Caput Primum. I. Hieronymi Patria. II. Natalis annus. III. Nomen. IV. Parentes et consanguinei.

I. Eusebius Hieronymus, Doctor Ecclesiarum maximus, Stridonem, ignobile oppidum, quod, ut ipse ait, a Gothis eversum, Dalmatiae quondam Pannoniaeque confinium fuit (Lib. de Vir. Illus. cap. ult.) , ortu suo nobilitavit. Sed hanc laudem, pristinis loci vestigiis jam tum ab illius aevo fere deletis, plures hodie civitates sunt, diversaeque provinciae, quae sibi vindicent. Concertationes quoque recentiorum hac super illud Dalmatiae adscribunt: et Dalmatam quidem Hieronymum dixit suppar illi Scriptor Palladius Vulgo etiam, ne recitandis Auctorum nominibus immoremur, sententia ista obtinet, et magni nominis testium nititur auctoritate. Sed primum ipse se nunquam Dalmatam S. Pater vocat. Quin potius alio natum sub coelo indicat, cum alibi, tum inferius laudando testimonio in Sophoniae caput primum. Non est deinde locum invenire in Dalmatiae finibus, qui vel nominis similitudine, vel terrae situ, antiquam Stridonem referre commode videatur. Nec vero quempiam de nomine assignat Lucius, magnus sententiae ejus vindex, et nuperus rerum Dalmaticarum historicus; qui autem Sidrona Ptolemaei huc referunt, quam longe ab omni veri specie aberrent, mox, ubi de Liburnia dicemus, planum erit.

Alii Pannoniae malunt adtribui; nam et in Nicaenis subscriptionibus Domnus quidam Stridonensis ex Pannonia Episcopus nominatur, et ab eo, qui proxime praecedit ibi, Episcopo Dalmatiae distinguitur. Et quanquam subscriptiones illae, num sint Nicaenae, an alteri sequioris temporis Synodo tribuendae, disputatum est; nihilominus Stridonem Pannoniae olim accensitam, satis persuadent. Nec par credere est, quod autumat doctus vir, fuisse postmodum e Dalmatia in Pannoniae censum translatam, cum Ecclesiasticae 0006 provinciae vetustiori partitioni saepius adhaereant. Pannonium quoque se ipse subindicat S. Pater, ubi Patriam suam rusticitatis vernaculam (Epist. VII) vocat, et Castrucium veterem amicum fortasse et conterraneum, Pannonium hominem, id est terrenum animal (Ep. LXVIII) appellat; quo non videtur dicterio fuisse amicum petiturum, nisi et sibi illud commune ex gentis ingenio fuisset. Sed quod aiunt qui ab hac parte stant, Stridonem eam fuisse ad Muram fluvium, alias in Pannonia superiori, hodie in Stiria XV. mille passibus infra Rakeltburgum in Eurum, versus confluentes Murae in Dravum, sive, quod eo tamen recidit, prope arcem Csan Tornga, nec nisi diei itinere distantem a Sabaria, quod noti nominis in Hungaria est oppidum: hi, inquam, rem dicunt incredibilem. Et siquidem nullus alius locus est, cui possint Hieronymianae patriae partes adjudicare, ipsi quod proposuerant, plane destruunt. Est enim locus ille in media fere Pannonia, non ad ejus limites: nec potuit unquam, quod ait Hieronymus, fuisse Dalmatiae confinis; atque adeo illa ejus patria omnino non fuit.

