90 SANCTI GALLI (in Helvetia)

sperans fore ut ipsa hac in re sententiam mutatura sit ». - An revera se dicere et affirmare posse firmiter credat et sciat se cum ipsa copulam non habuisse ». - Resp. « Nunquam ». - Itaque hoc ultimo excepto, quoad duo priora omnino discors apparet coniux a coniuge : quare claudicans eorum depositio iure habenda est; imo, nisi solide septimae manus testimonio vel inspectione corporis fulciatur, eisdem fides obiective non videtur adhibenda.

Verum cum ad corroborandam infirmam coniugum decla- rationem unanimi atque explicito opus foret septimae manus testimonio ipsis propitio, hoc ex processualibus actis nonnisi deficiens et incertum eruitur. Sane imprimis non septem pro- pinqui aut affines ex utroque latere ad formam Textus in Cap. Litterae de frigid, et ma1 e f., sed tres solum ex parte viri atque sex ex parte mulieris, « propter loci, ut aiunt, et rei ipsius difficultatem », producti sunt; quod utique in re non spernenda ius offendit. - Deinde testes istos, prout S. C. C Instructione diei 20 Augusti 1840 praescriptum est, interroga tos rite fuisse non puto. Porro lecturam exa- minis seu confessionis coniugis inducendis testibus factam esse, nihil est quod indigitet ; neque- de hucusque recensitis interrogatorium aliud testibus propositum est nisi hoc : « An sibi videatur coniugum dictis fidem adhiberi posse » ; quod sane nimis generice enunciatum videtur. Quare de matrimonii consummatione silendo, testes generico etiam sermone re- sponderunt.

Vix est cur animad vertam ex huiusmodi manca septima manu, ad honestatem quod spectat, virum omni exceptione maiorem non apprehendi, imo neque mulierem, quam scimus ea mente, spreta ipsa divina lege, civile divortium impe- trasse, ut pro posse ad ferendam conformem sententiam ec- clesiasticum iudicem quasi cogeret.

Ad tertium nunc inconsummationis argumentum, quod ex feminei corporis inspectione eruitur deveniendum est. Hu- iusmodi utique organorum inspectionem probationem solum facere adminiculativam Cap. Causam de proh. - Zacch.,