508 EX S. G. RITUUM

erant tria spectacula, duo pro iudicibus et praelatis, alte- rum « ubi erant ligna parata ad comburendum Iohannam ». Cum pervenisset ipsa in plateam, longa subucula induta, uti petierat, coram magna populi multitudine sermonem audivit Magistri Nicolai Midi. Quo absoluto, ille dixit puellae: « vade in pace, Ecclesia te dimittit in manu saeculari ». Nonnulli ex Assessoribus iuste petebant ut iterum abiurationis for- mula ei per legere tur ; ast perperam, cum e contra conde- mnationis sententia illico lata est, absque ulla sententia iu- dicis saecularis. Nam « fuit per Anglicos armatos capta et ducta ad supplicium cum magna furia ». Puella flexis ge- nibus preces suas ad Deum iterabat: « fecit suas orationes ad Deum multum devotissima^ ». Veniam ab omnibus pe- tiit : « petendo veniam a iudicibus et ab Anglicis, I^egeque Franciae, et omnibus Principibus eiusdem regni ». Sacer- dotes insuper rogavit « ut unusquisque eorum daret sibi unam Missam ». Eiflagitavit autem Rev. Massieu, uti ipse deposuit : « quatenus haberet crucem ; et tunc quidam an- glicus ibi existens fecit quamdam parvam crucem ex quodam baculo, quam deosculata est et eam pjosuit in sino suo, cum maxima devotione. Adhuc tamen habere voluit crucem ec- clesiae, et eam habuit ». Deinde salutans adstantes « ducta fuit per tortorem in loco in quo ligna erant parata ad eam comburendum, quae erant in ambone, et per inferius ipse tortor posuit ignem ».

Suprema hac hora bene intellexit puella praedictionem suae liberationis, quam a supernis vocibus audiverat : « Tu seras délivrée, ne te chaille de ton martyre; tu t'en vien- dras au royaume du Paradis ». Tunc propriam mortem ad suam attinere missionem dilucide perspexit. Hinc non solum Deo et Bmae Virgini, sed et « Beato Michaeli, Beatae Ca- tharinae, et omnibus Sanctis se commendavit » ; aiebatque se omnia ex praecepto Dei egisse, uti eius etiam Confessa- rius Martinus Ladvenu deposuit: « Usque ad finem vitae manutettuit et asseruit quod voces (quas habuerat erant a Deo, et quidquid fecerat, ex praecepto Dei fecerat, nec cre- debat per easdem voces fuisse deceptam, et quod revelatio- nes quas habuerat ex Deo erant ». Eumdem autem confes- sarium exoravit « ut levaret crucem Domini alte, ut eam videre posset, quod et fecit, et eam amplexandi ac lacry-