamen una persona non terminaret, nisi per rationem formalem propriam sibi. Sed personae divinae, sive proprietates personales non conveniunt in aliqua realitate communi contrahibili, licet in aliquo conceptu abstracto ab illis, ut patet in 1. dist. 26. et ideo tales proprietates non sunt ejusdem rationis, ita quod conveniant in aliqua realitate communi, imo ut sic, sunt simpliciter et primo diversa , ut patet in 1. d. 7. 13. et 26. non sunt tamen primo diversa in aliquo concepto communi abstracto per intellectum, ut patet in 1. d. 26. et vide quae notavi super primo, d. 23. et 25. et hoc modo non poneretur talis conceptus communis ratio formalis terminandi cum ratio formalis terminandi talem dependentiam sit entitas realis, ut supra patuit, et talis conceptus communis non est in se entitas realis, sed bene primo modo posset poni ratio formalis terminandi communis, sed non esset ratio formalis terminandi, alicui personae, nisi ut facta sibi propria, sicut natura humana est ratio formalis generandi sibi simile, quae est communis omnibus individuis hominis, et tamen Socrati non esset ratio formalis generandi sibi simile, nisi ut facta propria Socrati, puta per haecceitatem contrahentem talem naturam ad Socratem. Sic similiter si esset talis realitas communis tribus personis, id est, tribus proprietatibus personalibus, illa esset ratio formalis terminandi talem dependentiam communis illis tribus, sed non esset ratio formalis terminandi Verbo divino, nisi ut facta sibi propria per aliquid contrahens ipsam ad Verbum, licet hoc sit impossibile, quia hoc esset imperfectionis in Verbo divino, nam quidquid est in divinis ex natura rei, est simpliciter in ultima actualitate, ita quod nullo modo est contrahibile, sive determinabile, ut patet in primo, dist. 2. p. 2. q. 1. et d. 5. quaest. 2.