ACTA APOSTOLICAE SEDIS

 208 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 209

 210 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 211

 212 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 213

 214 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 215

 216 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 217

 218 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 219

 220 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 221

 222 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 223

 224 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 225

 226 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 227

 228 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 229

 230 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 231

 232 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 233

 234 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 235

 236 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 237

 238 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 239

 240 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 241

 242 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 243

 244 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 245

 246 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 247

 248 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 249

 250 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 251

 252 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 253

 254 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 255

 256 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 257

 258 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 259

 260 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 261

 262 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 263

 264 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 265

 266 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 267

 268 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 269

 270 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 271

 272 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 273

 274 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 275

 276 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 277

 278 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 279

 280 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 281

 282 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 283

 284 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 285

 286 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 287

 288 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 289

 290 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 291

 292 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 293

 294 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 295

 296 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 297

 298 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 299

 300 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Francisci Pp. 301

 302 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 303

 304 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 305

 306 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 307

 308 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 309

 310 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 311

 312 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 313

 314 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 315

 316 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 317

 318 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 319

 320 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 321

 322 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 323

 324 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 325

 326 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 327

 328 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 329

 330 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Acta Congregationum 331

 332 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

 Diarium Romanae Curiae 333

 334 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Acta Francisci Pp. 269

e ridicoli i precedenti. La storia di famiglia non "passa mai di moda".

Appariranno vecchi i vestiti e i cappelli dei nonni, le foto avranno color

seppia, ma l'affetto e l'audacia dei nostri padri, che si spesero perché noi

potessimo essere qui e avere quello che abbiamo, sono una fiamma accesa

in ogni cuore nobile.

Teniamo ben presente che progredire nella fede non è soltanto un

proposito volontaristico di credere di più d'ora innanzi: è anche esercizio

di ritornare con la memoria alle grazie fondamentali. Si può "progredire

all'indietro", andando a cercare nuovamente tesori ed esperienze che era-

no dimenticati e che molte volte contengono le chiavi per comprendere il

presente. Questa è la cosa veramente "rivoluzionaria": andare alle radici.

Quanto più lucida è la memoria del passato, tanto più chiaro si apre il

futuro, perché si può vedere la strada realmente nuova e distinguerla dalle

strade già percorse che non hanno portato da nessuna parte. La fede cresce

ricordando, collegando le cose con la storia reale vissuta dai nostri padri

e da tutto il popolo di Dio, da tutta la Chiesa.

Perciò l'Eucaristia è il Memoriale della nostra fede, ciò che ci situa

sempre di nuovo, quotidianamente, nell'avvenimento fondamentale della

nostra salvezza, nella Passione, Morte e Risurrezione del Signore, centro e

perno della storia. Ritornare sempre a questo Memoriale - attualizzarlo in

un Sacramento che si prolunga nella vita - questo è progredire nella fede.

Come diceva sant'Alberto Hurtado: « La Messa è la mia vita e la mia vita

è una Messa prolungata ».4

Per risalire alle sorgenti della memoria, mi aiuta sempre rileggere un

passo del profeta Geremia e un altro del profeta Osea, nei quali essi ci

parlano di ciò che il Signore ricorda del suo Popolo. Per Geremia, il ri-

cordo del Signore è quello della sposa amata della giovinezza, che poi gli

è stata infedele. « Mi ricordo di te - dice a Israele -, dell'affetto della tua

giovinezza, dell'amore al tempo del tuo fidanzamento, quando mi seguivi

nel deserto, […]. Israele era sacro al Signore » (2, 2-3).

Il Signore rimprovera al suo popolo la sua infedeltà, che si è rivelata

una cattiva scelta: « Due sono le colpe che ha commesso il mio popolo: ha

abbandonato me, sorgente di acqua viva, e si è scavato cisterne, cisterne

4 Un fuego que enciende otros fuegos, Santiago de Chile, 2004, 69-70; cfr Doc. de Aparecida 191.