Caput XI.—Ante Praedictum Esse Quod Nos Mundus Odio Habiturus Esset, Et Quod Persecutiones Adversum Nos Excitaret, Et Quod Nihil Novum Christianis Accidat, Quando Ab Initio Mundi Boni Labora Verint, Et Oppressi Atque Occisi Sint Justi Ab Injustis.

Dominus in Evangelio praemonet et praenuntiat, 0665B dicens: Si mundus vos odit, scitote quoniam me primo odiit (Joan. XV, 18) . Si de mundo essetis, mundus quod suum esset amaret: sed, quia de mundo non estis, et ego elegi vos de mundo, propterea odit vos mundus, Mementote sermonis quem dixi vobi: Non est servus major domino suo: si me persecuti sunt, et vos persequentur. Et iterum: Veniet hora ut omnis qui vos occiderit, putet se officium Deo facere: sed hoc facient, quoniam non cognoverunt Patrem neque me. Haec autem locutus sum vobis, ut, cum venerit hora, eorum memores sitis, quia ego dixi vobis (Ib. XVI, 4) . Et iterum: Amen amen dico vobis, quoniam vos plorabitis et plangetis, saeculum autem gaudebit: vos tristes eritis, sed tristitia vestra in laetitiam veniet (Ib. 26) . Et iterum: Haec locutus sum vobis, ut in me pacem habeatis, in saeculo autem pressuram : sed fidite, quoniam ego vici saeculum (Ib. 38) . Et cum a discipulis suis interrogaretur 0665C de signo adventus sui et consummationis mundi , respondit et dixit: Cavete ne quis vos fallat; multi enim venient in nomine meo dicentes: Ego sum Christus; et 0666A multos fallent (Matth. XXIV, 4) . Incipietis autem audire bella et auditus bellorum : videte, nolite tumultuari: oportet enim haec fieri, sed nondum est finis. Exsurget enim gens super gentem, et regnum super regnum ; et erunt fames et terrae motus et pestilentiae per singula loca; omnia autem ista initia parturitionum sunt. Tunc tradent vos in pressuram, et interficient vos; et eritis odibiles omnibus gentibus propter nomen meum. Et tunc scandalizabuntur multi, et invicem tradent et odient invicem. Et multi pseudoprophetae exsurgent et seducent multos: et eo quod facinus abundet, refrigescet charitas multorum. Qui autem toleraverit usque in finem, hic salvus erit. Et praedicabitur Evangelium istud regni per totum orbem terrae, in testimonium omnibus gentibus , et tunc veniet finis. Cum ergo videritis abominationem 0666B vastationis , quae dicta est per Danielem prophetam, stantem in loco sancto (qui legit intelligat), tunc qui in Judaea sunt, fugiant in montes; et qui in tecto est, non descendat tollere quidquam de domo; et qui in ²⁶⁹ agro est, non convertatur retro auferre vestimentum suum. Vae autem praegnantibus et nutrientibus in illis diebus! Orate autem ne fiat fuga vestra hyeme, neque sabbato. Erit enim tunc pressura magna, qualis non fuit ab initio mundi usque nunc, sed neque fiet: et nisi breviati essent dies illi, non esset salva omnis caro; propter electos autem breviabuntur illi dies. Tunc si quis dixerit vobis: Ecce hic est Christus, aut ecce illic, nolite credere. Surgent enim pseudochristi et pseudoprophetae: et dabunt signa magna et prodigia, ad errorem faciendum, si fieri potest, etiam electis. Vos autem cavete, ecce praedixi vobis omnia. Si ergo dixerint 0666C vobis: Ecce in solitudine est , nolite exire; ecce in cubiculis , nolite credere. Sicut enim coruscatio exit ab Oriente, et apparet usque ad Occidentem, ita erit et adventus Filii hominis. Ubi fuerit cadaver , illuc colligentur 0667A aquilae. Continuo autem post pressuram dierum illorum sol tenebricabit , et luna non dabit lumen suum, et stellae cadent de caelo, et virtutes caelorum movebuntur. Et tunc apparebit signum Filii hominis in caelo, et lamentabuntur omnes tribus terrae: et videbunt Filium hominis venientem in nubibus caeli cum virtute