ROMANA 649

quia praefata Fabrica pollicebatur se soluturam quotannis in posterum supradictam summam statim ac Matriti exacta fue- rit; ita ut periculo sortis ipsa obnoxia semper esse de- buit. Post varios tractatus, capitulum lateranense et Fabrica S. Petri inierunt quamdam conventionem quae a Congregatione Generali praedictae Fabricae excepta et confirmata fuit sub die 23 Ianuarii 1771. Ob capitalem gravitatem huius con- ventionis iuvat integrum referre textum :

« Quum illmus ac rmus Oeconomus Congregationis rev. Fabricae S. Petri institerit penes nostrum rmum Capitulum, ut ab eodem quolibet sexto anno remitti debeat favore prae- fatae Fabricae summa scutatorum octo et obolorum 54 quae Matriti solvuntur pro strennis debitis Officialibus cruciatae, et a quibus ea tantum exigitur summa quae Fabricae nostrae sacrosanctae Ecclesiae persolvitur, scilicet ducata 1500, ac praeterea ut favore eiusdem rev. Fabricata nobis cedi debeat lucrum quod ipsa faciet ex cambiis et recambiis, ut vocant, et quod ratione praefatae summae nobis pertineret, eo quia Congregatio praefatae Fabricae pollicetur soluturam quotan- nis se nobis in posterum supradictam summam statim ac Ma- triti eadem exacta fuerit, ita ut periculo illius iacturae eadem rev. Fabrica obnoxia semper esse debeat : hinc illmi et rmi DD. rebus sic stantibus statuerunt favore supradictae Fa- bricae tam scutata octo, et obulos 54, quolibet tantum se- xennio, quam lucra ex cambñs et recambiis profectura re- mittere , dummodo tamen promissio solvendi quovis anno rev. nostro Capitulo summa ducatorum 1500 simul ac in Hi- spanus exacta fuerit a plena fiat Congregatione supradictae rev. Fabricae ».

Postquam haec conventio executioni demandata fuit, usque ad annum 1892 quo praesens controversia mota est, duo alia intercedunt documenta iuridica respicientia huius summae solutionem. Primum habetur sub anno 1800, quo ob poli- ticas vicissitudines cum Fabrica S. Petri exigere non potuerit in Hispanus suum creditum ex Bulla Cruciatae, petiit et obti- nuit a Capitulo Lateranensi quamdam suae praestationis di-