EX S. G. RITUUM 491

Dux Robertus de Baudricourt ut Ioannae spiritum pro- baret, eam adiurare -fecit a Parocho « dicendo quod si esset mala res quod recederei ab eis, et si bona veniret iuxta ipsos. - Ioanna se traxit iuxta ipsum Sacerdotem et erga sua genua ». De qua adiuratione , postea iuste conquere- batur Ioanna cum sua amica Catharina Le Royer « quia Pa- rochus suam audiverat confessionem ». Robertus de Bau- dricourt fortasse adhuc dubitabat, sed civium ardori cedere debuit. Ioanna autem veniam a suis parentibus imploraverat, iis significans se divinae voluntati obedire debuisse: « Dieu le commandait, et quand f'aurais eu cent pères et cent mères et que f eusse été fille de Roi, je serais partie ». Hinc prima dominica quadragesimae, die scilicet 13 Februa- rii anni 1429, virilibus ipsa sumptis vestibus et in equum conscensa, una cum nonnullis equitibus, quibus Dux de Bau- dricourt Ioannam concredidit, et ex salvo conducto Ducis Lotharingiae, iter versus Regem aggreditur.

Difficillimum hoc iter, quod undecim dies perduravit, metu Anglicorum et Burgundiorum, prodigiosum certe fuit. Operae pretium est referre quod deposuit unus ex comitibus itineris, -praefatus Ioannes de Novelompont, eo vel quia Io- annae fiducia in Deum eiusque pietas apparet. « Ipse testis et Bertrandus de Poulengeyo, cum duobus suis servitori- bus, et Coleto de Vienna nuntio Regis, et quodam Ricardo sagittario ipsam Puellam duxerunt erga Regem in Chi- nonno stantem et recedendo a dicta villa de Vallis- Colore, propter timorem Anglicorum et Burgundorum cir- cumcisa iter existentium, eundo versus Regem ibant ali- quando de nocte, et manserunt per viam per spatium undecim dierum, equitando usque ad dictam villam de Chinon ; et itinerando per iter cum ea, idem testis petebat ab eadem si ipsa faceret ea quae dicebat; et dicta Puella semper eis dicebat quod non timerent, et quod ipsa ha- bebat in mandatis hoc facere, quia sui fratres de paradiso et Dominus suus, videlicet Deus, dixerant sibi quod opor- tebat quod iret ad guerram pro regno Franciae recupe- rando... Etiam itinerando ipsa libenter Missas, ut dicebat, audisset, quia dicebat eis: si possemus audire Missam bene faceremus, sed propter agnitionem eius, Missas in itinere non audierunt nisi bis. Dixit insuper idem testis quod dictis ipsius