magna et claritate. Et mittet Angelos suos cum tuba magna. Et colligent electos ejus a quatuor ventis , a summis caelorum usque ad summitates eorum (Matth. XXIV; Luc. XXI) . Nec nova aut repentina haec sunt quae nunc accidunt Christianis, cum boni semper et justi, et Deo innocentiae lege ac verae religionis timore devoti, per pressuras et injurias , et graves ac multiformes infestationum poenas angusti itineris difficultate gradiantur. Sic in origine statim mundi Abel justus a fratre primus 0667B occiditur: et Jacob fugatur, et Joseph venundatur, et David misericordem Saul rex persequitur, et Heliam majestatem Dei constanter ac fortiter asserentem rex Achab opprimere conatur; Zacharias sacerdos interficitur in medio templi et altaris, ut illic hostia ipse fiat ubi Deo hostias immolabat. Tot denique martyria justorum saepe celebrata, tot edita in posterum fidei et virtutis exempla. Tres pueri, Ananias, Azarias, Misahel, aetate compares, dilectione concordes, fide stabiles, virtute constantes, flammis ac poenis urgentibus fortiores, soli se Deo servire, solum nosse, solum colere proclamant , dicentes: Nabuchodonosor rex, non opus est nobis de hoc verbo respondere tibi. Est enim Deus, cui nos servimus, potens 0667C nos eripere de camino ignis ardentis, et de manibus tuis, rex, liberabit nos. Et si non, notum sit tibi quia diis tuis non servimus, et imaginem auream quam statuisti, non adoramus. Et Daniel, Deo devotus et sancto Spiritu plenus, exclamat et dicit: Nihil colo ego nisi Dominum Deum meum, qui condidït coelum et 0668A terram (Dan. XIV, 4) . Tobias quoque, sub regali licet ac tyrannica servitute, sensu tamen ac spiritu liber, confessionem suam Deo servat, et virtutem majestatemque divinam sublimiter praedicat, dicens: Ego in terra captivitatis meae confiteor illi, et ostendo virtutem ejus in natione peccatrice (Tob. XIII, 6) . Quid vero in Machabaeis, septem fratres et natalium pariter et virtutum sorte consimiles, septenarium numerum sacramento perfectae consummationis implentes? sic septem fratres in martyrio cohaerentes, ut primi in dispositione divina septem dies annorum septem millia continentes, ut septem Spiritus et Angeli septem qui assistunt et conversantur ante faciem Dei, et lucernae septiformes in tabernaculo martyrii, et in Apocalypsi septem candelabra aurea, et 0668B apud Salomonem columnae septem, super quas aedificavit domum Sapientia (Prov. IX, 1) : ita et istic septem fratrum numerus, Ecclesias septem numeri sui quantitate complexus, secundum quod in primo Regnorum ²⁷⁰ libro legimus, sterilem septem peperisse (II, 5) . Et apud Esaiam: Septem mulieres unum hominem apprehendunt, cujus invocari super se nomen exposcunt (Is. IV, 1) . Et apostolus Paulus, qui hujus legitimi numeri et certi meminit, ad septem Ecclesias scribit. Et in Apocalypsi (I, 19-21) Dominus mandata sua divina et praecepta coelestia ad septem Ecclesias et earum angelos dirigit, qui nunc istic in fratribus numerus invenitur, ut consummatio legitima compleatur . 0668C Cum septem liberis plane copulatur et mater origo et radix; quae Ecclesias septem postmodum peperit, ipsa prima et una super Petrum Domini voce fundata. Nec vacat quod in passionibus sola cum liberis mater est: martyres enim, qui se Dei filios in passione testantur, jam non nisi Deo patre censentur; sicut in Evangelio Dominus docet, dicens : 0669A Ne vocaveritis vobis patrem super terram, unus est enim pater vester qui in coelis est (Matth. XXIII, 9) . Quae vero ediderunt confessionum praeconia, quam praeclara, quam magna documenta fidei praebuerunt! Rex Antiochus infestus, immo in Antiocho antichristus expressus, ora martyrum gloriosa et spiritu confessionis invicta, contagio suillae carnis maculare quaerebat, et cum flagellis graviter verberasset, ac nihil promovere potuisset, sartagines jussit igniri: quibus ignitis et accensis, eum qui primus locutus fuerat, et magis regem virtutis et fidei constantia provocaverat, admoveri praecepit et frigi, producta et exsecta prius lingua, quae confessa Deum fuerat: quod martyri gloriosius contigit; lingua enim confessa nomen Dei, prior ad Deum debuit ipsa proficisci. 