Propius ad verum dicere visi sunt, qui in Liburnia eam collocant; erat enim ea provincia Pannoniae et Dalmatiae contermina, et ab hac quidem Bebiis Montibus a Strabone memoratis, ab illa autem Thisio flumine separabatur. Porro ibi Ptolemaeus (Lib. II. c. 17) cognominem fere urbem Sidronam inter mediterraneas recenset, datque Liburniae, ita tamen ut in limitem Dalmatiae incidat, paulo supra Titii amnis fontes, qui Liburniam finit. Salva hoc invento visa res est: nam etsi Pannoniam, Dalmatiamque, non autem Liburniam Hieronymus memorat, potuit ejus aevo, mutatis subinde provinciarum finibus, urbs illa ex Liburnia in Dalmatiam, sive Pannoniam immigrasse: imo et satis, ut sentio, est, si utramque provinciam neutri ipsa adscripta, terminaret. Multis itaque haec sententia persuasit, tametsi 0007 invicem vel pro Pannoniae, vel pro Dalmatiae laude certantibus: et diu est, quod meliorem Critici magni nominis amplecti nesciunt. At vero nimium illa dissita est civitas ab eo terrae tractu, quem rerum, et vitae Hieronymianae series significat: neque est verosimile longius eum ab eo solo ortum duxisse, in quo apparet puerulum egisse, et a primis nucibus junxisse amicitias. Tractum, inquam, qui Aemonam inter et Aquileiam interjacet, sive in earum vicinia est, a quo Sidrona Ptolemaei tota ipsa, in cujus opposito est limite, Liburnia intermedia provincia abest. Deinde Liburnia, ut et Dalmatia Illyrico continebantur; cujus duae veluti partes erant; et quanquam totus ille tractus Dalmatia etiam dictus aliquando est pro Illyrico. Liburnia nunquam nisi pro Illyrici, aut si mavis, Dalmatiae parte intelligitur. Testatur autem ipse conceptis verbis S. Pater, in alio se ab Illyrici solo natum: Testis, inquiens in Sophon. cap. I. vers. 2. Illyrium est, testis Thracia, testis, in quo ortus sum solum. Igitur Liburniae, quae Illyrico comprehendebatur, natus non est: omnino autem non Sidronae Ptolemaei, quae Liburniam ad orientem finit, ac juxta ipsum Ptolemaeum (qui Illyrici fines ab Istria ad Scardum usque montem et superiorem Moesiam producit) medio ferme Illyrico a tergo adjacet.

At quoniam, inquies, denique loco natale S. Patris solum, et apud quas gentes investigabimus? Ego, si quam olim Erasmus, et non ita pridem Lucius, praeposteri studii et affectus parum digni gravibus viris insimularunt, sententiam replicare licet, in Istria, atque ea Italiae quidem nostrae, cum longe doctissimis Scriptoribus, e quorum numero est Thomas Archidiaconus Spalatensis, qui initio Saeculi XIII. vixit, Blondus, et Marianus Victorius, constitui malim. Sdrignam nunc vocant, sive Sdrin, oppidulum in Tergestina dioecesi, inter Petram pilosam, Portulam et Primontem situm vix millibus passuum XL. distans ab Aquileia. Id ipse nobis visus est manifesto indicare Hieronymus loco superius laudato, si mentem ejus recte percepimus. Quod enim ait, eam civitatem fuisse quondam Dalmatiae Pannoniaeque confinium, veterem se memoriam repetere, non sui temporis, ostendit; et quod duas confines provincias memorat, locum arbitrando facit, neutri fuisse eam proprie addictam. Porro Dalmatiam olim ad Istriae usque limitem pertigisse, ex antiquis Geographis intelligas, atque his maxime, qui eam sub Illyrici vocabulo describunt, ut nec Dalmatiam de nomine unquam vocent, cum primis Pomponio Mela, Scymno Chio, Scylace atque aliis. Sed neque ipse diffitetur dudum laudatus Lucius, cum coepit Illyrici maritimi nomen obsolescere, proque ejus Dalmatiae vocabulum frequentari, hanc non solum veteres suos terminos, sed finitimam quoque Liburniam comprehendisse. Confinium illud itaque Dalmatiae, ad quod notat S. Pater positam patriam suam Stridonem, in extremo Liburniae ad Occasum limite omnino quaerendum est. Eo nimirum fines Pannoniae superioris, quae exinde ad septentrionem