Subjectum, Praedicatum, Copula.

206. Subjectum et verbum in speciali verbo coadunantur, ubi scilicet persona loquens (1 pers.) de se ipsa, vel ad aliam praesentem (2 pers.), vel de tertia absente loquitur, modo haec praecedenter memorata sit: Mth. XXVII, 63 (ille seductor dixit:) urreisa, surgo; V, 17 qam veni; Tim. I, IV, 10 arbaidjam jah ïdveitjanda laboramus et vituperamur; Luc. X, 28 raihtaba andhoft, þata tavei jah libais bene respondisti, fac et vives; Cor. II, I, 24 galaubeinai gasto þuþ stetistis; Mc. V, 39 wa auhjoþ jah gretiþ? Quid tumultuamini et fletis? XIV, 42 urreisiþ, gaggam! surge, ambula! Mth. XXVI, 75 usgaggands ut gaigrot, flevit (scilicet Petrus); Luc. XX, 36 ni gasviltan þanaseiþs magun, sunjus auk guþs sind, neque mori possunt (nempe qui vitam aeternam adepti sunt)—sunt.

§ 207. I. Subjectum autem speciale vocabum requirens in nominativo semper ponitur exprimiturque:

1) Per pronomina primae et secundae personae, ubi sibi invicem opponuntur vel emphatice proferenda 1116 sunt, vid. § 199 2) a); necnon frequenter per pronomen tertiae personae, ubi Graecus simplici verbo usus est, vid. ibid. b);

2) In tertia persona, ubi subjectum nondum nominatur, vel oratio alius alterius oratione interrumpitur. Jam vero ut subjectum communiter dari possunt substantivum, vel pronomen ejus sedem tenens, adjectivum, numerale, participium, infinitivus, formula praepositionalis cum articulo, imo et sententia tota. Caeterum in numero verbum subjecto convenit, excepto casu collectivi, ut diximus § 209, 3. Quoad sedem, subjectum ad quamdam in particulari non restringitur: Luc. IV, 40 sunno sagq; Rom. VII, 3 gasviltiþ vair; Luc. IX, 10 apaustauleis usspillodedun; Mth. IX, 3 sa vajamereiþ; Luc. IX, 8 sumai qeþun· helias ataugida sik; XVII, 34 tvai vairþand ana ligra samin; I, 14 managai faginond; VII, 22 blindai ussaiwand, haltai gaggand, þrutsfillai gahrainjanda, baudai gahausjand, naveis urreisand, unledai vailamerjanda; VIII, 34 þai haldandans gaþlauhun; Rom. VII, 18 viljan 1117 atligiþ mis; Mc. IV, 10 frehun þai bi ïna; Luc. IX, 17 ushafan varþ þatei aflifnoda ïm gabruko.

§ 208. 1) Quandoque deficit subjectum tertiae personae pluralis; sed tunc aliud generale, ut homines, supplendum est, vel latine passivo convertendum (gall. on, germ. man): Mc. I, 45 ïesus ana auþjaim stadim vas jah ïddjedun du ïmma allaþro iverunt, id est, homines (ventum est); V, 35 nauhþanuh ïmma rodjandin qemun fram þamma synagogafada; X, 13 atberun du ïmma barna; Luc. XVII, 27 etun jah drugkun, scilicet homines in tempore Noachi; Mc. II, 22 vein juggata ïn balgins niujans giutand, homines fundunt, funditur, gr. βλητέον vinum fundendum est. Quod autem haec ellipsis e Graeco mutuata saepe activo in passivum commutato reddatur, vid. § 177 annot. 5. Joan. XVI, 17 qeþun us þaim siponjaim est sumai subaudiendum.

