³⁰² Cap. I.—De Bono Operis Et Misericordiae .

0728A

Apud Esaiam: Exclama , inquit, in fortitudine, et noli parcere; sicut tuba exalta vocem tuam, annuntia plebi meae peccata ipsorum et domui Jacob facinora eorum. Me de die in diem quaerunt, et cognoscere vias meas concupiscunt, quasi plebs quae justitiam fecerit et judicium Dei non deseruerit . Postulant me nunc judicium justum, et appropinquare Deo concupiscunt dicentes: Quid ? quia jejunavimus et non vidisti, humiliavimus animas nostras et non cognovisti . In diebus enim jejunii inveniuntur voluntates vestrae. Aut enim subjectos vobis subpungitis, aut ad judicia et lites jejunatis, aut proximos caeditis pugnis. Ut quid mihi jejunatis, ut hodie audiatur vox vestra in clamore? Non hoc jejunium ego elegi, nisi humiliet homo animam 0728B suam. Et si contorseris quasi circulum collum tuum, et saccum et cinerem substraveris, nec sic vocabitur jejunium acceptum. Non tale jejunium elegi, dicit Dominus; sed solve omnem nodum injustitiae, resolve suffocationes impotentium commerciorum. Dimitte quassatos in requiem, et omnem consignationem injustam dissipa. Frange esurienti panem tuum, et egenos sine tecto induc in domum tuam. Si videris nudum, vesti ; et domesticos seminis tui non despicies. Tunc erumpet temporaneum lumen tuum, et vestimenta tua cito orientur. Et praeibit ante te justitia, et claritas Dei circumdabit te. Tunc exclamabis, et Deus exaudiet te. Dum adhuc loqueris dicet: Ecce adsum (Isa. LVIII, 1-9) . De hoc ipso apud Job: Conservavi egenum de manu potentis, et pupillo cui non erat adjutor auxiliatus sum. 0728C Os viduae benedixit me, cum essem oculus caecorum, pes quoque claudorum ego essem, et invalidorum pater (Job XXIX, 12, 13, 15, 16) . De hoc ipso apud Tobiam: Et dixi Tobiae filio meo: Vade, et adduc quemcumque pauperem inveneris ex fratribus nostris, qui tamen in mente habeat Deum ex toto corde suo. Hunc adduc , et manducabit pariter meum prandium hoc: Ecce sustineo te, fili, donec venias (Tob. II, 2) . Item illic: Omnibus diebus vitae tuae, fili, Deum in mente habe, et noli 0729A praeterire praecepta ejus. Justitiam fac omnibus diebus vitae tuae, et noli ambulare viam iniquitatis: quoniam agente te ex veritate, erit respectus operum tuorum. Ex substantia tua fac eleemosynam, et noli avertere faciem ab ullo paupere. Ita fiet ut nec a te avertatur facies Dei. Quomodo habueris, fili, sic fac. Si tibi fuerit copiosa substantia, plus ex illa fac eleemosynam. Si exiguum habueris , ex hoc ipso exiguo communica. Et ne timueris cum facis eleemosynam, praemium bonum reponis tibi in diem necessitatis: quoniam eleemosyna a morte liberat et non patitur ire in tenebras. Munus bonum est eleemosyna omnibus qui faciunt eam coram summo Deo (Tob., IV, 5-11) . De hoc ipso apud Salomonem in Proverbiis: Qui pauperi miseretur, Deo foenerat (Prov. XIX, 17) . Item illic: Qui dat pauperibus, 0729B numquam indigebit. Qui autem avertit oculum suum , in multa penuria erit (Prov. XXVIII, 27) . Item illic: Eleemosynis et fide peccata purgantur (Prov. XVI, 6) . Item illic: Si esurierit inimicus tuus, ciba eum; et si sitierit, potabis eum. Hoc enim faciens carbones vivos superfundes in caput ejus (Ibid. XXV, 21, 22) . Item illic: Sicut aqua extinguit ignem, sic eleemosyna extinguit peccatum (Eccli. III, 33) . Apud eumdem in Proverbiis: Ne dixeris: Abi et revertere , cras ego dabo, cum possis continuo bene facere. Non enim scis quid contingat sequenti die (Prov. III, 28) . Item illic: Qui obturat aures suas ne audiat imbecillum, et ipse invocabit Deum, et non erit qui exaudiat eum (Ib. XXI, 13) . Item illic: Qui conversatur sine vituperatione in justitia , beatos filios relinquit (Ib. XX, 7) . Apud eumdem 0729C in Ecclesiastico: Fili, si habes, bene fac tecum, et Deo dignas oblationes offer , memorare quoniam mors non tardat (Eccli. XIV, 11, 12) . Item illic: Conclude eleemosynam in corde pauperis, et ³⁰³ haec pro te orabit ab omni malo (Ib. XXVII, 12) . De hoc ipso in Psalmo 0730A XXXVI, misericordiam et posteris prodesse: Junior fui, etenim senui , et non vidi justum derelictum nec semen ejus quaerens panem. Tota die miseretur et foenerat , et semen ejus in benedictione est (Ps. XXXVI, 25, 26) . De hoc ipso in Psalmo XL: Beatus qui intelligit super egenum et pauperem, in die malo liberabit illum Deus (Ps. XL, 2) : Item in Psalmo CXI: Distribuit , dedit pauperibus, justitia ejus manebit in saeculum saeculi (Ib. CXI, 9) . De hoc ipso apud Osce: Misericordiam volo magis quam sacrificium, et agnitionem Dei plusquam holocaustomata (Ose. VI, 6) . De hoc ipso in Evangelio cata Matthaeum: Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam , quia ipsi saturabuntur (Matth. V, 6) . Item illic: Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur (Ibid. 7) . Item illic: Thesaurizate 0730B vobis thesauros in coelo, ubi neque tinea neque comestura exterminat, et ubi fures non effodiunt et furantur (Ibid. VI, 20, 21) . Ubi enim fuerit thesaurus tuus, illic erit et cor tuum. Item illic: Simile est regnum coelorum homini negotianti quaerenti bonas margaritas; ubi autem invenit pretiosam margaritam , abiit et vendidit omnia quae habuit, et emit illam (Matth. XIII, 45, 46) . Etiam modicum opus prodesse. Item illic: Et qui potaverit unum ex minimis istis calicem aquae frigidae in nomine discipuli, amen dico vobis, non peribit merces ejus (Matth. X, 42) . Nemini negandam eleemosynam. Item illic: Omni poscenti te da, et ab eo qui voluerit mutuari ne aversatus fueris (Luc. V, 42) . Item illic: Si vis ad vitam venire, serva mandata. Dicit ille: Quae? Dicit illi Jesus: Non occides, non moechaberis, 0730C non falsum testimonium dices, honora patrem et matrem, et diliges proximum tibi tamquam te . Dicit illi juvenis: Omnia ista observavi. Quid adhuc mihi deest? Dicit illi Jesus: Si vis perfectus esse, vade et vende omnia tua, et da pauperibus , et habebis thesaurum 0731A in coelo, et veni, sequere me (Matth. XXIX, 17-20 . Item illic: Cum venerit Filius hominis in majestate sua et omnes Angeli cum eo, tunc sedebit in throno claritatis suae , et colligentur ante eum omnes gentes. Et segregabit illos ab invicem, quemadmodum pastor segregat oves ab haedis. Et statuet oves ad dexteram , haedos autem ad sinistram . Tunc dicet Rex eis qui ad dexteram suam sunt: Venite, benedicti Patris mei, percipite regnum quod vobis paratum est ab origine mundi. Esurivi enim, et dedistis mihi manducare; sitivi, et potastis me ; hospes fui, et adduxistis me; nudus et texistis me ; infirmatus sum , et visitastis me; in carcere fui, et venistis ad me. Tunc respondebunt ei justi dicentes: Domine, quando te vidimus hospitem et adduximus , nudum et vestivimus? Quando autem te vidimus 0731B infirmum et in carcere et venimus ad te? Et respondens Rex dicet eis: Amen dico vobis, quamdiu fecistis uni horum ex fratribus meis minimis, et mihi fecistis. Tunc dicet illis qui a sinistris ejus sunt: Discedite a me, maledicti, in ignem aeternum quem praeparavit Pater meus diabolo et angelis ejus. Esurivi enim, et non dedistis mihi manducare; sitivi, et non potastis me; hospes fui, et non adduxistis me; nudus fui, et non vestistis me; infirmus et in carcere, et non visitastis me. Tunc respondebunt et ipsi dicentes: Domine, quando te vidimus esurientem aut sitientem aut hospitem aut nudum aut infirmum aut in carcere, et non ministravimus tibi? Et respondebit illis : Amen dico vobis, quamdiu non fecistis uni ex minimis his, neque mihi fecistis. Et abibunt isti in ambustionem aeternam, justi autem in vitam aeternam 0731C (Matth. XXV, 31-46) . De hoc ipso in Evangelio cata Lucam: Res vestras vendite, et date eleemosynam (Luc. XI, XII, 33) . Item illic: Qui fecit quod est intus, fecit et quod foris est. Verumtamen date eleemosynam, et ecce vobis omnia sunt munda. Item illic: Ecce dimidium ex substantia mea do egenis; et si cui 0732A quid fraudavi , quadruplum reddo . Dixit ³⁰⁴ autem Jesus, quia salus hodie domui huic facta est, quoniam et ipse filius est Abrahae (Luc. XXI, 40, 41) . De hoc ipso ad Corinthios II: Vestra abundantia illorum inopiam suppleat, ut et illorum abundantia vestrae inopiae sit supplementum, ut sit aequalitas, sicut scriptum est: Qui multum habuit non abundavit, et qui modicum non indiguit (II Cor. VIII, 14, 15) . Item illic: Qui parce seminat, parce et metet, et qui seminat in benedictione , de benedictione et metet . Unusquisque autem sicut corde proposuit, non quasi ex tristitia vel ex necessitate. Hilarem enim datorem diligit Deus. Item illic, Sicut scriptum est: Distribuit, dedit pauperibus, justitia ejus manet in aeternum. Item illic: Qui autem administrat semen seminanti, et panem ad edendum 0732B praestabit, et multiplicabit semen vestrum , et augebit incrementa frugum justitiae vestrae, ut in omnibus locupletemini. Item illic: Administratio hujus officii non tantum supplevit ea quae sanctis desunt, sed abundavit per multam gratiarum actionem in Deum (II Cor. IX, 6, 7, 9-12) . De hoc ipso in Epistola Joannis: Qui habuerit substantiam mundi , et viderit fratrem suum desiderantem , et clauserit viscera sua ab eo, quomodo charitas Dei manet in illo (I Joan. III, 17) ? De hoc ipso in Evangelio cata Lucam: Cum facis prandium aut coenam, noli vocare amicos tuos, neque fratres , neque vicinos, neque divites, ne forte et illi reinvitent te, et fiat tibi retributio. Sed, cum facis epulum, voca pauperes, debiles, caecos et claudos, et beatus eris, quoniam non habent retribuere tibi; retribuetur autem tibi in resurrectione 0732C justorum (Luc. XIV, 12-14) .