vergit, incurrunt. Istria 0008 porro contermina utrique regioni est: atque hujus quidem initio versus Ocram montem (ut sua his ratio constet, quae de perobscuro illo Dalmatiae olim Pannoniaeque confinio, tradita ab eo sunt, quae alias minime, ut hactenus ostensum est, intelligi, aut explicari possunt) Stridonem collocari, recta ratio persuadet. Ita et Pannonius et Dalmata, verius fortasse etiam Italus, quandoquidem Italiae Istria jam ab Augusti, Tiberiique temporibus attributa est, juxta veterem divisionem vocari potuit. Neque ulla heic earum objectionum locum habet, quibus aliae superius recitatae sententiae refutantur. Quod vero locum eum esse diximus, quem Sdrignam hac tempestate appellant, partim Antiquorum opinioni, partim nominis nescio cui similitudini damus: denique et praevulgatae incolarum traditioni, qui in hujus rei fidem monumentum ibidem Eusebii patris cum Epitaphio laminis insculto ostentant. Alioqui satis proposito nostro est, si in eo Istriae tractu locandam Hieronymi patriam evicimus, tametsi alio, nobisque ignoto nomine oppidulum illud jam tum ab ejusdem S. Patris aevo a Gothis eversum, modo vocetur. Certe (quod alterum argumentum est in hanc rem) haud procul ab Aquileiensi agro exstitisse, pleraque omnia comprobant vitae ejus adjuncta, inque scriptis testimonia. Ejusmodi est illud (Epist. VII) , quod Chromatio, Eusebio et Jovino Aquileiensibus Presbyteris sororem suam, quae bonos in patria vitae magistros non haberet, commendat, eamque Juliani Diaconi, et quidem, ut in mss. libris dicitur, Aquileiensis, fructum vocans, ut crebris epistolis in sancto proposito sustentent, et ut etiam a Papa Valeriano, Aquileiense tunc Episcopo, ad eam confortandam litteras impetrent, rogat. Si longius aberat, imo nisi finitima erat Aquileiae Stridon, minime est verosilime, agentem utique in patria et domi sororem praesentis fuisse Juliani adhortationibus in sanctioris vitae, a quo exciderat, instituto solidatam: itemque ab Aquileiensibus amicis petiisse Hieronymum, ut frequenti eam Epistolarum solatio confoverent, atque ab ipso Aquileiensi Episcopo litteras in eam rem exigerent. Alia ex parte Aemonenses virgines (non Hermonenses, ut hactenus perperam lectum est) et Antonium in eadem civitate Monachum ita per Epistolas adloquitur, ut in vicinia exstitisse patriae suae indicet: atque ibi cumprimis, ubi de sui nominis obtrectatore apud istos conqueritur, quem unum eumdemque esse cum eo liquet, qui eum apud Aquileienses sinistro ore dilaniabat. Est autem Aemona, quae nunc Lubacum, vulgo Laubac appellatur, limitanea olim urbs Italiae, et ut Ptolomaeo dicitur, inter Italiam sub Norico Pannoniae, distans passuum millibus ab Aquileia circiter quinquaginta. Quid hoc itaque verosimilius, quod dicebamus, in isto Aquiliam inter atque Aemonam tractu, versus Alpes Julias, quo loco juxta veterem distributionem in eosdem terminos Pannonia et Dalmatia, sive, quae illo tunc vocabulo pars ejus appellabatur, Liburnia concurrebant, Stridonem natale Hieronymi solum exstitisse?

0009 II. Alia est de anno, quo in lucem prodiit, eaque haud minus anceps atque obscura inter eruditos disputatio. Locum quaestioni, et variis hominum ea de re sententiis fecit Prosper in Chronico Integro, ut vocant, quod ex Lodonensi codice ms. Philippus Labbeus primus edidit, et nuperus Antiquarum Canisii lectionum Editor recognovit. Anno enim Christi 331, Basso et Ablavio Consulibus, natalem S. Hieronymi diem consignat: et licet non satis bene sibi in annis supputandis constet, ubi mortem ejus ad an. 420 Theodosio IX. et Constantio III. Coss. refert: in eo tamen quod errat (quippe qui annos illi 91 vitae tribuit), ostendit ortum ejus citius poni maluisse quam serius. Et errorem quidem illum alii commoda interpretatione elevant, conciliantque