Sed non nisi raro subjectum tertiae personae singularis praetermittitur: Cor. II, VI, 2 mela qiþiþ andanemjamma andhausida þus, loquitur (scilicet Deus per Prophetas), vel loquitur (nempe sacra Scriptura). Econtra X, 10 þos bokos qiþand kaurjos sind, pluralis, dicunt homines (dicitur), graeco φησί respondet et aequivalet. Etiam graecam constructionem, ubi scilicet substantivum ejusdem radicis ac verbum ut subjectum supplendum est (Matthiä, Gr. gr. § 295) , imitatus est Gothus in Cor. I, XV, 52 þuthaurneiþ (σαλπίσει) canit (scilicet þuthaurnja tuba).

2) Ubi demonstrativum, interrogativum vel relativum subjectum est, ad praedicatum genere conveniat non est necesse, sed potest, more Germanis consueto, in neutro poni, quemadmodum Germani dicunt: das ist mein Vater et Galli: c'est mon père, id est, ceci est mon père: Mc. VI, 3 niu þata (οὗτος) ist sa timrja? Joan. VI, 40 þatuh-þan ïst vilja þis sandjandins mik; Luc. II, 12 þata ïzvis taikns; VIII, 11 þata (αὕτη) ïst gajuko; Joan XV, 12 þata (αὕτη) ïst anabusns meina; Cor. I, IX, 3 meina andahafts þat-ïst; Eph. I, 18 wa (τίς vel τί) ïst vens laþonais ïs? wa ufarassus mikileins mahtais; Thess. I, II, 19 wa (τίς) ïst unsara vens; Phil. I, 28 þatei (ἥτις) ïst ïm ustaikneins fralustais. Attamen legitur apud Mc. IX, 7 sa ïst sunus meins sa liuba, et Tit. I, 13 so ïst veitvodei sunjeina.

3) Cum autem pronomina et ba subjecti vicem gerentia, duas personas diversi generis indicant, haec in neutro ponuntur (coll. § 191, I, 1) : Luc. II, 6 þo (gr. αὐτοί, scilicet Josephus et Maria) vesun jainar; II, 50 ïja (αὐτοί) ni froþun þamma vaurda; Cor. I, VII, 28 aglon leikis gastaldand þo svaleika (οἱ τοιοῦτοι, scilicet vir et virgo) du leika samin; coll. § 209 4) b) et Luc. II, 44, 45, 48; VIII, 20; Mc. III, 31. Ubi vero conjunguntur duae personae ejusdem generis, subjectum illis genere, ut decet, convenit: Luc. VI, 39 bai (nempe caeci) ïn dal gadriusand; Joan. XI, 19 gaþrafstidedun ïjos (nimirum Martha et Maria).

4) Infinitivus saepe est subjectum, vid. insuper Mc. X, 24; Luc. VI, 4; XVIII, 25; Joan. XVIII, 31; 1118 Cor. I, V, 12; VII, 9, 26; Gal. IV, 18; Phil. I, 21, 22; Tim. I, II, 10. Quandoque infinitivo adjungitur etiam du: Mc. X, 40 þata du sitan af taihsvon meinai aiþþau af hleidumein nist mein du giban (δοῦναι); Cor. I, XI, 6 agl ïst qinon du kapillon aiþþau skaban (τὸ κείρασθαι ἢ ξηρᾶσθαι); Phil. I, 24 du visan (τὸ ἐπιμένειν) ïn leika þaurftizo ïn ïzvara; necnon et articulus: Mc. XII, 33 þata du frijon (τὸ ἀγαπᾷν) guþ managizo ïst allaim þaim allbrunstim. Inter waþar ïst azetizo qiþan . . . . (Mth. IX, 5; Luc. V, 23) et waþar ïst azetizo du qiþan . . . . . (Mc. II, 9) hoc discrimen adesse videtur, quod prius significet: quid est facilius dicere . . . . posterius autem: quid est facilius dicere: . . . . . .

Ubi sententia infinitiva subjectum est, proprium ejus subjectum in accusativo ponitur: Cor. II, VII, 11 þata bi guþ saurgan ïzvis welauda gatavida ïzvis usdaudein; Luc. XVI, 17 azetizo ïst himin jah airþa hindarleiþan þau vitodis ainana vrigadriusan.

