COLLOQUIUM XXXI. De eodem, et diabolum hominum corde indurare.

Gravissima quadam tentatione perculsus fuit beatus Ruffinus circa divinam praedestinationem, qua nullum majorem expertus; suaserat enim ei diabolus omnes labores vanos et irritos esse, dum apparuit ei semel in forma Christi crucifixi sub pietatis specie: Quare torqueris, inquiens, pauper homuncule, et nihil proficis? Quorsum tot orationes et jejunia? Totus mundus non potest mutare, quod semel statuit Deus. Tu non es de numero praedestinatorum, sed damnatorum. Pietate motus te commoneo, te hortor, ne tam dure patiaris, memineris te esse damnatum una cum filio Petri Bernardoni et cum caeteris omnibus, quotquot eum sequimini. Ad haec territus b. Ruffinus magno moerore, quem solet princeps tenebrarum immittere, affectus est. Unde quasi fidem erga Deum et b. patrem Franciscum amisit. Hujus rei b. pater certior factus vidensque magnum discrimen discipulo suo imminere misit ad illum b. fratrem Massaeum ad montem Subasium, in quo totus haesitabundus et dubius versabatur. Quem posteaquam b. Massaeus visitavit nomine b. Patris, respondit ille quidem nimis desperabunde nullum sibi esse cum Francisco negotium, nihilque illis esse commune. Ad haec Massaeus: Hem, quid dicis, frater Ruffine? Quis te fascinavit, ne obedires veritati? Quorsum haec? An ignoras beatum patrem esse quasi angelum de coelo? Quot animae suo hortatu salvantur et salvabuntur? Volo, ut mecum protinus venias ad b. patrem, qui te cupit, te vocat. Acquievit importune flagitatus Ruffinus. Quem ut vidit b. pater accedentem, ait: "Heu, frater Ruffine, quomodo diabolus te misellum decepit? Nonne nosti, quomodo toties se transfert in angelum lucis? Diabolus hominum corda indurat, Deus autem emollit, Juxta illud; Auferam a vobis cor lapideum et dabo vobis cor carneum. Dei visiones laetitiam generant, diaboli moestitiam ingerunt. Hujus visionis experientiam fac, quaeso, hujusmodi: convitiis aut vituperio iterum tibi apparentem affice, quae pro sua superbia sustinere non poterit, quin statim evanescat et se suamque prodat astutiam; interim in Domino laetare et in ejus salutari confide. " Coepit ad haec ignita verba Ruffinus collacrymari et ita abiit tristis ad montem et in cella clausus non cessabat a lacrymis, donec diabolus in solita specie crucifixi sibi apparuit et ait: Non prohibui, quo minus colloqui posses cum Francisco? Cui ille: Vade satana, abi in malam rem ac expecta, aperi mendax guttur tuum, ut illud stercore impleam. Quo audito diabolus diruptis lapidibus de monte, qui in fragmina collisi magno fragore praecipitanter ruebant, magno impetu et grunnitu discessit.