secum ipso Prosperum, et cum eo veterem Vitae Hieronymi Auctorem, qui Gennadius vulgo habetur, et annos ei tantum 88 tribuit: denique et cum Augustino, quem noster in Epistolis subinde tanquam dignitate patrem, aetate autem filium compellat. Cum vero adversus historicam veritatem, seriemque rerum Hieronymianarum continuo pugnet illa Prosperi notatio, et longo nimis intervallo S. Patris ortum praevertat, nobis qui ejus Vitam ex ipsiusmet scriptis adornamus, hujus testimonia, quae de aetate sua profert, illius auctoritati, et quot sunt quotque fuerunt Criticorum ea de re sententiis, praeferre liceat. Ratum primo certumque sit, eum cum se vel infantem, vel puerum, vel adolescentulum vel juvenem vocat, confertque cum una quapiam rerum a se gestarum notatione, Pythagoricam, ut Laertius tradit (lib. VIII. Sect. 9. 10) , aetatis humanae per vicennia computandae methodum, quae et passim tunc obtinebat, sequi. Puer, inquit, viginti annos implet: Adolescens viginti: Senex viginti. Sola infantia est, quam a pueritia non distinguebant, sed quasi pueritiae partem ad usque decimum quintum annum protrahebant, quemadmodum de Varrone Censorinus (de Die Nat. Cap. XIV) docuit. Ita et S. Benedicti Regula cap. LXX. Infantibus usque ad quintum decimum annum aetatis disciplinae diligentia et custodia adhibeatur ab omnibus. Hac probe constituta regula, si Hieronymi verba expendamus, exploratum fiet, eum anno circiter 346 natum, serius quam Prosper tradit, annis admodum quindecim. Experiamur itaque insigniora saltem aliquot per gradus aetatum loca. In Epistola LXVIII. ad Castrucium num. 2. Brevem inquit, tibi fabulam referam, quae infantiae meae temporibus accidit. Beatus Antonius cum a S. Athanasio Alexandriae Episcopo propter confutationem haereticorum in urbem Alexandriam esset accitus, isset ad eum Didymus, etc. Factum hoc narrant Chronologi accuratiores anno 355, quo tempore annos natus erat Hieronymus juxta nostram hypothesim fere decem: juxta eos autem, qui Prosperi calculos quoquo tandem modo sequuntur, vigesimum quartum excesserat, et non modo non infans adhuc erat, aut puer, sed jam adolescentiam ingressus. Ulterius quidem in Isaiam lib. V. cap. 15. spatia hujus aetatis producit, ubi ad tempora infantiae 0010 suae refert Motum terrae magnum, quando totius orbis littus transgressa sunt maria, eademque nocte Areopoleos muri conciderunt. Si enim eum dicit terraemotum, ob quem refert Ammianus quoque Marcellinus, mare suos terminos excurrisse (lib. XXVI. Cap. 10) , et Idatius mensi Augusto anni 365 intelligat, atque ipse demum Hieronymus in Chronico, mare littus egressum narrat: jam annum expleverat decimum nonum, ad quem usque infantiam protrahere, nihil quidem retat, si, ut supra notatum est, pro pueritia sumitur: proprie autem decimum quintum ea aetas non videtur excessisse. Sed et alii per ea tempora motus terrae horribiles acciderunt, ad quos locum hunc referre fortasse quis malit: et nos olim ibi annum diximus designari 344, quod nunc tamen induci volumus, atque emendari. Ut ut se res habeat, aliorum sententiae, quae citius ortum S. Patris notant, aptari huic testimonio nequaquam possunt. Verum illud caeteris illustrius est, quod habet Lib. de Locis ad vocem Drys Mambre ex Genesi; Quae, ait, usque ad aetatem infantiae meae, et Constantii regis imperium terebyntus monstrabatur pervetus, et annos magnitudine indicans. His, si quid video, uterque postremus cum infantiae suae scilicet, tum imperii Constantii terminus designatur. Enimvero iste imperare cum desiit anno 361, annum agebat vitae decimum quintum S. Pater, quo nimirum infantiam concludi dudum ostendimus. Id porro si verum est, ut veri speciem omnem habet, nihil poterat accuratius ad ortus sui annum, quem dicebamus 346, declarandum dixisse.