§ 209. II. Cum Praedicatum nomen est, subjecto per copulam conjungi debet. Atqui omnes vocabulorum species, quae subjectum esse possunt (§ 207) etiam ut praedicatum usurpari queunt. Sed quodcumque sit, praedicatum semper subjecto convenit, id est, eamdem subit flexionem.

1) Ubi substantivum praedicatum est, subjecto debet in genere et numero congruere, licet pro genere nonnullae, pro numero autem frequentissimae dentur exceptiones: Luc. XX, 14 sa ïst sa arbinumja; I, 19 ïk ïm gabriel; IX, 9 was ïst sa? V, 10 fram himma nu manne siud nutans.—Joan. XIV, 6 ïk ïm vigs jah sunja jah libains; Skeir. I, a nasjands silba garaihtei vas; Rom. XI, 15 was andanumts nibai libains us dauþaim (ubi in interpretatione nostra quis loco quae legendum est)? Eph. I, 23 aikklesjo ïst leik ïs; Rom. VII, 7 vitoþ fravaurhts ïst? Joan VI, 63 þo vaurda ahma ïst; Rom. XIII, 3 þai reiks ni sind agis godamma vaurstva; Cor. I, X, 19 þo galiugaguda sind wa? Joan. XVII, 11 þai sijaina ain sve vit; Cor. I, XV, 28 guþ ïst alla ïn allaim; Rom. IX, 7; Cor. I, X, 17; II, II, 15; VIII, 23; Phil. III, 3.

Praedicatum potest etiam articulum recipere: Joan. VI, 48 ïk ïm sa hlaifs libainais; VII, 40 sa ïst sa praufetus; X, 9 ïk ïm þata daur etc., vid. gloss. v. þata II, 6.

2) Ubi adjectivum, participium vel numerale praedicatum est, subjecto debet in genere, numero et casu congruere; porro infinitivus et sententia neutrius generis censentur; quonam autem modo consonantica et vocalica formae adjectivi differant, vid. § 196: Luc. I, 23 zakarias vas dumbs; Joan. XI, 39 ju fuls ïst, fidurdogs auk ïst; Luc. I, 7 vas aileisabaiþ stairo; 29 weleika ïst so goleins; Rom. VII, 14 vitoþ ahmein ïst; Tim. I, I, 8 god ïst vitoþ; II, 3 þatuþ-þan ïst god jah andanem; Luc. XV, 31 all þata mein þein ïst; Rom. XI, 33 unbilaistidai sind vigos guþs; XIII, 1 þo valdufnja fram guþa gasatida 1119 sind; Luc. I, 20 sijais þahands jah ni magands rodjan; VIII, 40 vesun allai beidandans ïs; Tim. I, IV, 15 þatei þeihais þu (ἡ προκοπή σου) svikunþ sijai; Phil. I, 29 ïzvis fragiban ïst du xristau galaubjan.

Luc. IV, 32 ïn valdufnja varþ vaurd ïs; Cor. II, I, 5 ufar filu ïst gaþrafsteins; Luc. IX, 55 wis ahmane sijuþ.

«Annotatio 1.—Quandoque praedicata, cum sunt adjectiva et participia, subjecto in genere non conveniunt; sic legitur Gal. V, 11 gatauran ïst marzeins galgins; Eph. III, 10 kanniþ vesi—handugei guþs; Rom. XI, 33 unusspilloda sind stauos guþs; Neh. V, 18 vas fraquman dagis wizuh stiur ·a· lamba gavalida ·q·; Cor. I, XII, 22 þaiei þugkjand liþive leikis lasivostai visan, þaurfta sind. Caeterum ex graeco textu Gothus haec anomala semper fere imitatus est. Conspicuum est Tim. I, III, 16 unsahtaba mikils ïst gagudeins runa; Gal. II, 16 vairþiþ garaihts ainhun leike; Neh. VI, 16 varþ usfulliþs þata vaurd; Skeir, II, c naudiþaurfts vas jah gadob vistai—anþar; Skeir. VI, c missaleiks jah ïn missaleikaim melam attins bi ïna varþ veitvodeins. Huc autem non pertinent loca ut Eph. III, 6 sind þiudos gaarbjans jah galeikans, quia hic substantiva in praedicativo continentur.»

