388 EPISTOLA

americanum, validum iuventâ, genus: in quo plane non civilis tantummodo, sed christianae etiam rei cernimus animo incre- menta latentia.

Exitum quarti ab explorata America saeculi cum tota gens vestra haud multo ante grata recordatione atque omni signifi- catione, ut erat dignum, concelebraret, Nos item auspicatissimi facti memoriam vobiscum recoluimus communione laetitiae et similitudine voluntatis. In illoque tempore vota quidem pro in- columitate et magnitudine vestra absentes fecisse, haud satis habuimus : in optatis erat coram, aliqua ratione, vobis adesse gestientibus : ob eam rem libentes, qui gereret personam No- stram, misimus.

Quae vero in illa celebritate vestra fecimus, non iniuria fe- cimus : quia americanum genus, vix editum in lucem ac prope vagiens in cunis, sinu amplexuque suo Ecclesia parens excepit. Quod enim alias data opera demonstravimus, navigationum la- borumque hunc in primis fructum Columbus petiit, aditum chri- stiano nomini per novas terras novaque maria patefacere: qua in cogitatione constanter inhaerens, quibuscumque appulsus oris, nihil habebat antiquius, quam ut Crucis sacrosanctae simula- crum defìgeret in littore. Quapropter sicut arca Noetica, exun- dantes supergressa fluctus, semen vehebat Israelitarum cum reliquiis generis humani, eodem modo commissae oceano Co- lumbianae rates et principium magnarum civitatum et primor- dia catholici nominis transmarinis oris invexere.

Quae postea consecuta sunt , non est huius loci singula persequi. Certo repertis ab homine Ligure gentibus, etiam tum agrestibus, evangelium maturrime illuxit. Satis enim est cogni- tum quot e Franciscana familia, item ex Dominicana et Loiolaea, duobus continentibus saeculis, istuc navigare huius rei gratia consueverint, ut deductas ex Europa colonias excolerent , sed in primis et maxime ut ad christiana sacra indigenas ex super- stitione traducerent, consecratis non semel cruento testimonio laboribus. Nova ipsa oppidis vestris compluribus et fluminibus et montibus et lacubus imposita nomina docent perspicueque testantur, Ecclesiae catholicae vestigiis vestras penitus impressas origines. - Neque illud fortasse sine aliquo divinae providentiae consilio factum, quod heic commemoramus : cum americanae coloniae libertatem ac principatum, adiuvantibus hominibus ca- tholicis, adeptae in rempublicam coaluere iure fundatam, tunc