Sane infantiam excesserat, cum puerum se vocat: ut est illud in Abachuch (lib. I. Cap. 10) , Dum adhuc essem puer, et in Grammaticae ludo exercerer, omnesque urbes victimarum sanguine polluerentur, ac subito in ipso persecutionis ardore Juliani nuntiatus esset interitus, eleganter unus de Ethnicis, etc. Interfectus est Julianus anno 363, qui erat vitae Hieronymi decimus septimus. Alibi totos qui aetati illi adtribuuntur, viginti annos supputat. Ejusmodi est illud Praefat. Commentar. in Epist. ad Galat. Non quod ignorem Caium Marium Victorinum, qui Romae, me puero, Rhetoricam docuit, edidisse Commentarios in Apostolum, etc. Cui geminum est illud lib. XII. in Ezechiel cap. 40. Dum essem Romae puer, et liberalibus studiis erudirer, solebam cum caeteris ejusdem aetatis et propositi, etc. Enim vero cum Romae daret litteris ediscendis operam, factus jam grandior, et etiamnum tamen puer, annos viginti compleverat. Deinceps adeo cum Pueritia jungit Adolescentiam, eoque clarius in rem nostram annum, quo natus est, indicat, quo propius terminos aetatis utriusque, unde rationes subducamus certiores, attingit. Epist. LII. ad Nepotianum, Dum essem, inquit, Adolescens, imo et pene Puer et primos impetus lascivientis aetatis eremi duritia refrenarem, scripsi ad avunculum tuum Heliodorum exhortatoriam Epistolam. Ea data est anno, ut pluribus suo loco ostendimus, 373, cum ipse initia adolescentiae jam duceret, sive annos natus esset viginti septem: id quod adeo in supputatione hac nostra recte 0011 habet, ut fere ex hoc uno testimonio verus, quem diximus, natalis ejus annus jam constet. Et vero iisdem plane verbis usus est aetatem Imperatoris Valentiniani, cum mortem oppetiit, notaturus, Epist. LX. sive Epitaphio Nepotiani, Adolescens, inquiens, Valentinianus, et pene Puer, post fugam, post exsilia. . . . necatus est. Constat enim ab illorum historiis temporum, eum tunc annum sextum supra vigesimum egisse, tot nimirum, aut uno minus, quot de se ipse loquens indicarat; neque enim verosimile est, eum iisdem verbis alio significatu de se, atque aliis usum. Eadem ferme annorum notatio est, cum se ἱποκοεισικῶς adolescentulum vocat, Lib. I. contra Jovinian. cap. 36, Cum ipse adolescentulus in Gallia viderim Atticotos, gentem Britannicam, humanis vesci carnibus. Quartum aut quintum, ut ex dicendis inferius constabit, a vigesimo annum tunc agebat. Epist. CXX. ad Hedibiam, Majores tui Patera, atque Delphidius, quorum alter antequam ego nascerer, Rhetoricam Romae docuit: alter, me jam adolescentulo, omnes Gallias prosa versuque suo illustravit ingenio. Quanquam movit hic locus plurimos, qui cum in Chronico legerent ad annum Christi 355 Delphidium referri, Hieronymum, qui tunc etiam in sententia hac nostra annos decem ut summum ageret, solido adhuc decennio ab adolescentiae initiis distare argumentantur. Sed alia in Chronico notationis ejus est ratio: neque enim quo tempore Delphidius Gallias nominis sui atque operum jam impleverat, sed quo primum anno florere coepit, de more adnotatum ibi est: id quod aliis ac fere perpetuis exemplis demonstrare, si res ferat, in promptu esset. Porro quis non consentaneum esse intelligat, post alterum saltem decennium et quod excurrit, ad tantam famae celebritatem, novis subinde elucubrationibus, demum venisse, ut vere dixerit S. Pater, se adolescentulo, eum ingenio suo Gallias illustrasse. Nec quempiam moveat, quod Blesillam in Epist. XXXIX. viginti annorum adolescentulam dixit, quam puellam ea de caussa fortasse appellari, quis maluisset; nam ubi sequiori generi aptantur ejusmodi formulae, non eamdem plane vim commodamque habent significationem. Denique satis apparet, quam ipse bene, juxta eam regulam, gradibus aetatum insisteret, ubi se in adolescentia, vel adolescentem absolute nominat, quos terminos licuit ad quadragesimum usque annum producere. Commentario XIII. in Ezechiel. cap. 44. Super qua, ait quaestiuncula, Romae adversum Helvidium, illius temporis haereticum, in adolescentia non grandem librum scripsisse me novi. Erat enimvero tunc annorum ferme 37, siquidem anno, ut suo loco ostendemus, 383, ille conscriptus est liber. Alia id genus testimonia praeterimus, quae