3) Collectiva hanc regulam concordantiae non stricte sequuntur, sed ad synesin, id est, non secundum significationem, quam forma eorum prae se fert, bene vero juxta sensum, quem continent, construi possunt: Mc. III, 32 setun bi ïna managei (multitudo, hoc est, multi homines); Joan. XII, 18 ïddjedun gamotjan ïmma managei; Mth. XI, 18 alla managei sildaleikidedun; Mc. II, 13 all manageins iddjedun; III, 7 filu manageins (multus populus, multi homines) laistidedun afar ïmma; Cor. I, XVI, 15 gards staifanaus sind (gr. ἐστίν) anastodeins akaje; Mth. VIII, 32 run gavaurhtedun alla so hairda; Phil. II, 4 ni þo seina warjizuh mitondans; Luc. I, 10 alls hiuhma vas beidandans; Joan. VII, 49 so managei fragiþanai sind; Mc. XV, 1 alla so gafaurds gabindandans ïesu brahtedun ïna at peilatau. Quaedam synesis adest etiam, cum in Tim. II, III, 16 dicitur: all boko gudiskaizos ahmateinais jah þaurftos du laiseinai.

Sed contra dicitur etiam: Luc. V, 1 managei anatramp; 20, 6 alla so managei afvairpiþ; Neh. V, 13 qaþ alla gamainþs etc. Et sic communiter construitur warjizuh, licet apud Graecum ἕκαστος stet saepe cum plurali, cujus ratio ex hujus vocabuli significatione petenda est, vid. § 205, IV. Caeterum suo Gothus modo hic singularem et pluralem commiscet: Joan. I, 20 andhof (sing.) so managei jah qeþun (plur.).

«Annotatio 2.—Constructio graeca, ex qua verbum in singulari ponitur, ubi subjectum neutrum plurale est, a gothica lingua prorsus aliena est, hinc dicitur Luc. I, 65 ïn allai bairgahein ïudaias merida vesun alla þo vaurda (διελαλεῖτο πάττα τὰ ῥήματα 1120 ταῦτα); Joan. X, 27 lamba meina stibnai meinas hausjand (πρόβατα—ἀκούει), et ita semper.»

4) Cum plura subjecta particulis copulativis vel adversativis connexta sunt, animadvertas;

a) Quod haec, utpote pluralem efformantia, verbum in plurali poni jubeant, naturaliter quidem ubi inter ea adest reipsa pluralis: Mth. VIII, 27 vindos jah marei gahausjand ïmma; Mc. I, 5 usiddjedun all ïudaialand jah ïairusaulymeis; 36; sed etiam ubi omnia subjecta singularia sunt: Joan. XII, 22 andraias jah filippus qeþun: Cor. I, XV, 50 leik jah bloþ þiudinassu guþs ganiman ni magun; Tim. II, II, 17 þizeei vesun (gr. ἦν) ymainaius jah filetus; Luc. II, 43 ni vissedun (gr. ἔγνω) ïosef jah aiþei ïs. Quod si subjecta diversae sunt personae, prima secundae et tertiae praefertur: Joan. X, 30 ïk jah atta ain siju (sumus); Cor. I, IX, 6 jah barnabas ni habos (habemus) valdufni?

