Cap. LIX.—De Idolis Quae Gentiles Deos Putant.

In Sapientia Salomonis: Omnia idola nationum aestimaverunt deos, quibus neque oculorum usus est ad videndum, 0763D neque nares ad percipiendum spiritum, neque aures ad audiendum, neque digiti in manibus ad contrectandum , sed et pedes eorum pigri ad ambulandum. 0764A Homo enim fecit illos, et qui spiritum mutuatus est, is finxit illos. Nemo autem sibi similem homo poterit deum fingere. Cum sit enim mortalis, mortuum fingit manibus iniquis. Melior est autem ipse iis quos colit; quoniam ipse quidem vixit, illi numquam (Sap. XV, 15-17) . De hoc ipso: Neque opera attendentes cognoverunt quis esset artifex, sed aut ignem, aut spiritum, aut citatum aerem, aut gyrum stellarum, aut nimiam aquam, aut solem et lunam, rectores orbis terrae deos putaverunt: quorum si propter speciem hoc aestimaverunt, sciant quanto his Dominus sit speciosior: aut si virtutes et opera eorum mirati sunt, intelligant ab ipsis quoniam qui haec constituit fortia fortior est illis (Sap. XIII, 1-4) . Item in Psalmo CXXXIV: Idola gentium argentum et aurum, 0764B opus manuum hominum. Os habent, et non loquuntur, oculos habent, et non vident, aures habent, et non audiunt . Neque enim est spiritus in ore eorum. Similes fiant illis qui faciunt ea et omnes qui confidunt in illis (Ps. CXXXIV, 15-18) . Item in Psalmo XCV: Omnes dii gentium daemonia, Dominus autem coelos fecit (Ps. XCV, 5) . Item in Exodo: Non facietis vobis deos argenteos neque aureos (Exod. XX, 23) . Et iterum: Non facies tibi idolum nec cujusquam similitudinem (Ibid. XX, 4) . Item in Hieremia: Haec dicit Dominus: Secundum vias gentium nolite incedere, quia timent illa in personis suis, quia legitima gentium vacua sunt. Lignum de saltu excisum opus fabri, et conflatum aurum et argentum speciose composita sunt, in martulis et in clavis confirmaverunt illa, et non movebuntur, quia 0764C confixibilia sunt. Argentum appositum est a Tharsis. Venit aurum Moab. Opera artificum omnia. Hyacinthum et purpura vestient eam. Tollentes tollent ea, quia non prodient. Nolite timere ea, quia malum non faciunt, et bonum non est in illis. Sic dicite: Dii qui coelum et terram non fecerunt intereunt a terra et de sub coelo isto. Exhorruit coelum in hoc et abhorruit multum magis vehementer, dicit Dominus. Haec maligna fecit plebs mea. Dereliquerunt fontem aquae vivae, et effoderunt sibi laqueos detritos qui non poterant aquam continere. Verberavit te dilectio tua, et nequitia tua accusabit te. Et scito et vide quia amarum tibi erit quod dereliqueris me, dicit Dominus Deus tuus, et non speraveris 0764D in me, dicit Dominus Deus tuus, quia in saeculum contribulasti jugum meum et dirupisti vincula tua, et 0765A dixisti: Non serviam, sed ibo super omnem montem excelsum et super omnem collem altum et super omne lignum umbrosum. Ibi confundar in fornicatione. Ligno et lapidi dixerunt quia pater meus es tu, et lapidi, Tu genuisti me. Et converterunt ad me dorsum, et non faciem suam (Hier. X, 2-5, 9, 11; II, 12, 13, 19 20, 27) . In Esaia: Cecidit vel dissolutus est draco. Facta sunt sculptilia eorum ut bestiae et pecora. Auferetis ³²² illa collo ligata quasi sarcinam laborantes et esurientes et non valentes (Isai. XLVI, 1, 2, 5) . Et iterum: Collecti simul non poterunt salvari de bello. Ipsi autem captivi ducti sunt tecum (Hier. LI, 15-18) . Et iterum: Cui me assimilastis? Videte et intelligite quia erratis corde, qui committitis aurum de sacculo et argentum in statera ponderatis in pondera conducentes. Artifices 0765B fecerunt manu facta, et inclinantes se adoraverunt illud et levaverunt in humeris, et sic ambulabant. Si autem posuerint illa, loco manebunt, et non movebuntur; et qui clamaverint ad illa non audient, a malis non salvabunt eos. Item in Hieremia: Dominus, qui fecit coelum et terram, in virtute correxit orbem terrae, in sua prudentia extendit coelum, et multitudinem aquarum in coelo, perduxit nubes ab extremo terrae, fulgura in nubibus. Et ejecit ventos de thesauris suis. Infatuatus est omnis homo ab scientia sua, confusus est omnis artifex in sculptilibus suis, quia falsum conflavit. Non est spiritus in illis. Vacuata sunt opera inclusa, in tempore conspectionis illorum peribunt. Et in Apocalypsi: Et sextus Angelus tuba cecinit. Et audivi unum ex quatuor angulis arcae aureae quae est in conspectu Dei dicentem 0765C sexto Angelo qui habebat tubam: Solve quatuor Angelos ligatos super flumen magnum Euphratem. Et soluti sunt quatuor Angeli qui erant parati in horam et diem et mensem et annum, ut occiderent tertiam partem hominum, et numerus exercituum equestrium dismiriades myriadon. Audivi numerum eorum. Et sic vidi equos in visu et sedentes super eos habentes loricas igneas et hyacinthinas et sulphureas, et capita equorum, et ex ore eorum exiit ignis et fumus et sulphur. A tribus plagis istis occisa est tertia pars hominum ex igne et fumo et sulphure quod exiit de ore eorum, est et in caudis eorum. Caudae enim eorum similes anguillis, habentes enim capita, et in eis nocent. Et reliqui hominum qui non sunt occisi in istis plagis, nec poenitentiam egerunt opera factorum manuum suarum, ut non adorent daemonia 0765D et idola, id est simulacra aurea et argentea et aerea et lapidea et lignea, quae neque videre possunt neque ambulare, et non egerunt poenitentiam homicidiorum 0766A suorum. Item illic: Et tertius Angelus secutus est eos dicens in voce magna: Si quis adorat bestiam et simulacrum ejus, et accepit inscriptionem in fronte sua aut super manum suam, hic bibet de vino irae ejus et punietur igne et sulphure sub oculis Angelorum sanctorum et sub oculis Agni, et fumus tormentorum eorum in saecula saeculorum ascendet (Apoc. IX, 1, 13-21; XIV, 9-14) .