VARSAVIEN. 21

possumus quaestionem capitalem aggredi, utrum scilicet ma- trimonium Iosephi et Mariae inconsummatum remanserit.

Id imprimis constanter affirmant coniuges ipsi sub iura- mento in confessionibus suis iudicialibus. Immo Iosephus vo- tum castitatis iam antea emiserat. Neque figmentum est hoc, intuitu Processus, excogitatum, nam testatur se ante nuptias, de hac re duabus saltem personis loquutum fuisse.

Ceterum confessio coniugum etiam iudicialis , quamvis unum constituat ex probationum in causis matrimonialibus generibus; non statim vim probandi habet; immo ipsa sola et per se omni vi saepe caret, ob periculum collusionis inter ipsos. Expendenda igitur est et conferenda cum sanae cri- tices regulis, et ceteris probandi generibus, ut pateat, an pro veritate, an vero ex collusione, rerum circumstantias exponat. Verum ex altera parte, testimonium a iure suspe- ctum , non eo ipso in iure habetur ut falsum ; hoc infertur -ex Instructione S. C. C. 1840 et cap. Literae Vestrae De Frigid, et Malef. examen enim septimae manus seu propin- quorum septem ab utraque parte, eo unice tendit, ut reli- gione et honestate coniugum stabilitis, comprobetur veracitas confessionis.

Sane Cosci, qui hanc materiam egregie tractat, De Se- paratione tori lib. 1, c. 16, tradit: « Probationem non con- summationis facere possunt testes qui deponunt quod coniuges, contracto matrimonio.... coram aliis personis semper perman- serint, iisque videntibus se separaverint eoque magis si eorumdum testium depositioni accedat assertio utriusque con- iugis, iuramento firmata, quae pariter matrimonii consum- mationem excluderet ». Et inferius n. 22: « Omnem fidem merentur (coniuges) si illorum assertio coadiuvetur a testium depositione, cohabitationem excludente ». Immo, idem prae- clarus scriptor affert Card. De Luca De Matrim, diss. 2, n. 16, et S. Rota Decis. 101, n. 5, ut ostendat, quomodo in certis quisbusdarn circumstantiis, depositio coniugis, prae- sumptionem violentam iuris et de iure destruere potest, et revera destruxit. Verba Rotae sunt: « Licet enim praesum-