Haec subjecta tamen etiam verbum singulare admittunt: Mc. XII, 6 wis ïst sa manleika jah so ufarmeleins; Luc. I, 14 vairþiþ þus faheds jah svegniþa; Mc. VIII, 12 jainar vairþiþ grets jah krusts tunþive; Cor. I, XVI, 19 goleiþ ïzvis akvila jah priska; Mth. VI, 19 malo jah nidva fravardeiþ; Thess, I, III, 11; II, II, 16, 17; Luc. I, 64 usluknoda munþs ïs suns jah tuggo. Imo etiam ubi inter subjecta adest plurale, sed in eo casu verbum ab hoc plurali longe amovetur Luc. III, 5 vairþiþ þata vraiqo du raihtamma jah usdrusteis du vigam slaihtaim; Rom. IX, 4 þizeei ïst frastisibja jah vulþus jah vitodis garaideins jah triggvos jah skarkinassus jah gahaita; Eph. V, 3 horinassus jah allos unhrainiþos aiþþau faihufrikei nih namnjaidau ïn ïzvis. Cum autem subjectum alteri mediante miþ conjungitur, verbum in singulari remanet: Mc. IX, 4 ataugiþs varþ ïn helias miþ mose.

b) Cum adjectivum vel participium est praedicatum, subjectis in genere convenit, ubi haec ejusdem sunt generis; ubi autem diversi generis, praedicatum in neutro ponitur, etiam et equidem sine exceptione, cum entia sunt viventia (vid. § 208, 3) ; Mth. XXVII, 61 vas jainar marja magdalene jah so anþara magdalene sitandeins; Tit. I, 15 bisaulida sind aha jah miþvissei; Thess. l, V, 23 saivala jah leik unfairinona gafastaidau; Luc. II, 33 vas ïosef jah aiþei ïs sildaleikjandona. Vel ad proximum refertur: Cor. I, VII, 15 nist gaþivaids broþar aiþþau svistar; Rom. VIII, 38 nih dauþus nih aggeljus nih reikja ni mahteis nih andvairþo nih anavairþo nih hauhiþa nih diupiþa nih gaskafts anþara mahteiga ïst uns afskaidan.

5) Loco praedicati in nominativo positi saepe Gothus, sive praeeunte Graeco, sive ex suo ipsius libitu, du cum dativo usurpat: Mc. X, 8 gumein jah qinein sijaina du leika samin (εἰς σάρκα μίαν) svasve þanaseiþs ni sind tva ak leik ain (σὰρξ μία); Cor. I, XIV, 22 razdos du bandvai (εἰς σημεῖον) sind; Col. IV, 11 þai vesun mis du gaþrafsteinai (παρηγορία); Gal. V, 2 xristus ïzvis nist du botai (οὐδὲν ὠφελήσει); 1121 Tim. I, IV, 4 all gaskaftais guþs goþ jah ni vaiht du usvaurpai (ἀπόβλητον); coll. § 211, 1.

Vel loco adjectivi adverbium ut praedicatum sumitur: Luc. XV, 20 nauhþanuh fairra (μακράν) visandan gasaw ïna atta; XIX, 37 ïesus newa vas at ïddaljin; Skeir. III, b so garehsns newa andja vas; Cor. I, XV, 14 jabai xristus ni urrais, svare (κενόν) þan jas-so mereins unsara jah so galaubeins lausa; 17; Phil. II, 6 ni vulva rahnida visan sik galeiko (ἶσα) guþa.

§ 210. III. Copula quandoque praetermittitur:

a) Plerumque scilicet in tertia persona sing. ( ïst): Mth. VII, 13 braid daur jah rums vigs; Mc. V, 9 wa namo þein? Luc. I, 28 frauja miþ þus; II, 49 wa þatei sokideduþ mik pro wa ïst þatei (Mc. II. 16) quid est, quod . . . . ; Luc. VI, 23; Rom. VII, 12; Cor. II, VI, 2, 14; Thess. II, III, 3 etc.; post relativum: Eph. IV, 6 ains atta allaize, saei ïn allaim uns, vid. ad Rom. XII, 2; in formula niu kara et wa kara Mc. IV, 38; XII, 14; Mth. XXVII, 4:

b) In conjunctivo ( sijai): Rom. XI, 36 ïmma vulþus du aivam! Cor. I, XVI, 22 anaþaima! II, VIII, 13, 16; XIII, 13; Eph, I, 3;

