EPISTOLA APOSTOLICA 587

tinentia serpere exitiales, quasi arbitrantium non tam restricte eo praecepto teneri virum, quam femina teneatur. - Nec sine causa prudentes viri extimescunt rationalismi et materialismi pestes, a Nobismetipsis saepius damnatas ; quarum contagione quidquid usquam auctoritatis est in religione, in studiis doctri- nae, in vitae usu, tollitur funditus vel admodum infirmatur. Quam ob rem illi praeclare consulunt, qui non timide comple- ctuntur atque etiam asserunt summa Dei et Christi eius iura, leges, documenta; his namque divinum in terris regnum, con- sistit ; hinc omnis potestas et sapientia et incolumitas derivatur. - Probeque indolem vestram virtutemque declarat multiplex beneficentiae ratio ; de languida senectute, de pueritia derelicta, de invaletudine perpetua, de inopia calamitosa, de periclitanti pudore, de vitiositate corrigenda, curaeque aliae similes, quas antiquitus Ecclesia mater studiose induxit nulloque tempore de- stitit commendare. Nec praetereunda est dierum sacrorum pu- blice inviolata religio; neque ille reverentiae habitus, quo in divinarum libros Litterarum animi fere ducuntur. - Potentia denique et opes nationis britannicae, humanitatis libertatisque beneficia una cum commerciis in oras ultimas proferentis, cui non merito sunt spectatae ?

Ex hoc tamen laudatarum rerum concursu et agitatione mens tollitur ad summum omnis efficientiae principium fontem- que iugem bonorum omnium ; ad Deum, beneficentissimum nobis e caelo patrem. Neque enim, nisi exorato et propitio Deo, illae res vere sunt, uti oportet, privatim vel publice valiturae : quippe, Beatas populus, cuius Dominus Deus eius (1). Sic igitur animum christianus homo affectum confirmatumque habere debet, ut rerum suarum spem reponat maxime et defigat in ope divina, quam sibi paret orando : inde scilicet fit ut eius actioni quiddam humano maius et generosius accedat, beneque merendi voluntas, veluti superno ardore incitata, multo se am- plius atque utilius effundat. Deus nimirum, data exorandi sui facultate, permagno mortales et honore affecit et beneficio; id- que praesidium omnibus omnino promptum est, nec operosi!m, nullique ex animo adhibenti recidit irritum : Magna arma sunt preces, magna securitas, magnus thesaurus, magnus portus tutissimus locus (2). Quod si divinum numen religiose oranti ea

(1) Ps. CXLIII, 15.

(2) Chrysost. hom. X X X in Gen. 5.