0669B Post in secundo excogitatis acrioribus poenis, antequam caetera membra torqueret, cutem capitis cum capillis detraxit, odio scilicet certo. Nam cum caput viri Christus sit, et caput Christi Deus; qui caput laniabat in martyre, Deum et Christum persequebatur in capite. At ille in martyrio suo fidens , et resurrectionis sibi praemium de Dei remuneratione promittens, exclamavit et dixit: Tu quidem impotens ex hac praesenti vita nos perdis; sed mundi rex defunctos nos pro suis legibus in aeternam vitae resurrectionem suscitabit (II Machab. VII, 9) . Tertius linguam postulatus cito protulit: nam poenam linguae exsecandae jam didicerat a fratre contemnere; manus quoque amputandas constanter extendit, multum beatus genere isto supplicii, cui contigit extensis ad poenam manibus passionis Dominicae instar imitari. Nec non et quartus, pari virtute tormenta contemnens, et ad retundendum regem coelesti voce respondens, exclamavit et dixit: Potius est ab hominibus morti datos exspectare spem a Deo iterum, ab eo suscitandos in vitam aeternam : tibi enim resurrectio 0669C ad vitam non erit (Ib. 14) . Quintus, praeter quod carnificinam regis et duros variosque cruciatus fidei vigore calcabat, ad praescientiam quoque et notitiam futurorum spiritu divinitatis animatus, prophetavit regi indignationem Dei et ultionem velociter secuturam: 0670A Potestatem, inquit, inter homines habens, cum sis corruptibilis, facis quod vis. Noli autem putare genus nostrum a Deo derelictum esse. Sustine et vide magnam potestatem ejus, qualiter te et semen tuum torquebit (Ibid. 16) . Quale illud levamentum fuit martyri , quam grande solatium, in cruciatibus suis non tormenta propria cogitare, sed tortoris sui supplicia praedicare! In sexto vero non virtus sola, sed et humilitas praedicanda est; nihil sibi martyrem vindicasse, nec confessionis suae honorem superbis vocibus ventilasse, peccatis potius suis adscripsisse, quod persecutionem a rege pateretur; Deo vero dedisse quod postmodum vindicaretur. Docuit esse martyres ²⁷¹ verecundos, de ultione fidere, et nihil in passione jactare: Noli, inquit, frustra 0670B errare: nos enim propter nosmetipsos haec patimur, peccantes in Deum nostrum. Tu autem, ne te existimes impune futurum , aggressus pugnare cum Deo (Ib. 18) . Admirabilis quoque mater, quae nec sexus infirmitate fracta, nec multiplici orbitate commota, morientes liberos spectavit libenter, nec poenas illas pignorum, sed glorias computavit, tam grande martyrium Deo praebens virtute oculorum suorum, quam praebuerant filii ejus tormentis et passione membrorum: cum sex punitis et occisis superesset unus ex fratribus, cui rex divitias et potentatus et multa pollicebatur, ut crudelitas ejus ac feritas vel unius subacti solatio foveretur, et peteret ut ad filium dejiciendum secum deprecaretur et mater; deprecata est illa, sed ut decebat martyrum matrem, ut decebat legis et Dei memorem, ut decebat filios suos non delicate sed fortiter diligentem. Deprecata est enim, sed ut Deum confiteretur: deprecata est ne a fratribus suis frater in consortio laudis et gloriae separaretur: tunc se septem filiorum computans matrem, si sibi contingeret filios