c) In praeterito ( vas): Mth. XXVII, 57 þizuh namo ïosef; Luc. I, 27; Luc. VII, 12 jah si silbo viduvo; VII, 2 skalks siukands svultavairþja; Joan. XI, 44 vlits ïs auralja bibundans (περιεδέδετο); Mc. X, 1 sve biuhts (ὡς εἰώθει coll. Mth. XXVII, 15 biuhts vas) ;

d) Tertia persona plur. ( sind): Luc. X, 2 asans managa ïþ vaurstvjans favai; Mth. X, 36; Luc. XVII, 17; Rom. XI, 36; Cor. II, X, 4 vepna unsaris drauhtinassaus ni leikeina ak mahteiga;

e) Prima persona sing. ( ïm): Rom. VII, 24 vainans ïk manna; Joan. X, 38 ïn mis atta jah ïk ïn ïmma;

f) Secunda persona plur. ( sijuþ): Eph. II, 17 merida gavairþi ïzvis juzei fairra (scilicet sijuþ) jah þaim ïzei newa (scilicet sind); Luc. VI, 20, 21; Joan. XIV, 20;

g) Secunda persona sing. conj. (imperat. sijais) in sola formula hails (χαῖρε) Mc. XV, 18; Joan. XIX, 3;

h) Infinitivus in formula ni viljau ïzvis unvitans vel unveisans (οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν) Cor. I, X, 1; II, I, 8; Thess. I, IV, 13, coll. ad Rom. XI, 25.

Item in sententiis copulativis, ubi copula in priori sententia reperitur: Phil. IV, 12 sads vairþan jah gredags; Mth. XXV, 43 afþaursiþs vas, janni dragkideduþ mik· gasts (scilicet vas), jn-ni galaþodeduþ mik· naqaþs, jan-ni gavasideduþ mik· siuks jan-ni gaveisodeduþ meina; Luc. XVII, 31 jainamma daga saei sijai ana hrota jah kasa ïs ïn razna, ni atsteigai dalaþ niman þo· jah saei ana haiþjai, ni gavandjai sik; I, 18 ïk ïm sineigs jah qens meina (scilicet ïst) framaldrozei; XVIII, 11 ni ïm svasve þai anþarai (scilicet sind).

Saepe etiam Gothus copulam admittit, ubi Graecus praetermittit: Cor. II, III, 5 so vairþida unsara us guþa ïst; IV, 18; X, 10; Eph. III, 18; item in formula 1122 εἰ δυνατόν jabai mahteig sijai Mc. XIII, 22; jabai mahteig vesi Gal. IV, 15.

§ 211. 1) Verba fieri, manere, videri, etc., ut praedicativum in nominativo sumunt id, quod aliquis (aliquid) dicitur fieri, manere, videri, vocanturque consequenter verba praedicata: Luc. IV, 3 ïesus gredags varþ; I, 24 inkilþo varþ aileisabaiþ; Mc. XII, 7 unsar vairþiþ þata arbi; Cor. I, XIV, 25 þo analaugnona hairtins svikunþa vairþand; Mc. XIII, 19 vairþand þai dagos jainai aglo svaleika sve ni vas svaleika; Cor. II, V, 21 xristus faur uns gatavida fravaurht, ei veis vaurþeima garaihtei guþs.—Cor. II, III, 14 hulistr visiþ unandhuliþ; Tim. II, II, 13 jains triggvs visiþ; Cor. I, VII, 10, 11 anabiuda qenai fairra abin ni skaidan; ïþ jabai gaskaidnai, visan unliugaidai (dativus ad qenai refertur, et in interpretatione nostra manere loco esse legendum est).—Cor. II, XIII, 7 bidja du guþa, ei ni vaiht ubilis taujaiþ. ni ei veis gakusanai þugkjaima ak ei jus þata godo taujaiþ, ei veis ungakusanai þugkjaima.