in nostra quidem hypothesi optime omnia conveniunt, cohaerentque inter se: juxta alios autem omnes, qui Prosperiani Chronici rationes amant, neque intelligi, neque explicari ullo modo possunt. Singularem modo animadversionem adjiciam, qua hactenus disputata solidius constituantur Praefatione Commentarii in Abdiam profitetur 0012 S. Pater, olim se, qui necdum ad aetatem perfecti viri, et in mensuram Christi venerat, in adolescentia provocatum ardore et studio Scripturarum hunc eumdem Prophetam fuisse allegorice interpretatum. Haec, quae et minime aetatem tulit Expositio, Auctore ab ipso repudiata, ad annum pertinet, ut alias declaratum est, atque infra manifestius constabit, 374 aut sequentem, quo tempore de se prodit ipse, nondum ad aetatem perfectam plenitudinis Christi venisse. Aetas autem Christi perfecta triginta annorum spatio continetur, ipso Hieronymo sui sensus interprete, qui Epist. LXXXII. ad Theophilum, pro fratre suo Pauliniano disserens, cujus praematuram ordinationem Joannes caussabatur, Aetas, inquit, ejus et Beatitudini tuae nota est, et quum ad triginta annorum spatia jam pervenerit, puto eam in hoc non esse reprehendendam, quae juxta mysterium assumpti hominis in Christo perfecta est. Si ergo nondum ipse ad eam aetatem, sive ad annos triginta pervenerat, cum specimen illud Commentarii in Abdiam scripsit, sive anno 374, jam patet luce meridiana clarius, minime ejus ortum posse altius, quam ab anno 345 revocari. Ut vero ad insequentem proxime 346 differatur, et quae superius disputata sunt, facile suadent, et laudatae hujusmet Praefationis in Abdiam locus ille, ubi appellat se Puerum, quo vocabulo videtur voluisse, quod paulo ante dixerat in Adolescentia, contemperare, ut se hujus aetatis initia potius quam medium agere, et non exiguo admodum ab 30 annis spatio tunc abfuisse, significaret.

III. De nomine etiam S. Patris, ut ne quid disputationibus in utramque partem deesset, inter eruditos controversum est. Hieronymus, quod erat illi cognomentum, aliis cum Victorio sacram legem significat: aliis cum Erasmo, idque multo verius, sacri nominis appellationem. Eusebius (quod fuisse patri suo nomen, declarat ipse de se loquens in Catalogo Scriptorum illustrium, seque ab illo accepisse, ipsa nominum ratio, et gentis antiquae consuetudo persuadent) fuerunt, atque adeo sunt nonnulli, qui penitus removeri ab Hieronymo velint: alii, quorum de numero Menagius ad Laertium, qui ex aliquot Caesareensis Eusebii librorum interpretatione de Graeco in Latinum ab ipso adornata, adeptum sibi contendant. Qui quidem, ut alias diximus, nugari potius, quam serio dicere nobis videntur. Sed et aliud invenitur in antiquis libris additum illi sive nomen, sive praenomen Sophronius, de quo, ut paulo attentius disquiramus, digna visa res est. Martianaeus quidem praenotatum in uno alteroque ex iis tantum libris invenit, qui falso adtributa S. Patri opera quaedam exhibent, neque adeo satis eorum esse testimonium ad faciendam rei fidem, existimavit. Nobis meliore uti fortuna contigit, qui genuinis quoque monimentis inscriptum invenimus, tamenetsi, ut nihil dissimulemus, in codicibus non usque adeo vetustis, et qui duodecimum, ut conjicere licuit, saeculum anteverterent. Duos possidet Ambrosiana, quae Mediolani est, Bibliotheca, quorum alter numero 88 praenotatur, continetque librum Nominum Hebraicorum, 0013 qui sic inscribitur, Eusebii Sophronii Hieronymi, licet haec Epigraphe perbrevi Epistolae, de formis Hebraicarum litterarum, quae Praefationis in eum Librum vicem gerit, ab studioso quopiam, non Hieronymo, adornatae, quam et huic Tomo nos primum adnectimus, praefixa videatur. Alterius autem, qui Librum de Locis Terrae Sanctae continet, luculentissima inscriptio est hujusmodi: Incipit praefatio Domini Eusebii Sophronii Hieronymi in libro Locorum, ab Eusebio Pamphili Caesariensi Episcopo prius edito quidem in Graeco, sed a praefato Hieronymo postmodum diligentius in Latinum stylum translato. Quo quidem testimonio facile adducar, ut credam, hoc quoque ei nomen fuisse Sophronio, sive illud infans acceperit ipsis ab incunabulis, sive post, cum vitae doctrinaeque merito celebrari per orbem coepit.