septem Deo 0670C potius peperisse , non saeculo Armans itaque eum et corroborans, et feliciore tunc partu filium generans: Fili, inquit, miserere mei, quae te in utero mensibus decem portavi, et lac triennio dedi, et alui, et in aetatem istam perduxi. Oro, fili, aspicias in coelum 0671A et terram; et omnibus quae in eis sunt aspectis, intelligas quia ex nihilo fecit illa Deus et hominum genus. Itaque, fili, ne timeas carnificem istum, sed dignus fratribus effectus excipias mortem, ut in illa miseratione cum fratribus tuis te recipiam (Machab. VII, 28) . Magna laus matris in exhortatione virtutis, sed major in Dei timore et in fidei veritate , quod nihil sibi, aut filio, de sex martyrum honore promisit, nec fratrum precem profuturam credidit ad negantis salutem: persuasit potius participem passionis fieri, ut in judicii die posset cum fratribus inveniri. Posthaec liberis suis commoritur et mater; neque enim aliud jam decebat , quam ut quae martyres pepererat et fecerat, in consortio illis gloriae jungeretur; et quos ad Deum praemiserat, ipsa 0671B quoque sequeretur. Ac, ne quis, vel libelli vel alicujus rei oblata sibi occasione qua fallat, amplectatur decipientium malum munus, nec Eleazarus tacendus est, qui, cum sibi a ministris regis offerretur facultas ut, accepta carne qua liceret sibi vesci , ad circumveniendum regem, simularet se illa edere quae de sacrificiis atque illicitis cibis ingerebantur, consentire ad hanc fallaciam noluit, dicens: nec aetati suae, nec nobilitati convenire id fingere, quo caeteri scandalizarentur et in errorem inducerentur, existimantes Eleazarum nonaginta annos natum, ad alienigenarum morem, relicta et prodita Dei lege, transisse: nec tanti esse lucrari brevia 0672A vitae momenta, ut offenso Deo incurreret aeterna supplicia. At ille excruciatus diu, et in extremo jam constitutus, cum inter verbera et tormenta moreretur, ingemiscens ait: Domine, qui sanctam habes scientiam, manifestum est quia, cum possem a morte liberari, durissimos dolores corporis tolero flagellis vapulans; animo autem propter tui ipsius metum libenter haec patior (Machab. VI, 22) . Sincera prorsus fides et virtus integra ac satis pura, non regem Antiochum cogitasse, sed Deum judicem ; et scisse proficere sibi ad salutem non posse, si hominem derideret ac falleret, quando Deus, qui conscientiae nostrae judex est et solus timendus est, nec derideri possit omnino nec falli. Si igitur et nos dicati ac devoti Deo vivimus, si supra justorum antiqua 0672B et sancta vestigia iter facimus, ²⁷² per eadem documenta poenarum, per eadem passionum martyria pergamus; hoc ampliorem gloriam computantes temporis nostri, quod, cum vetera exempla numerentur, exuberante postmodum copia virtutis ac fidei, numerari non possunt martyres Christiani; testante Apocalypsi et dicente: Post haec vidi turbam magnam , quam dinumerare nemo poterat, ex omni gente, et ex omni tribu et populo et lingua, stantes in conspectu throni et Agni: et erant amicti stolas albas , et palmae fuerunt in manibus eorum, et magno clamore dicebant: Salus Deo nostro sedenti super thronum, et Agno. Et respondit unus ex senioribus dicens mihi: 0673A Hi qui amicti sunt stolas albas, qui sunt, et unde venerunt? Et dixi ei: Domine mi, tu scis. Et ait mihi: Hi sunt qui venerunt ex magna tribulatione, et laverunt stolas suas, et candidas eas fecerunt in sanguine Agni: propter hoc sunt in conspectu throni Dei, et serviunt ei die ac nocte in templo ejus (Apoc. VII, 9) . Quod si tantus ostenditur et probatur Christianorum martyrum populus, nemo difficile vel arduum putet esse martyrem fieri, quando videat martyrum populum non posse numerari.