Quemadmodum ad visan (§ 209, 5) , ita ad vairþan loco nominativi praedicati du cum dativo aliquando conjungitur: Mc. XII, 10 stains, þammei usvaurpun þai timrjans, varþ du haubida (εἰς κεφαλήν) vaihstins; Luc. III, 5 vairþiþ þata vraiqo du raihtamma (εἰς εὐθεῖαν) jah usdrusteis du vigam slaihtaim (εἰς ὁδοὺς λείας); Joan, XVI, 20; Cor. II, VI, 18; Skeir. VIII, b.

2) Quod autem ad verba, quae in activo praeter objectum etiam praedicatum in accusativo habent, ut nominare, tenere, eligere, etc., in passivo autem hoc idem praedicatum in nominativo recipiant, vid. § 220, annot. 2.

§ 212. 1) Ubi persona, quae ad aliquid agendum imperatur, expresse nominatur, in vocativo casu ponitur, adjectivis huic conjunctis semper consonanticam formam induentibus, vid. § 196, II, 1) e): Luc. XIX, 5 zakkaiu, dalaþ atsteig; XVIII, 13 guþ, hulþs sijais; VII, 14 juggalauþ, du þus qiþa, urreis! Col. III, 19, 20 vairos, frijoþ qenins ïzvaros. barna, ufhausjaiþ fadreinam; Mc. XV, 18 hails þiudan ïudaie; Rom. XV, 10 sifaiþ, þiudos, miþ managein ïs; Luc. I, 13 ni ogs þus, zakkaria; Mc. V, 18 usgagg, ahma unhrainja; Tim. I, VI, 11 ïþ þu jai, manna guþs. þata þliuhais; II, II, 1 þu nu, barn mein valiso, ïnsvinþei þuk; Rom. XI, 19 ni ïzvis silbans gavrikandans, liubans, ak gibiþ staþ þvairhein: Cor. II, VII, 1 þo habandans nu gahaita, liubans, hrainjam unsis.

2) Etiam vocativus, in modum interjectionis, in orationem inducitur: Luc. VII, 40 seimon, skal þus wa qiþan; Rom. X, 16 frauja, was galaubida hauseinai unsarai; Philem. 20 jai, broþar, ïk þeina niutau; Rom. IX, 20 þannu uu jai, manna, þu was ïs, ei andvaurdjais guþa? Gal. VI, 18 ansts fraujins miþ ahmin ïzvaramma, broþrjus; IV, 19 ïm andvairþs at ïzvis, barnilona meina; Luc. XVIII, 18 laisari þiuþeiga, wa taujands libainais aiveinons 1123 arbja vairþau; Tim. I, I, 18 þo anabusn anafilha þus, barnilo þeimauþaiu; Rom. XI, 33 diupiþa gabeins handugeins jah vitubnjis guþs, waiva unusspilloda sind stauos ïs.

Aliquando etiam interjectio o vocativo praeponitur: Luc. IX, 41 o kuni ungalaubjando, und wa þulau ïzvis; Gal. III, 1 o unfrodans galateis, was ïzvis afhugida.

«Annotatio 1.—Aliquando pronomen secundae personae etiam vocativo praemittitur, vid. § 199, 3.

«Annotatio 2.—Aliquando nominativus loco vocativi usurpatur: Joan. XIX, 3 hails þiudans (βασιλεύς) ïudaie, ubi parallelus locus Mc. XV, 18 ( hails þiudan ïndaie, βασιλεὺ) vocativum habet. Sed Luc. XVIII, 38 ïesus, sunu daveidis, armai mik mendose s geminatum esse videtur propter sequentem eamdem litteram in sunu, ideoque legendum esse ïesu, ut etiam IV, 34; VIII, 28; Mc. X, 47 legitur. Congruens est Mc. XV, 29 o sa gatairands (ὁ καταλύων) þo alh—nasei þuk silbun.

«Annotatio 3.—Duo sequentia loca animadversu digna sunt: Luc. I, 28 fagino, anstai andahafta, propter vocalicam formam, et Thess. II, II, 1 bidjam ïzvis broþruns, ubi broþruns construitur; rogamus vos fratres (acc.), loco: rogamus vos, fratres ( broþrjus.»