IV. Igitur, ut quae latius disputare hactenus necesse fuit, paucis ad Vitae describendae modum colligamus, Eusebius Sophronius Hieronymus Stridone, quae civitas in Dalmatiae olim Pannoniaeque confinio, ad Italiae potius limitem videtur pertinuisse, certe quidem non longe ab Aquileia atque Aemona, nobilissimis Italiae urbibus, aberat, natus est, anno Christi, ut videtur, trecentesimo quadragesimo sexto, annum jam undecimum imperantibus Constantio, et Constante, fratribus Augustis, eumdemque Julio Papa Christianam rempublicam administrante. Parentes suos ambos Christianae religioni addictos, ipse non uno loco, maxime vero Praefatione in Jobum affirmat: a quibus et sancte educatum se prodit. Jure etiam colligas ex Epist. LXXXII. Ad Theophilum num. 2. eos Arianis per ea loca grassantibus nunquam animum aut aures accommodasse, siquidem se ab iis gloriatur ab ipsis, ut ita dicam, incunabulis catholico lacte nutritum. Nemo namque magis Ecclesiasticus est, quam qui nunquam haereticus fuit. Quidam asseverant, et nobilissimos fuisse. Erit fortassis econtrario, qui ob nominis Graecam originem, non Romanam, de genere servili subdubitent. Et mihi quidem scrupulum movit aliquando locus e dudum laudata Epistola num, 3. ubi ad Joannis Jerosolymitani criminationem de Pauliniano fratre e servo Clericum facto, nihil aliud respondet, quam et ab ipso Joanne nonnullos ejusmodi Clericos haberi, et Onesimum legi inter Pauli renatum vincula, Diaconum coepisse esse de servo. At vero, si ejus erat conditionis ipse, non videtur fore, ut Palladium servilis nequitiae hominem in Prologo contra Pelagianos vocaret, quod facile potuisset notae ejusdem servilis ab adversariis insimulari: eoque minus, ut per jocum adderet, non se ejus nobilitati invidere. Ad haec divites, atque amplo patrimonio honestatos parentes ejus fuisse, inter Scriptores fere constat. Notum illud quod et vulgo afferunt ex libro primo contra Ruffinum, ut probent, numerosam servorum familiam illos habuisse: Memini me puerum cursitasse per cellulas servulorum, diem feriatum duxisse lusibus, etc. Quanquam hoc vereor, ne satis apposite accipiant, ac recte interpretentur. Patrimonium certe a Patre relictum, quod Hieronymus divendi demum curavit, ut pecuniae quod 0014 rediret, excipiendis undequaque confluentibus Monachorum turbis expenderet, haud sane mediocre esse oportuit, licet modeste ipse vocet Epist. LXVI. Semirutas villutas, quae barbarorum effugerunt manus, et parentum communium census. Denique et ubi Epist. VII. describit patriae suae mores, in qua Deus venter esset, et sanctior ille, qui ditior: et Epist. XXII. ubi inter caetera vitae commoda, se ait, consuetudine lautioris cibi propter coelorum regna castrasse, aliisque pluribus locis, ut cum loquitur de Bonosi contubernio, de itineribus quae emensus est longis, de instructissima Bibliotheca, quam sibi comparaverat (Epist. III) , non obscure se prospera satis natum fortuna indicat. Patri nomen Eusebius fuit, quod et supra innuimus, et ad filium more Romano transiit: Matris quodnam esset, non proditur. Matertera, id est, matris soror, Castorina dicta est, quam malo adversum se animo ob nescio quas caussas, Hieronymus semel atque iterum, ut ex Epistola XIII. apparet, ad pacem concordiamque humanissimis litteris invitavit. Habuit et sororem, cujus ignoratur nomen, de qua saepius in Epistolis VI et VII. loquitur, quod in proposito, ut videtur, Christo serviendi, a quo exciderat, a Juliano Diacono adhortante, permanserit. Fratrem denique natu minorem, nomine Paulinianum, de quo postea nec semel redibit sermo.